ЕЛДІК МӘСЕЛЕЛЕР ЕЛ НАЗАРЫНДА ТҰРУЫ ТИІС

Нұрсұлтан НАЗАРБАЕВ: Ішкі саяси сала мен ұлттық қауіп­сіз­діктің 2020 жылға дейінгі негізгі мақ­сат­тары қоғамда келісім мен тұрақты­лықты сақтау, ел қауіпсізді­гін нығайту болып қала береді.

(Қазақстан халқына Жолдауынан).

“Әрине, дүниежүзілік қаржы дағдарысы біздің жоспарлары­мыз­ға біраз өзгерістер енгізді. Деген­мен, бұл – елімізге өте қажетті стратегия. Қауіпсіздіктің небір түрі болады. Экономикалық қауіп­сіз­дік, ішкі-сыртқы мәселелердегі қауіп­сіздік, ақпарттық қауіп­сіз­дік. Бұлар жөнінде менің биылғы халыққа арнаған Жолдауымда нақты көрсетілген. Сондықтан, бұл шаралар бағытында көп жұмыс істеуіміз керек. Төңіре­гіміздегі жағ­дайды, оның ішінде дүние жүзіндегі болып жатқан оқиғалар мен ішкі-сыртқы жағ­дайды еске­ріп, қандай мәселе­лерге көңіл бөлу керек екенін са­раптайтын бола­мыз”, деді Елбасы өз сөзінде. Президенттің көмекшісі – Қауіп­сіздік Кеңесінің хатшысы Марат Тәжин 2009 жылы страте­гия­да қарастырылған іс-шара­лар­дың мемлекеттік органдар тарапы­нан орындалуы жөнінде баяндады. Аталған мәселені талқылау кезінде Мемлекет басшысы іске асыры­ла­тын шаралардың тиімділігіне баса мән берілуі тиіс екендігін атап көрсетті. Сондай-ақ, ұлттық қауіп­сіздікті қамтамасыз етудің негізгі бағыттары бойынша қалыптасқан үрдістерді талдау бойынша алдағы кезеңге көзделген нақты басым­дықтар айқындалды. Бұдан кейін Мемлекет бас­шы­сы күн тәртібіндегі екінші мәселе бойынша жан-жақты әңгіме қозға­ды. “Бұл мәселе жөнінде де менің халыққа арнаған биылғы Жол­дауым­да нақты айтылды. Соғыс арда­герлеріне қанша қаржы бөлі­ніп, қандай көмек көрсетілетіні, оның көлемі қандай болатыны нақты белгіленді. Міне, осы мәсе­лелердің оң шешілуі жағдайында қарастыратын боламыз”, деді бұл тұрғыда Нұрсұлтан Назарбаев. Ұлы Отан соғысындағы Жеңіс­тің 65 жылдығы турасында айт­қан­да, Мемлекет басшысы оны бүкіл ел аумағында жоғары деңгейде атап өту қажеттігіне баса назар аударды. Елбасы өз сөзінде Жеңістің 65 жылдығын мерекелеу Қазақстан тарихындағы айтулы оқиғалардың бірі екендігін, сондықтан бірде-бір соғыс ардагері, олардың жесірлері, соғыс ардагерлерімен теңдесті­ріл­ген азаматтар, тыл еңбеккерлері өздерін мемлекет назарынан тыс қалғандай сезінбеуі тиіс екендігін айрықша атап өтті. Отырыс кезінде Ұлы Отан со­ғысындағы Жеңістің 65 жылдығын мерекелеуге дайындық барысы жөнінде Премьер-Министрдің орынбасары Ербол Орынбаев есеп берді. Ол өз сөзінде ардагерлер мен тыл еңбеккерлеріне материал­дық жағынан қолдау-көмек көр­се­ту үшін Үкіметтен 5,8 млрд. теңге көлемінде қаржы бөлінгендігін жеткізді. Мемлекет басшысы өз кезе­гін­де бұл атаулы мерекенің еліміздің барлық өңірлерінде жоғары дәре­жеде өткізілуін қамтамасыз етуге ерекше назар аударылуы тиіс екен­дігін ескертті. Мәселен, ардагер­лерге сый-құрмет көрсету мен олар­ды марапаттау, мұқтаж май­дан­гер жандарды баспанамен қам­тамасыз ету және тұрып жатқан баспаналарын тиісті жөндеуден өткізуді ұйымдастыру, оларға қол­жетімді әрі сапалы медициналық көмектің барлық түрін көрсету, темір жол мен әуе көлігінде тегін және жеңілдікпен жол жүрулерін толық қамтамасыз ету секілді бір­қа­тар мәселелер бойынша бірың­ғай шараларды ойластыру жөнінде арнайы нұсқаулар берілді. Бұл күнгі отырыс аясында сондай-ақ, Ұлы Отан соғысына қатысып, ерен ерлік көрсеткен қазақстандық жауынгерлердің есімін мәңгі есте қалдырумен байланысты арнайы ұсыныстар қаралды. Еліміздің Қауіпсіздік Кеңесі отырысының қорытындысы бой­ын­ша Мемлекет басшысы Нұрсұл­тан Назарбаев Үкіметке және осы мәселелерге тікелей мүдделі мем­лекеттік органдарға нақты тап­сырмалар жүктеді. Ал Елбасының берген бұл тап­сырмаларының жоғары деңгейде орындалуын бақылау Қауіпсіздік Ке­ңесі хатшылығының құзыретіне тиді. Ләйла ЕДІЛҚЫЗЫ. КЕЛЕШЕКТІ БОЛЖАҒАН КЕМЕЛ ЖОЛДАУ ЖАУЫНГЕРЛІК ДАЙЫНДЫҚ ЖОҒАРЫ Кеше Елбасы – Қазақстан Қарулы Күштерінің Жоғарғы Бас қолбасшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың төрағалық етуімен Қорғаныс министрлігінің өткен жылғы қызметінің қорытындысы мен алдағы уақытқа жоспарланған міндеттерді талқылауға арналған кеңейтілген алқа мәжілісі өтті. Мәжіліс басталар алдында Жо­ғар­ғы Бас қолбасшы еліміздің Қа­ру­лы Күштерінің Құрлық әскер­ле­рі мен Әскери-теңіз күштеріне жауынгерлік ту тапсырды. Осы рәсімде жауынгерлік туды Елба­сы­ның қолынан Құрлық әскер­ле­рі­нің қолбасшысы, генерал-лейте­нант Сәкен Жасұзақов пен Әске­ри-теңіз күштерінің қолбасшысы І рангалы капитан Жандарбек Жан­ұзақов қабылдады. Рәсімде Мем­лекет басшысы офицерлер алдын­да еліміздің тәуелсіздігін қорғап тұр­ған  Қазақстан армиясының екі құрылымдық бөлімінің осы сал­танатта абырой, даңқ, атақ және әс­кери ұжымдардың жауынгерлік дәстүрін көрсететін өздерінің бас­ты әрі қасиетті белгілеріне ие бол­ға­нын атап өтті. Сонымен бірге, Пре­зидент әрбір Қазақстан азама­тының Отанын қорғау басты па­ры­зы әрі міндеті болу керектігін айта келіп, еліміздің азат болуы жо­­лында жан пида еткен ата-баба­ларымыздың ерлігін әрдайым есте сақтай жүріп, мемлекетіміздің тәуел­сіздігі мен тұтастығына, гене­рал-офицерлердің жан аямай қызмет ететініне сенім білдіретінін жеткізді. Осы рәсімнен кейін енді бас­қару құрылымын қалыптастыру ке­зеңі аяқталып, басты қолбас­шы­лық Құрлық әскерлері мен Әске­ри-теңіз күштері ретінде құрылып жұмыс істейтінін, әскерлерді бас­қару және оларды қолдану үш сала бойынша, атап айтқанда, құрлықта (Құрлық әскерлері), әуеде (Әуе қорғанысы), теңізде (Әскери-теңіз күштері) жүзеге асырылатынын атап өткеніміз жөн. Салтанатты рәсімнен соң ми­нистрліктің кеңейтілген алқа мә­жі­лісі басталып, онда қорғаныс ве­домствосының басшысы Әділбек Жақсыбектовтің өткен жылғы жұ­мыстарға және алдағы мақсат-мін­деттерге арналған баяндамасы тың­далды. Мұнда Қорғаныс ми­нистрі алдымен әскери қауіп­сіз­дік­ті қамтамасыз ету саласында Қа­рулы Күштердің жауынгерлік дайындығын жоғары деңгейде ұстау мемлекеттің басты міндеттері болып саналатынын, осыған бай­ла­нысты былтыр жауынгерлік дай­ындықтың қарқыны айтарлықтай өскенін, оның жүзеге асырылуына қазір заманауи әдістер мен құрал­дардың белсене қатыстырылып жатқандығын атап көрсетті. Осы орайда ол бүгінгі күні әскери­лер­дің жауынгерлік дайындығы өткен жылмен салыстырғанда 15 пайызға көтерілгенін, соның нәтижесінде әртүрлі қару-жарақ пен техни­кадан атуда 12 мыңнан астам сы­нақ-жаттығулар жасалып, әскери мәшинелерді жүргізу бойынша 2 700 тәжірибе сабақтары өткізіл­генін айтты. Сонымен бірге, ми­нистр былтыр әуе қорғанысы күштерінде ұшқыштардың ұшу уақыты 24 000-нан астам сағатты құраса, бір ғана ұшқыштың орташа ұшуы 78 сағатқа жеткенін, сөйтіп, ұшу сағатының өсуі 2007 жылмен салыстырғанда 70-74 пайызды құрағанын тілге тиек еті. Мәжілісте осыдан кейін жауын­­герлік дайындыққа байла­ныс­ты басқа да бірқатар мәселелер жө­нінде әңгіме қозғалды. Қорға­ныс министрі осы орайда қазір бүкіл дүние жүзі жиі пайдаланатын заманауи тренажерлерді қолдану және жауынгерлердің тәжірибесін жетілдіру мақсатында іске асы­ры­латын жаттығу шараларын өткізу жөніндегі ойларымен бөлісті. Ведомство басшысы бүгінде еліміз бойынша жауынгерлік әзірлікке заманауи тренажерлік кешендердің көптеп енгізіліп жатқандығын, оның тек жеке адамның ғана дайын­дығын дамытып қоймай, ол Қарулы Күштерге әуедегі және құрлықтағы заманауи ұрыстың сұл­басын келтіріп бөлімдердің үй­лесімді іс-қимылын пысықтауға мүмкіндік беретінін атап көрсетті. Оның айтуынша, қазіргі күні Қа­рулы Күштер иелігінде “Профи” атыс тренажерін қоса есептегенде 85 тренажер бар. Оқу орталықтары авиациялық, артиллериялық, әуе-десант тренажер кешендерімен жабдықталған, ал жаяу әскер жауын­герлік мәшинелерінің меха­ник-жүргізушілері және Т-72 танк экипаждары да міндетті түрде тре­нажерлерді пайдаланып дайында­ла­ды. Мәжілісте жаттығу шара­лары жөнінде айта келіп ол мы­надай мәліметтер келтірді. Өткен жылы Қазақстан армиясы әртүрлі 52 жаттығу шараларын өткізді. Бұл 2008 жылмен салыстырғанда, бір жарым есеге артық. Солардың ішіндегі маңыздысы – “Жауын­герлік достық”, “Әуе күштері”, “Дала қыраны” деген атпен өт­кі­зілген жаттығулар болды. Сондай-ақ, ҰҚШҰ-ның жедел әрекет етуші  ұжымдық күштерінің қаты­суы­мен “Матыбұлақ” сынақ алаңын­да өткен “Өзара іс-қимыл-2009” бірлескен стратегиялық жат­тығу шарасының да маңызды­лы­ғын атап өтуге болады. Осы оқи­ға­ларға байланысты төл әскері­міз­дің өткен жылғы қызметіне қо­рытынды жасаған шетел сарапшы­лары “Қазақстан Қарулы Күштері бүгінгі күні посткеңестік мем­ле­кеттер армиясының арасында жетекші үштікке кіреді және Ор­та­лық Азия аумағында сөзсіз көшбасшы болып табылады” деген баға берді. Қазіргі кезде әскери ведомство жұмысының негізгі ба­ғыттарының бірі жаттығу шара­ла­рын көптеп өткізіп, Әскери док­трина аясында еліміздің әскери-техникалық мүмкіндігін арттыру болып саналады. Осыған орай, әскерлер заман талаптарына сай бро­нетехника, авиация, қару-жа­рақтың басқа жүйелерімен қам­тамасыз етілуде. Мәжілісте Қорғаныс министрі осындай деректерді келтіре оты­рып, Жоғарғы Бас қолбасшының қамқорлығы арқасында әскерлер­дің әл-ауқатының да өсіп келе жатқанын көлденең тартты. Мұнда ол офицерлер мен келісім-шарт қызметіндегілер қолайлы баспана­мен қамтамасыз етіле бастағанын, қазір пайдалануға 77 мың шаршы метрді құрайтын тұрғын үйлер берілгенін, ал Астана қаласының іргесінен 176 отбасына коттедж қалашығы салынғанын айтып, осы жерден берілген баспанадан Тал­ды­қорған гарнизонының әскерлері де қоныс тойын тойлағанын атап өтті. Сонымен бірге, ол еліміздің жеті әскери қалашықтарына құны 6,3 млрд. теңгеге күрделі жөндеу жүр­гізілгенін, сегіз әскери қала­шық­тағы 12 нысанның да дәл осын­дай жөндеуден өткенін, 186 ғимараттар мен тұрғын үй, жатақ­хана, асхана, казарма, спорт ке­шен­деріне ағымдағы жөндеу жа­сал­ғанын айтты. Ал биылғы жылы 98 мың шаршы метрді құрайтын 1 714 пәтерден тұратын 17 тұрғын үй мен 15 жатақхананың салына­тынын, олардың қатарында әскер­лерді ипотека мен жалға беру ар­қы­лы баспанамен қамтамасыз ету жоспарланып отырғанын жеткізді. Осылай дей келіп, Қорғаныс министрі қазіргі күн тәртібінде тұрған мәселелердің бірі – погон таққан азаматтардың жалақысын өсіру мәселесінің де тиісті дең­гейде шешіліп отырғанынан ха­бар­дар етті. Осы орайда ол Мемлекет басшысына “Сіздің тапсырма­ңыз­ға сәйкес, 2009 жылы әскери қыз­метшілердің қаржылық қамтама­сыз етілуі 25 пайзызға өсті. Сар­баз­дар мен сержант лауазы­мын­дағы келісім-шарт қызметін­де­гі­лердің кәсіптілігіне қосылатын үс­тем­ақы да көтерілді. Әскери шенге төленетін қаражат көлеміне жеке арнайы қарау жүйесі енгізілді. Бұл әскерилердің кәсібилігіне, олар­дың қызмет сатысы бойынша өсуіне деген ынтаға алғышарттар жа­сайды”, деді. Одан әрі ол мем­лекеттің жасап отырған қамқор­лы­ғына байланысты барша офицер­лік корпустың жинақы, жылдам, жан-жақты жарақтанған және бі­лімді әскер құру бойынша қойыл­ған тапсырмаларды орындауға жұмылуы қажет екенін айтты. “Осындай өлшемдерді  сіз өзіңіз ай­қындап бердіңіз”, – деді Қор­ғаныс министрі Елбасына қарата. Мәжілістің соңында қорғаныс ведомствосының басшысы бола­шаққа белгіленген жоспарлар ту­ралы ойларымен бөлісті. Оның айтуынша, бүгінгі күні еліміздің аумағында осы күзде ШЫҰ ая­сында өтетін ірі көлемді “Бейбіт мис­сия-2010” жаттығу шаралары­на дайындық жүруде. Бұл шара елі­міздің халықаралық әріптес­теріміздің қатысуымен болатын ең ірі жаттығулары болады. Бұдан басқа ҰҚШҰ аясында “Өзара іс-қимыл”, НАТО бағдарламасы бой­ынша кезекті “Дала қыраны” жат­тығу шараларын өткізу жоспар­ла­нып отыр. Сөзінің соңында Әділ­бек Жақсыбеков армияның бар­лық көрсеткіштер бойынша сапа­лық өсуі әскери-техникалық жаңар­тылусыз шешімін табуы мүмкін еместігін, осы мәселені шешу үшін қазір әскеріміз отан­дық қорғаныс өнеркәсібі кешенін кеңінен пайдалануға бет бұрғанын атап көрсетті. Сондай-ақ,  ол Мем­лекет басшысының халыққа биылғы Жолдауында адам капи­талына инвестиция салу мәселе­сіне баса назар аударғанын, Қа­рулы Күштердің осы басымдықтар қатарынан орын алып отырғанын, соған байланысты енді негізгі жұмыс әскери білім мен ғылым жүйесін жетілдіру, әлеуметтік қамтамасыз етуді нығайту және идеологиялық жұмыстың сапалы жүйесін қалыптастыру сияқты үш бағыт бойынша атқарылатынын жеткізді. Осы жерде Қорғаныс министрі кемі 8 жыл әскерде келісім-шарт бойынша солдат және сержант ретінде қызмет еткен азаматтарға  республика жоғары оқу орындарында білім алуы үшін төлейтін қаржысының 50 пайызы мемлекеттік бюджет есебінен төленетінін ескертті. Осыдан кейін мәжілісті Елбасы қорытындылады. Мемлекет бас­шы­сы өз сөзінде Қазақстан Қару­лы Күштерінің Жоғарғы Бас қолбас­шы­сы ретінде еліміздің армиясын жеке бақылауында ұстайтынын және оның барлық жағдайына баса мән беретінін айта келіп, өткен жылы дүние жүзіндегі экономика­лық қиындықтарға қа­ра­мастан, мемлекет Қарулы Күш­тер­дің дамуына қолда бар мүм­кін­діктің бәрін жасағанын атап өтті. Осы орайда ол келісім-шарт бой­ын­ша әс­керде қызмет еткен аза­мат­тар­дың жоғары білім алуына, әс­кери­лердің баспанамен қамтама­сыз етіліп, жалақылары­ның биыл­дан бастап 25 пайызға өсуіне жағ­дай жасалып жатқанын айтты. Одан әрі Президент еліміздің ха­лықара­лық сахнадағы беделіне байланыс­ты осы жылы ЕҚЫҰ-ға төрағалық етіп отырға­нын, мұның өзі халық­аралық қауіпсіздік мәсе­ле­сінде АҚШ, Еуропа Одағы, Қытай, Ресей және ҰҚШҰ мен НАТО ұйымына мүше елдермен  қарым-қатынасты одан әрі арт­ты­руға мүм­кіндік жасайтынын айта келе, Қазақстан алдағы уақытта дү­ние жүзіне есірткімен және лаң­кестік­ке қарсы күресте Қарулы Күште­рін сақадай-сай етіп, көр­сете алатын мемлекет болуы ке­рек­­ті­гін жеткізді. Сонымен бірге, Елба­сы отандық үлесті арттыру мәселесіне баса назар аудары­ла­тынын ескерт­ті. Нұрсұлтан Әбіш­ұлы отандық әскери өндірісті да­мы­ту үшін алдымен бірлескен кәсіп­орындар құрып, содан кейін ғылым мен технологиялар арқылы жеке өнеркәсібімізді дамытуды мақсат етуіміз керек деген пікірін білдірді. “Қазір біздің Қарулы Күштерімізді дамытуға әлеуетіміз жетеді. Осы бағытта жұмыстар да істелініп жатыр. Бұл жұмыстардың әрі қарай нәтижелі болуына Үкі­мет қолдау көрсетуі керек. Осыған байланысты министрлік кәсіп­керлермен Қарулы Күштерге қажет құрал-жабдықтарды өндіру үшін мәліметтерді кеңінен бөлісуі тиіс. Қазақстан армиясы әрқа­шан­да күшті, кәсіби деңгейі жоғары болуы керек”, – деді Елбасы. Жоғарғы Бас қолбасшы өскелең ұрпақтың бойына отансүйгіштік сезімді қалыптастырып, халық арасында еліміз әскерінің беделін көтеру үшін насихат жұ­мыстары­ның жүргізілуі керектігін, сон­дай-ақ, қатардағы әскерилер мен офицерлердің қызмет бабы­мен өсіп, запасқа шыққан азамат­тардың қоғамдағы өз орнын табуы үшін тиісті жұмыстардың жасалуы қажеттігін атап көрсетті. Мәжілісте белгілі бол­ғандай, мамыр айының соңы мен маусым айының басында Қазақ­станда тұңғыш рет қару-жарақ пен әскери мүліктің “KADEX-2010” атты халықаралық көрмесі өтеді. Астана қаласында өтетін бұл көрмеге отандық кәсіпкерлер мен шетелдік өндірушілер қатысатын болады. Дастан КЕНЖАЛИН, Суреттерді түсіргендер С.БОНДАРЕНКО, Б.ОТАРБАЕВ. ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЖАСАМПАЗ  ЖОБАСЫ Дархан КӘЛЕТАЕВ,  “Самұрық-Қазына” әл-ауқат қорының атқарушы директоры, “Нұр Отан” ХДП Саяси Кеңесінің мүшесі. Өз алдына аса жоғары мақсат-міндеттер қоя білетін кез келген ел үшін жетістікке жетудің идеоло­гия­сы, мығым мемлекет пен оны құ­ру­дың тиімді бағдарламасы болуы шарт. Ал мемлекеттің кемелденуі сол күрделі мақсаттар мен қара­пайым жоба-жоспарларды табысты іске асырудан басталады. Елбасы Қазақстан халқына Жолдауында осы бір ұлы мұрат жолын нақты айқындап берді. Елді өркендетудің түпкілікті әрі ұзақ мерзімді бағдары өзгерген жоқ. Қайта өткен жылдардағы тәжірибе мен нәтиже пысықталып, мемле­кет­тің жақын болашақтағы қажет­тілігінен туындайтын міндеттер жүйеленді. Мүлдем жаңа, озық, төрт негізгі қағидаға құрылған Ұлт­тық стратегия жасалды. Расында, осы уақытқа дейінгі Қазақстандағы орасан өзгерістерді, жақсылық пен жаңалық атаулыны терең таразылап, талқылай алдық па? Президент жолдауларында жүктелген мақсат-міндеттер қай деңгейде, қаншалықты орындалды? Осы ретте Елбасы мен елдің алдындағы жауапкершілікті абы­рой­мен көтеруге біздің дәрменіміз жете ме? Мұның барлығы да бүгінгі истеблишмент пен билік инсти­тут­тары үшін басты сауалдар болуы тиіс. Өкінішке қарай, әзірге бұл сауалдардың басы ашық күйінде қалып отыр. Мемлекет басшысының Жол­дауы мемлекеттің жақын бола­шақ­тағы мақсат-міндеті ғана емес, ол – табысты мемлекет құру жолын­дағы басым бағыт, атқарушы ор­ган­дарға берілген нақты тапсырма, халықтың білуі, түсінуі үшін жасалған белгі. Әр отбасының, әрбір қазақстандықтың бойына ұя­лай­тын сенімнің мәйегі. Бұл сенім мемлекеттің әлеуметтік жауапкер­ші­лігін мейлінше сезіну, ұрпақтың сау-саламаттығы үшін қам жемей, қартайған уақытыңда алаңсыз өмір сүру дейтін қарапайым ақиқаттарға негізделген. Президент әрдайым халықтың мұң-мұқтажын, сұранысын, тала­бын терең сезінеді, қалт жібермей таниды. Берген уәдесін орындайды, орындалмайтын уәде бермейді. Халықтың шексіз сүйіспеншілігіне бөленуі де осы себептен. Осы се­беп­тен билікті сынап-мінейтін жандардың өзі “Назарбаев халыққа берген уәдесін орындамады” деп ешқашан айта алмасы анық. Өткен уақыт белесінен көз жі­бер­сек, тәуелсіздік жылдары елі­міз­дің әлеуметтік-экономикалық тұр­ғыда қарыштап дамуына мығым ір­гетас қаланғанын көреміз. Қазақ­стан әлемдік қаржы дағдарысының зардабын өзге елдермен салыс­тыр­ғанда ертерек еңсерді. Қиын­шы­лықтарға қарамастан биылғы жылы жалақы мен зейнетақы мөлшері ұлғайтылды. Жаңа индустриялық бағдарлама жүйелі іске асырылуда. Мектептер мен университеттер, ба­ла­бақшалар мен ауруханалар са­лы­нып жатыр. “Жол картасы” аясын­да сан мыңдаған адам жұмыспен қамтылды. Аграрлық секторға, ша­ғын және орта бизнеске мемлекет тарапынан мол қаржы бөлініп отыр. Әрине, бұл тізімді жалғас­тыра беруге болады. Осының бәрінің басы-қасында Президент тұр. Алайда Прези­дент­ке де қолдау қажет қой! Мемлекет­тің басшысы мемлекеттік деңгей­дегі шаруаны ысырып қойып, ұсақ-түйекпен айналысуға тиіс пе? Міне, осыдан келіп біз жоғарыда айтқан истеблишмент пен билік институт­тарының жауапкершілігі туралы басы ашық әңгіме шығады. Қазақстан халқына Жолдауы­нан кейін Нұрсұлтан Әбішұлы “Нұр Отан” халықтық-демократия­лық партиясы Саяси кеңесінің бюро­сын өткізді. – Тікелей эфирде маған 40 мың сұрақ қойылды. Бүгінге дейін қан­ша адамның жауап алғанын қада­ғалап, талдау жасап отырмын. Әлі қорытындысын алған жоқпын. Неге тікелей маған сұрақ қойы­ла­ды? Өйткені, олар барлық инс­тан­циядан өткен, ауылдың, ауданның, облыстың әкімдерінің, жергілікті құқық қорғау органдарының табал­дырығын тоздырған. Ешкім қал­ма­ған соң маған хабарласып отыр, – деді Президент. Мемлекет басшысының айтқа­ны орынды. Назарбаев – ел үшін, ­ке­лер ұрпақ үшін өркендеген, мық­ты мемлекет құрып жатқан Лидер. Бірақ жалпыұлттық жетістік пен табысқа жету үшін Елбасына арқа сүйейтін халықтық ерік пен ұжым­дық ынта-жігер керек емес пе?! Осындай бірлік қана біздің халқы­мыздың арасына от жағып, сына қаққысы келетін солақай күштердің шалағай әрекеттеріне жауап бола алады. Жолдауды тыңдап алып, жа­тып кеп мақтаудан оңай нәрсе жоқ. Бірақ адамдарды сөзден бұрын іс алға жетелейді. Мемлекет үшін ақпа­рат құралдарындағы жалаң мадақтан гөрі, Жолдауда айтылған мақсат-міндеттердің нақты әрі толықтай жүзеге асқаны пайдалы. – Министрліктер мен ведом­стволар бағдарламалардың орын­да­лып жатқаны туралы анықтамалар жазумен ғана шектеледі. Біз қанша бағдарлама бар екенін білуден қалдық, – деді Президент. Шын­ды­ғында солай. Тіпті кейде рефор­малардың қағаз жүзінде қалып қойып жататыны да жасырын емес қой. Мұндай жауапсыздық мемле­кет дамуының ортақ схемасына кедергі келтіріп отыр. Бұл – электр жүйесіндегі бір желіні өшіріп тастағанмен бірдей. Жарық бар көрінгенімен, кейбір бөлікті қараңғылық басады. Тәуелсіздіктің 20 жылдығы қар­саңында реформалардың бета­лы­сы­на лайықты талдау жасайтын уақыт келген сияқты. Қандай оңды шаруа бітіргеніміз туралы, оның мемлекет пен халыққа берген орасан пайдасы жайлы қарапайым адамдар түсініп, түйсінуі қажет. Шындығында, осыдан жиырма жыл бұрын егемен ел боламыз, өз қара шаңырағымыз бен қазынамызға өзіміз иелік етіп, әлемдік қауымдастықтың белді мү­шесіне айналамыз деген ой ешбір қазақтың ойына кіріп шықпаған еді. Әлбетте, бүгінгі табыс оңай жол­мен келе салған жоқ. Қиын­шы­лығы мен қайшылығы басынан асатын мемлекетте белгілі бір же­тістікке жету еш мүмкін емес нәр­се. Мұның дәлелін алыс-жақын көр­шілеріміздің ішіндегі түрлі проб­лемалар мен дағдарыстардан-ақ көруге болады. Қазақстан халқы үшін Мем­ле­кет басшысының Жолдауы әр­дайым темірқазық болып келеді. Бұл жолы да солай. Тек, жоғарыда айтқандай, Жолдауды жүзеге асы­руды айқай-сүреңі мол науқанға, бір мезеттік акцияларға айнал­ды­рып алмау керек. Халықтың әл-ауқа­тын жақсартуға, мемлекеттің іргетасын нығайтуға бағытталған әрбір сәтті қадам жаңа игі баста­маларды туғызады. Мысалы, “бір терезе” қағидасына сүйенген ха­лыққа қызмет көрсету бағдарлама­сы­ның нәтижесінде жеңілдетілген жеке тұлғалық нөмірлерді енгізуге қол жеткіздік. Немесе, өткенде бір облыстағы жалғыз дәрігерлік амбу­латорияны шұғыл балабақшаға айналдыруға тұрғындар қарсылық көрсетті. Ая­ғын­да әлгі әрекет Пре­зи­денттің нұсқауын бір­жақ­ты қа­былдаған жергілікті шенеуніктердің қателігі боп шықты. Нәтижесінде тығырықтан шығудың өзге жолы табылған. Бұл нені көрсетеді? Бұл – самарқаулық пен үнсіз­дік­тен гөрі билік пен халықтың белсенді, бір­лескен қимылы ғана мемлекеттің даму стратегиясына мұрындық болатынын көрсетеді. Президент Н.Назарбаевтың халыққа Жолдауының бірі “Өткен күннен алыс жоқ, келер күннен жа­қын жоқ” деп басталады. Мем­лекет құру – ғасырдан ғасырға же­те­тін үй салумен бірдей. Асығыс­тық жасап, іргетасын орнықсыз, сылағын сапасыз етсек, үйді қи­ра­тып тынамыз. Сондықтан архитек­тордың талабы қаншалықты зор болса, құрылысшылардың да жауапкершілігі соншалықты үлкен болуы тиіс. Өйткені, біз ол үйді бү­гінгі өзіміз үшін ғана емес, ертеңгі ұрпақ үшін салып жатырмыз ғой. Қазақстан әлемдік қаржы дағдарысының зардабын еңсеріп қана қоймай, жаңа биіктерді бағын­дыруға мүмкіндік алып отыр. Өткен жылғы Жолдау дағдарыс арқылы дамуға көшуді көздегені белгілі. Міне, қазіргі таңда сол даму мен жаңарудың уақыты келді. Би­ыл­ғы Жолдау мемлекеттің жинаған тәжірибесі мен мүмкіндіктерін пай­даланып, жаңа мақсат-міндеттерді іске асыруды міндеттейді. Жадағай сын мен көпірме сөзге ұрынбай, қордаланған мәселелерді жедел шешіп, алға қарай ұмтылатын, келешекке жұмыс істейтін кезең туды. Елбасы өз Жолдауында бәрімізді осыған шақырып отыр. Мұндай мүмкіндікті біздің хал­қы­мызға уақыт пен тарихтың өзі тарту етті. Бізге қалғаны – алды-ар­тымызға қарайламай, білек сы­ба­нып жұмыс істеу ғана. Әйтпесе, біз бұл тарихи мүмкіндіктен – жаңар­ған, азат мемлекетті өркендету мүм­кіндігінен айырылып қаламыз. Сол себепті біз Президентті, оның сая­сатын барынша түсініп, түйсі­ніп, қолдап-қуаттауымыз қажет. Ел мен Елбасы армандаған мемлекетті құру жолында аянбай тер төгуге тиіспіз. Қазақстан – дамудың өзгеше, эволюциялық жолын таңдаған мем­лекет. Мұның бәрі де – Елба­сының арқасы. Дүние жүзі оны әлемдік ауқымдағы лидер, жаңа Қазақстанның іргетасын қалаушы ретінде таниды. “Нұрсұлтан Назар­баевы бар қазақтар – бақытты ха­лық” деген шетелдіктердің шынайы ықыласына өзіміз де талай куә болдық. Ақиқаты сол. Ендеше, ел Президентінің биылғы жылғы ме­рейтойы да қазақ мемлекеттігінің символы, қазақстандықтардың ор­тақ қуанышы ретінде лайықты ата­лып өтуі тиіс деп ойлаймын. Бұл, айналып келгенде, тәуелсіздікке тәу еткен, елдіктің, бірліктің қадірін білетін қазақтың ынтымағының көрінісі болуы шарт. Орнықты, өр­кендеген мемлекет құру жолында барша халықты жұмылдырудың себепшісіне айналуы тиіс. Ең бас­тысы, әр азамат ортақ мақсат үшін жүзеге асырылып жатқан мем­лекеттік саясаттың тереңдігі мен кемелдігін бағамдап, бағалай білуі керек. Мемлекеттік ой-сана дегеніміз – осы.