Өз басым осы ауылға Тараз қаласынан көшіп келдім. Мақсатым енді ауыл медицинасын жандандыру, алыс жатқан туған жерді көркейту еді. Оған да бірталай жыл өтті. Мен бас дәрігер болған уақытта ауылда бірде-бір ана мен бала өлімі болған жоқ. Басқасын айтпағанда осыны өзімнің үлкен жетістігім деп санаймын.
Президентке, Үкіметке еш өкпе жоқ. Жаңадан дәрігерлік амбулатория салып берді. Ауылдың мектебі де жаңа. Елбасының бастамасымен қолға алынған «100 мектеп, 100 аурухана» бағдарламасы біздің ауылға да шапағатын тигізді. Мемлекет басшысының 2018 жылғы халыққа Жолдауында үлкен ойлар бар. Өкініштісі сол, ауыл адамдары Астанада айтылған бастамаларды одан әрі жалғастыруға, жаңа істерге өз үлесін қосуға талпына қоймайды. Өйткені жерлестерім керісінше табысты жұмыс істеп тұрған ауылшаруашылық кәсіпорнын таратып тынды. Бұл тарату бәрі ортақ етіп біріккен жер үлестерін 2013 жылы қайта жеке-жеке алып кетуден басталды. Осылайша орталығы біздің ауыл болған, бүкіл облыста жақсы атымен таныс «Подгорный» акционерлік қоғамының тамырына балта шабылды. 5 мың бас қойы, екі мың бастан артық сиыры, бір мың бастан артық жылқысы бар үлкен ұжым еді. Кезінде 20 мың гектарға дейін астық еккен. Дұрыс агротехникалық шаралар арқасында гектарына 30-40 центнерден астық жинайтын. Оны өз диірменінде ұн етіп тартатын. Сауылған сүттен қаймақ, ірімшік шығаратын, нан өнімдерін пісіретін цехтары бар іргелі шаруашылық ыдырады. Ауыл тұрғындарының бір бөлігі үлестен шығып, өздеріне тиісті жер телімдерін бұл жақта мүлде тұрмайтын пысықтарға жалға беруінің соңы осылай баршамыз үшін қасіретке айналды. Ауызбірлік кеткен соң инвесторлардан айрылдық.
Өзіміздің акционерлік қоғамымыз бар кезде ауылда тірлік қызып жататын. Ал міне, бес жыл болды машина-трактор стансасы қирады. Гараж жақтың жолына шөп шығып кетті. Цехтар иесіз қалып, ақыры қиратылды. «Подгорный» акционерлік қоғамы лизингке алған америкалық тракторлар мен комбайндар қаңтарылып тұр. Олар үшін үлкен алқап керек. Ал әркім үлесін алып, жер талапайға түскен соң мұндай қуатты техника не істесін.
Президент Нұрсұлтан Назарбаев «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты Қазақстан халқына Жолдауында: «Аграрлық саясат еңбек өнімділігін түбегейлі арттыруға және өңделген өнімнің экспортын ұлғайтуға бағытталуы керек» деген болатын. Қуатты техника қажетсіз болған жағдайда еңбек өнімділігін қалай арттырмақпыз? Оның үстіне осы Жолдаудың көп бөлігі цифрлы технологияны жергілікті жерге дейін жеткізуді көздейді ғой. «Подгорный» АҚ оған да лайықты жауап бере алатын ұжым еді. Біздің ауылдықтар болса сол цифрлы технологиясы бар техниканы әкелген кәсіпорыннан өз еріктерімен бас тартып, енді ескі кеңестік техникаға жүгініп қалды.
Бәрінің басы қосылып тұрғанда ұжымды Сәбит Сұлтан атты іскер азамат басқарған. Ол бірнеше рет Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев облысты аралағанда озат шаруашылықты көрсеткен, қаншама цехтар салып, астықты, сүт пен етті өңдеуді қолға алған, сол өнімді шетелге дейін экспорттаған білікті басшы еді. Біраз ауылдықтар әлдекімдердің азғыруымен тиесілі жерді бөліп алған соң Сәбит Сұлтанұлы өзінің шағын жеке шаруасымен айналысуға көшті. Содан бастап Юбилейныйдың берекесі қашты. Біздер телевизордан басқа ауылдардағы жаңа жол, түзу тротуар, түнде самаладай жарқыраған көше шамдарын көргенде қатты қызығамыз.
Өткен қыста Құлан аймағына табиғат төтенше мінез танытты. Ауылдың 15 шақырымдық үлкен трассаға шығар жолын қалың қар басты. Бірнеше күн сыртпен байланысу мүмкін болмады. «Подгорный» АҚ жұмыс істеп тұрғанда мұндай қиыншылық көрмедік. Шаруашылықтың қуатты техникасы дереу іске кірісетін. Енді жолды ауданнан келіп қашан аршып береді деп отырамыз.
Соңғы бес-алты жылда бірінен соң бірі ауысқан үш әкімнің ешқайсысы бұл ауылдық округте мүлде тұрмайды. Жергілікті жағдаймен таныс емес. Келіп-кетіп жұмыс істейді. Отбасымен көшіп келмеген соң ешбір мәселеге дендемейді. Бұрын жергілікті әкім мен шаруашылық басшысы тізе қосып ауызбірлікте қимылдайтын. Шаруашылық ыдыраған соң әкімнің «ақ дегені – алғыс, қара дегені – қарғыс» болып отыр.
Осы ауылдағы медицина жағдайына орай ойларымды айту үшін әкімді кеңсесінен жолықтыра алмаймын. Барсам болды орнында жоқ болып шығады. Қайда деп сұрасам, «ауданда жиналыста жүр» деген жауап аламын. Бұлардікі не деген бітпейтін жиналыс деп ойлаймын. Мемлекет басшысының жиналысты қысқартып, нақты жұмыс істеңдер деген тапсырмасы біздің жаққа қашан жетерін кім білсін. Ал әкімнің өз кеңсесінде күнделікті отырмау себебі – осы ауылда тұрмағандығы.
Қазақ «сынықтан басқаның бәрі жұғады» демей ме. Селолық округ әкімі сияқты бұл ауылда учаскелік полиция қызметкері келіп-кетіп қызмет істейді. Оны да күндіз шаммен іздеп таппаймын. Кейбір жарақат алған адамдар оның қылмыстық әрекет салдарына болғанын айтады. Мұндай жағдайда дәрігер мен учаскелік полиция бірдей келуі керек. Ал адам қансырап жатқанда «полицейді таппай қалдым» деп қарап отырамын ба? Ұрлық көбейіп кеткенін жоғарыда жаздым.
Ауылдағы ортақ мүдде енді біріктірмейді. Ортақ іске жұмылу ұмыт қалды. Жерін сырттағы агрохолдингке жалға бергендер жыл сайын сол үшін алатын аз ғана қаражатқа мәз болып отыр. Ештеңе істемей, төбеге түкіріп шалжиып жатып, табыс тапқылары келеді.
Облыс әкімі Асқар Мырзахметов, ауданға енді тағайындалған жас әкім осы жағдайларға көңіл аударса деймін. Ал «Подгорный» шаруашылығын қалпына келтіру бойынша жүріп жатқан сот барысы әділ шешілер. Бар үміт осы азаматтарда. Әйтпесе Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың дұрыс бағытын Жамбыл жерінде үндемей отырып теріске бұрғысы келетіндерден шаршадық.
Әліқұл МЫРЗАГЕЛДИЕВ,
Юбилейный ауылдық дәрігерлік амбулаторияның аға дәрігері
Жамбыл облысы,
Құлан ауданы
