Әйел аса қымбат әшекейлі киім киген: басында шошақ төбелі жоғарғы жағында тау ешкісінің бейнесі салынған алтын бас киім, мойнына екі салпыншақты тұтас құйылған гривна (металдан жасалған әшекей) тағылған. Ал киімнің кеуде тұсына төртбұрышты, сопақша пішінді барақ ит, қойдың бастары бейнеленген алтын жапсырмалы әшекейлер мен дөңгелек пішінді алтын моншақтар тігіліп, жеңдеріне де алтындаған қасқырдың азу тістері бейнелеген салпыншақ тағылыпты.
Сонымен қатар кешеннен табылған таңғажайып жәдігердің бірі – «Тақсай тарағы». – Бұл жәдігердің құндылығы соншалық, дүниежүзілік мәдени-тарихи қазына қатарына жататын бірден-бір бұйым, – дейді Батыс Қазақстан облыстық тарих және археология орталығының директоры Мұрат
Сыдықов. Расында бұл зат әлемдік дәргейге баланып отырған елімізде баламасы жоқ жалғыз жәдігер.
Тарақ екі жақты, тікбұрыш пішінді ағаштан жасалған. Оның ені − 11, биіктігі − 17, жуандығы − 0,5 см. Бұйымның шаш тарауға арналған бөлігі жоғарғы және төменгі сүзгі тістерден құралған. Жоғарғы бөлігінде қимасы жұмыр 13 ірі тіс болса, төменгі жағы бәрі бірдей 79 ұсақ тістермен көмкерілген. Тістердің екі шетіне конус пішіндегі декор ойылып, орталық бөлігі – тік бұрышты өрнектермен безендіріліпті.
Тарақтың дәл ортасында бір жаяу сарбаздың арбада отырған қос сарбазбен сайысы бейнеленген. «Бұл бейне Иранның ахеменидтері мен дала көшпенділері арасындағы ұрыстың көрінісі болуы мүмкін», дейді археолог маман Я.Лұқпанова ханым.
Арбаның астыңғы жағында алты шабақты бұдырлы дөңгелек бейнеленсе, арба жегілген жылқының жалы қысқа, мойны доғаша иілген, алдыңғы аяқтары бүгілген және жоғары көтерілген. Тіпті аттың ауыздығы мен божысы анық көрініп тұр. Зерттеушілер тараққа б.д.д І мың жылдықтың мұрасы деген баға беруде.
Дайындаған Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ,
«Egemen Qazaqstan»
