Аймақтар • 24 Мамыр, 2018

Палатадан шыққан дау (журналистік зерттеу)

501 рет
көрсетілді
6 мин
оқу үшін

«Егеменнің» Ақтөбедегі тілші қосынына Әділет министрлігіне қарасты Ақтөбе облысының нотариаттық палатасының Мұқтар Қасымов, Айбас Орынбасарұлы, Асқар Алланияз және Баян Есмағамбетова секілді мүшелері келді. Олардың айтуынша, өңірдегі нотариаттық палатаның төрағасы Жорахан Рысқұлов палатаның Жарғысы мен ішкі тәртібін белден басып, өзіне 315 мың теңге жалақы тағайындаған. Бұған қоса «Егеменге» келгендер Т.Рысқұлов палатаның бюджет қаржысын 6 миллион 647 мың 343 теңгеге артық жұмсаған деген мәлімдеме жасады.

Палатадан шыққан дау (журналистік зерттеу)

Жоғарыдағы аты-жөндері аталған палата мүшелері Ж.Е.Рыс­құлов­тың бұл әрекеті заңға қайшы деп есептейді. Өйткені шағым иелерінің тұжырымдауынша, нота­риустардың жалдама қыз­меткер ретінде еңбек қатынас­тарында болуға құқығы жоқ. Осындай өздері атап көр­сеткен жайттарды негізге ала отырып, олар өңірдегі әділет, ішкі істер депар­тамент­теріне және облыс прокуроры атына хат жолдапты. Тіпті бұл мәселе жөнінде Әділет министрлігін де хабардар етіпті. Бұған байланысты әділет органдары заң бұзушылық жоқ деп тапса, құқық қо­рғау құрылымдары бұл мәселе біздің құзы­рымызға кірмейді деп шешті, – дейді шағым­мен келгендер.

Бұған не деуге болады? Арыз иелері­нің өтініш-тілектеріне байланысты жүр­гізілген журналистік тексерулер барысын­да облыстағы нотариаттық палата 173 нотариус­тың басын біріктіріп отыр­ға­нын білдік. Сондай-ақ аталған құры­лым негізінен сол нотариустардың әрқай­сы­сының ай сайын он мың теңге көлемінде төлейтін жарнасы есебінен іс-қимыл танытып отырғанын анықтадық. Сонымен бірге Ақтөбе облысының нота­риат­тық пала­­тасының төрағасы Жорахан Рысқұлов пен атқарушы директор Артем Коняхинге де жолығып, түйткіл туғызған тұс­тарға объек­тивті көзқарас тұр­ғысынан келуге тырыс­тық.

Осы арада көңілге түйген басты бір жайт, «Нотариаттар ту­­ра­­лы» Заңға сәйкес ел өңір­­леріндегі барлық нотариаттық палаталардың төрағалары белгілі мерзім аралығында сайланып қойылатыны. Заңның осы талаптарына орай Ақтөбе облысы нотариаттық палатасының төрағасы Жорахан Рысқұловты атал­ған палатаның мүшелері жалпы жиналыстың шешімі бойынша 2010 жылы төраға етіп сайлапты. Өңір нотариустары 2014 жылы оған тағы да сенім білдіріп, қайта сайлаған. Ол алдағы 2019 жылдың қаңтар айында өткізілетін өңірлік палатаның жалпы жиналысында қайтадан сайлана ма, жоқ па – бұл сауалдың жауабы алдағы уақытқа және палата мүшелерінің жалпы жиналыс қорытындысының ұйғарымы мен шешіміне сәйкес берілмек.

Біз палата төрағасы Жорахан Рысқұлов пен атқарушы хатшы Артем Коняхинге: төрағаға 315 мың теңге көлеміндегі жа­лақы тағайындалуы және 6 647 343 теңге қомақты соманың артық жұмсалуы жө­нінде «Егеменге» шағым түсірген нота­риустардың пікіріне байланысты не дейсіздер деген сауалды көлденең тарт­тық.

– Палата төрағасы палата қар­жысын өз бетінше жеке-дара еш уақытта жұмсай алмайды. Егер палатаның ішкі қызметі мен мұқ­тажына сәйкес белгілі бір деңгейде қаржы жұмсау қажет болған жағдайда бұл мәселе басқарма алқасында және палата мүшелерінің жалпы жиналысында өзара ақылдасып, кеңесе отырып шешіледі. Палата бюджеті мен оның есеп-қисап жұмыстарына қатысты мәселелер жөнінде де осылай деуге болады. Оны ешкім құпия түрде пайдалана алмайды. Есеп-қисап жұмыстарымен танысып, оның қалай жұмсалып жүргеніне көз жеткізуге кез келген нота­риус құқылы. Бұған ешқандай кедергі жоқ, – десті палатаның басы-қа­сын­дағылар. Бұл арада олардың айтқан тұжырымдарының әді­лет­­тігі мен анық-қанығын өзде­рінің ар-ождандарына жүкте­генді жөн көреміз. Рас, бұл ара­да журналистік зерттеу­лер мүд­де­сіне сәйкес палата қар­жы­сы қалай жұмсалып жүрге­нін біл­мекке де талпыныс жасаған­быз. Әйтсе де атқарушы дирек­тор Артем Коняхин тарапынан: бұл палатаның өзіндік ішкі жұмысы. Қар­жы­лық мәселе өзге сыртқы көздерсіз шеші­летін палата мү­ше­лерінің тікелей өзде­рінің құзы­рындағы іс. Осы тұрғыдан келгенде сірә, палатаның бюджеттік қаражатының шығындарын тексеруге сіздің өкілеттігіңіз бола қой­майтын шығар, деген жауап алдық.

Тоқетерін айтқанда, қалай де­генде де Ақтөбе облысы­ның но­тариаттық палатасы мүшеле­рінің арасында бұған дейін сүттей ұйып келген ауызбіршілікке сызат пен жік түскенін түйсінгендей күйді бастан кешкендейміз. Әйт­песе палатаның кейбір мүшелері жан-жаққа әрі жоғарғы құзырлы ор­ган­дар­ға арыз-шағымдар жол­­дар ма еді? Аз болсын, көп бол­сын, нотариустар арасында туын­­да­ған наразылықты палата жетек­шілері: саусақпен санап алуға да келмейтін әріптестердің арыз-шағымы барлық ұжым мүше­лерінің ой-пікірі болып табылмайды деуі қаншалықты қисынды?

Оның үстіне палата жетек­шілері және бүгінгі мате­риа­лы­мыздың басында аты-жөндері атал­ған палата мүшелері екі жақ болып бірін-бірі сотқа сүйрелеп жат­­са, палатаның ішіндегі мо­ральдық-психо­логиялық ахуал қалыпты, орнықты, жүйелі әрі тұ­рақты деп айта алар ма екенбіз? Бү­гінгі материалдың нүктесін осындай түйінмен қойғанды жөн көреміз.

Темір ҚҰСАЙЫН,

«Егемен Қазақстан»

АҚТӨБЕ