Адамдар жедел медициналық жәрдемнің қызметіне зәру емес. Оның жер үстіндегі қат-қабат әрі қауырт қызметін пайдаланбайтын науқас кемде-кем. Ал, Тәуелсіздігіміздің кемелденген тұсында құрылған республикалық санитарлық авиацияның үйлестіру орталығының (РСАҮО) негізгі жұмысы әуе арқылы атқарылуымен ерекшеленеді. Күрделі ауыр жарақаттарға, күйікке, жүктілік пен босану кезіндегі асқынуларға, сәбилердің туа бітті кемістіктеріне өңірлерде көмек көрсету мүмкін болмайтын жағдайлар жиі кездеседі. Осындайда ұйымдастырылатын республикалық, болмаса облыстық деңгейде білікті, жоғары мамандандырылған және консультативті-диагностикалық медициналық көмек көрсету санитарлық авиациясы талай нәрестелер мен аналардың өміріне ара түсті. РСАҮО-ның алғаш сапары Ақмола облысының Астрахан елді мекенінен басталды. Уақытынан бұрын толғақ қысып, босанған анаға жергілікті жерде жоғары сапалы көмек көрсету мүмкіндігі болмағандықтан, санавиация қызметкерлері оны Ана мен бала ұлттық ғылыми орталығына жеткізіп, аман алып қалды. Облыс, аудандардағы медициналық мекемелерден қашықта орналасқан елді мекендерде босанған әйелдерді, жаңа туған нәрестелерді, жарақаттанған жандарды әдеттегі көлік түрлерімен жеткізу қиын. Осындай жағдайда білікті мамандар әкелуде, шұғыл көмекке зәру адамдарды тиісті орындарға жеткізуде, сондай-ақ жол-көлік апаты кездерінде кезек күттірмейтін жедел жәрдем көмегін көрсетуде ұшақтар мен тікұшақтар бірден-бір қолайлы көлік болып табылары сөзсіз. Тәжірибелі мамандар мен білікті дәрігерлердің облыстарға барып, операция жасайтын сәттері аз емес. Мысалы, 25 қазанда Ана мен бала ұлттық ғылыми орталығының мамандары Өскемен қаласына барып, туғанына 14 күн болған нәрестеге дер кезінде көмек көрсетті. Олардың тез жетуі ажал тырнағынан құтқарып қалуға бірден-бір себепкер болды. Осылайша орталықтың үйлесімді іс-шаралары мен әрекеттері арқасында жүздеген науқастар отбасыларына оралып, туған-туыстарымен қауышты.
Еліміздің он бір облысында 12 тікұшақ пен ұшақ медициналық қызмет көрсетумен айналысады. Санитарлық авиацияның үйлестіру орталығымен келісім-шарт бойынша жұмыс істей отырып ұшу кестесінде тыным болмайды. Әсіресе, Шығыс Қазақстан, Қызылорда, Атырау облыстарының шалғай аймақтарынан шақыру жиі түседі. Көбіне жүктілік және босану кезіндегі асқынуларды болдырмау үшін науқастарды облыс орталықтарына жедел түрде апаруға тура келеді. Әр отбасының көптен күтетін қуанышы мен бақыты бала болғандықтан, туа бітті кемістіктерді емдеуді, ота жасау арқылы болашақ ел азаматын қатарға қосуды медицина қызметкерлері басты парыз санайды.
Өрт, жарылыс, өндірістік апат секілді айтып келмейтін жағдайларда қайғыға душар болған адамдарды бірден тікұшақпен тасымалдау қиынға соғатынын газет оқырмандары біле бермеуі мүмкін. Мұндай кездерде санитарлық авиация қызметі мамандарды науқасқа өздері апарады. Жағдайлары тұрақтанғанға дейін жедел көмек жергілікті жерлерде көрсетілуі ықтимал.
Жасыратыны жоқ, жылына мыңдаған жол-көлік апаттары орын алып, оның ақыры адам өлімі сияқты қайғылы оқиғаларға соғып жатады. Бұған жүргізушілер де, жүргіншілер де кінәлі. Осындай сәтте алғашқы медициналық жәрдемнің көмегі өте зор. Астана қаласынан 90 шақырым жерде Павлодар тасжолы бойында екі автокөліктің соқтығысу салдарынан үш адам опат болды. Түрлі дене жарақатын алған үш адам санавиацияның әбжіл қимылының арқасында республикалық клиникаға дер кезінде жеткізілді.
Бүгінгі таңда елімізде адамдардың өмір сапасын жақсартуға, ана мен баланы қорғауға мемлекет тарапынан үлкен қамқорлық жасалып келеді. Елбасымыздың арнайы тапсырмасымен қабылданған денсаулық сақтау саласына қатысты мемлекеттік бағдарламалар аясында елімізде денсаулық сақтау ісін реформалау, тұрғындарға алғашқы медициналық көмек көрсетуді жақсарту жөніндегі шаралар дәйектілікпен атқарылуда. Бұл орайда Елбасының тікелей тапсырмасымен құрылған республикалық санитарлық авиацияның үйлестіру орталығы халықтың денсаулығын сақтауға өз үлесін қоса беретін болады.
Назгүл РЫМБАЕВА, республикалық санитарлық авиацияның үйлестіру орталығының бас маманы.