ДДСҰ мәліметтеріне сәйкес, әлемде әрбір бесінші ересек адамда жоғары қан қысымы бар. Бұл – соңы қазамен аяқталатын инсульт пен жүрек ауруларының жартысынан астамына себепші.
Әлеуметтік жоба аясында қажет деп тапқандар қан қысымын өлшеп, холестерин деңгейін анықтап, дәрігерлерден кеңес алды. Бұл бастама күретамыр гипертониясын, жүрек ауруларын диагностикалау мен емдеудің, алдын алудың тиімді тәсілдерінен халықты хабардар етуге бағытталды. Емхана дәрігерлерінің қатысуымен өткізілген жедел скринингтер Атырау, Орал, Шымкент, Ақтөбе, Қарағанды, Саран, Рудный қалаларында ұйымдастырылды. Скринингтен өткендердің қан қысымы қалыпты деңгейден ауытқыған жағдайда, қатысушылар сол жерде дәрігерден кеңес алды. Сондай-ақ күретамыр гипертониясына шалдықтыратын себептер мен оның қауіпті салдары жөнінде парақшалар таратылды.
«Өмір ырғағы» жобасы жүрек-қан тамыры жүйесіндегі ауруларды дер кезінде анықтап, тұрақты емделіп тұрудың маңыздылығына жұрттың назарын аударуға бағытталған. Қазірдің өзінде жобаға мыңнан аса адам қатысып үлгерді. Мұндай жедел скринингтер халықтың өз денсаулығын ойлап, қажет болған жағдайда тиісті ем-домды қабылдауға септесетініне сенімдімін», деді компанияның қоғаммен байланыс жөніндегі директоры Елена Арышева.
Статистикаға сенсек, Қазақстанда бұл дерт өзекті мәселеге айналған. Еліміздің ересек тұрғындары арасындағы күретамыр гипертензиясының таралу кеңдігі 49,8 пайызды құрайды. Осы тұста жүрек-қан тамыры жүйесімен байланысты қауіп факторлары жайында тұрғындардың 25 пайызы ғана білетінін атап өткен жөн. Оның үстіне дәрігерлер гипертензияға қарсы препараттарды тұрақты түрде гипертонияға шалдыққандардың 27 пайызы ғана қабылдайтындығын алға тартады. Олардың ішінде 22 пайызы мақсатты көрсеткішке қол жеткізіп, қан қысымын реттеп отырады екен.
Осы ретте қан қысымының деңгейі мен жүрек-қан тамыры жүйесіндегі аурулардың арасында өзара байланыс бар екендігі дәлелденген. Бұл жағдайдың адам қазасына әкелетіні де сирек оқиға емес. Күретамыр гипертензиясына әкелетін факторларға генетикалық бейімділік, қант диабеті, яғни сусамыр, семіздік, бүйрек аурулары, ас тұзын, ішімдікті шектен тыс тұтыну, шылым шегу, күйзеліс, аз қимылдау жатады. Осындай факторлардың ортақ әсерімен күретамыр гипертензиясы дамиды. Жоғары қан қысымын емдемесе немесе оған мән бермесе, оның салдары не инфракт, не ми инсульты, не бүйрек қызметінің жетіспеушілігіне әкелуі мүмкін. Күретамыр гипертензиясының «білдірмей жан алғыш» деген атқа ие болғаны да осымен байланысты.
Жедел скринингтер кезінде гипертонияға шалдыққан адамдарды ғана емес, сонымен бірге оның күрделі ауру екендігі, дер кезінде емдемесе соңы қайғымен аяқталатыны туралы мәлімет беріліп, әрбір адам өз қан қысымын бақылап жүруі үшін қажетті дағдылар үйретіліп, қан қысымы тегін өлшенді. Сонымен бірге профилактикалық шараларды қабылдау, саламатты өмір салтын ұстану және дұрыс тамақтанудың маңыздылығы жөнінде жұртшылықтың пікірін қалыптастыруға жағдай жасалды.
Айнаш ЕСАЛИ,
«Егемен Қазақстан»
АЛМАТЫ
