Қазақстан • 12 Ақпан, 2019

Киікбай батыр кесенесі

1744 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Өз заманында қара өрттей қаптап келген құба қалмаққа қарсы тұрып, туған жерінің тоқымдай пұшпағын табанында таптатпаған есіл ердің бірі – Киікбай батыр.

Киікбай батыр кесенесі

Ел ішінде Киікбай ба­тыр­дың ерлігі туралы сан алуан аңыз айты­лады. Ескіден қал­ған есті сөздің арнасы көзсіз ер­лік пен туған жерге деген пер­зенттік махаббаттың оттай ыс­тық лебімен тоғы­са­ды. Жал­ғыз Атбасар төңі­регі ғана емес, берідегі Сан­дықтау, тіп­ті Көк­шенің бау­райына дейін ізі қалған. Олай болатыны, ілкідегі жұрт­тың көшпенділік салтында. Демек, Киікбай сынды батырдың тұлпарының табаны сайын Сарыарқаның талай өңірінде жарқылдаған. Ең бастысы, ел қорғаған ер­­дің өне­гелі өмірінің із со­рабы бір­жо­ла жоғалып кет­пей, ауыз­дан ауыз­ға кө­шіп, ердің ер­лігін ба­ғалай білетін хал­қының жадында сақталған. 

Атбасар ауданының Сер­геев­ка ауылының маңындағы Киік­бай батыр мазары орта ғасырдағы сәулет өнерінің ескерткіші болып саналады. Шамамен 1693 жылы дүниеге келіп, 1741 жылы жам­басы жерге тиген батыр мазары осыдан 275 жыл бұ­­рын тұр­ғызылған екен. Бүгінде дөңгелек мазардың алдыңғы беті жартылай сақ­талған. Қарсы қабырғасы ішінара бұзылып, кетігі тас­пен толтырылған. Жоғары жағы ашық, біршама жалпақ. Жарты ай пішініндегі кү­міс­телген белгісі де бар. Жи­ыр­­масыншы ғасырдың елуін­ші жылдары дәл осы жер­­ден қазақ жауынгерінің сауыты да табылған екен. Талай жыл топырақ астында жатқан сауыт­ты тыңға түрен салғандар ойламаған жерден тауып алыпты. Қазір бұл жә­дігер аудандағы тарихи-өлкетану музейінің қо­рында сақтаулы тұр. 

Мазардан қозы өрісіндей жер­де Киікбай адыры бар. Де­мек, батыр осы жерді жай­лаған. Шы­нында да ұйыса біт­кен, қысы-жазы өңін бер­мейтін жасыл қарағайлар қау­лай өсіп, қаумалап тұрған жер қапияда көз жұмған Киікбай батырдың шашақты найзасы сияқты қияннан көзге тү­седі. Бар ғұмырын ат жалында өткеріп, ел қорғаған ба­ба бейіті бүгінгі ұрпағына бат­­пан-батпан ой салып тұр­ғандай. 

Байқал БАЙӘДІЛ,

«Egemen Qazaqstan» 

Ақмола облысы,

Атбасар ауданы