Жергілікті қамту үлесінің қазіргі жағдайы қандай? «Атырауда жасалған» атты кәсіпкерлер форумында облыс әкімінің бірінші орынбасары Серік Шапкенов осы сауалды ортаға салған еді. «Мысалы, аймаққа келген инвестор белгілі бір жобаны жүзеге асыру үшін әкімдікпен келісімшартқа отырады. Өндірісте қолданылатын материалдар қандай болуы керектігі жөнінде арнайы талаптары болады. Кей жағдайда жергілікті өндірушілердің тауарлары жоғары сапа стандартына сай келмегендіктен, шетелдік өнімдерді алдырады. Сондықтан ең алдымен өнім сапасы еуропалық деңгейден төмен түспеуі керек. Сонда инвесторлар да бізге сенім білдірер еді», дейді Серік Шапкенов.
Облыстық Кәсіпкерлер палатасының директоры Абдолла Ыдырысовтың айтуынша, аймақта 44 мыңнан астам бизнес субъектісі бар. Бизнесті дамыту үшін қажет жағдайдың бәрі жасалып отыр. Кәсіпкерлердің құқықтары мен мүдделері заң аясында қорғалады, кәсіби дағдыларын жетілдіру, несиелендіру, бизнесіне қолдау көрсету бағытында көмек көрсетіледі. Көптеген жергілікті өндірушілер ірі жер қойнауын пайдаланушылардың сатып алуларына қатысқылары келеді, бірақ шешімі табылмай тұрған мәселелер қолбайлау болуда. Бұл қандай кедергі? Мысалы, қазір Атырауда Теңіз, Қашаған секілді әлемдегі ірі кеніштер игеріліп жатыр. Мемлекетпен келісімшарт жасасқан мұнай-газ операторлары сатып алуды «Nadloc» электронды алаңында өткізеді. Палата басшысының айтуынша, «ТШО», «NCOC», «KPO» компанияларында бұл процесс жабық түрде ұйымдастырылады, яғни кәсіпкерлер нақты ақпаратқа қол жеткізе алмайды. Энергетика министрлігі «Алаш» бірыңғай мәліметтер базасын жасақтаған, бірақ бұл жерде де жоспарланған және өтіп жатқан сатып алулар туралы ақпарат жоқ. Алдағы бес жылда «Теңізшевройл» компаниясының «Келешек кеңею» жобасы жүзеге асады, оның бюджеті 37 млрд АҚШ долларын құрайды. Жоба аясында «ТШО» әріптестікке шақырған құрылыс компаниялары арасында бірде-бір отандық мекеме көрінбейді, есесіне жеті бірдей шетелдік кәсіпорын жүр. Енді ең болмаса қосалқы мердігер ретінде бұл жақтағы жұртқа да бір қарап қойса жақсы.
Елбасы халыққа Жолдауында: «Біздің сауда саясатымызда селқостық болмауға тиіс. Оған біздің тауарларымызды өңірлік және әлемдік нарықта ілгерілететін белсенді сипат дарыту керек. Сонымен бірге халық тұтынатын тауарлардың ауқымды номенклатурасын игеріп, «қарапайым заттар экономикасын» дамыту үшін кәсіпорындарымызға көмектесу қажет. Бұл экспорттық әлеуетімізді жүзеге асыру тұрғысынан ғана емес, сондай-ақ ішкі нарықты отандық тауарлармен толтыру үшін де маңызды» деп атап көрсетті. «Атырауда жасалған» кәсіпкерлер форумына 300-ге жуық тауар өндіруші қатысты. Сапасы жоғары, талапқа сай тауарлардың барына тағы да көз жеткіздік. Бұл өз кезегінде «қарапайым заттар экономикасын» дамытуға мүдделі адамдар қатары аз емес екенін айғақтайды. Қайткен күнде де, өз өнімімізді өзіміз өгейсітпей, керісінше, қолдау көрсетсек, қазақстандық қамту деңгейі де біраз алға ілгерілер еді.
Бақытгүл БАБАШ,
«Егемен Қазақстан»
АТЫРАУ
