14 Наурыз, 2019

Бақытбек Смағұл: Бейбітшілік құсы бір ұшса, қайта қонбайды!

1603 рет
көрсетілді
20 мин
оқу үшін
Бақытбек Смағұл: Бейбітшілік құсы бір ұшса, қайта қонбайды!

– Бақытбек мырза, сіз елі­міз­де­гі сая­­си эли­та­ның ара­сын­­да соғыс өртін көр­ген, Ауған жерінде жауынгерлік боры­­­­­шын өтеген санаулы аза­мат­тар­­дың бірі­сіз. Биыл Ауған­стан­нан Кеңес әске­рі­­­нің шыға­рылғанына 30 жыл толып отыр. Осы тарихи оқиғаға елі­міз­де қанша­­лық­ты мән берілуде?

– Сіз айтып отырған тари­хи оқи­ға­ға біздің елімізде айрық­ша мән бері­ліп отыр. Бір ғана мысал, Мемлекет басшы­сы Н.Назарбаев Ауғанстандағы әске­ри іс-қимылдарға қатысқан азамат­­тары­мыз­ды соғыс тоқта­уы­­ның 30 жылдық дата­лы мерей­тойы­мен құттықтап, майдангер­лер­ге мемлекеттік деңгейде басым көңіл бөлін­уінің бір көрінісі ретінде жуықта, яғни 13 ақпан күні мені жеке қабылдады. Жүздесу кезінде Нұрсұлтан Әбішұлы Ауған соғысының алыбы, «Қара май­ор» және «Паншер патшасы» атанған даңқты қолбасшы, Қазақстан Қарулы Күштерінің полковнигі Борис Керімбаевтың қайтыс болуына байланысты оның туған-туыс­қан­да­рына көңіл айтты. 

Кездесу кезінде емен-жарқын отырып әңгіме­лестік. Мен ел Президентін Ауған арда­гер­­ле­рінің хал-жағдайы жө­н­­­ін­де құ­лағ­­дар еттім. Бұдан бөлек, Ауған арда­гер­ле­рін қолдау, олар­­дың жас­­­тар арасындағы әскери-патрио­ттық тәрбие­дегі рө­лін арт­тыру, Жолдауды жүзеге асыру мақсатында Қор­­ға­ныс минис­тр­­лі­­гі құрған «Жас сар­баз» балалар мен жасөспірімдердің әс­ке­­ри-патриоттық қозғалысын дамыту, мектеп­тер­де отаншылдық тәрбие­ні күшей­ту шаралары жайында баяндадым.

Қазіргі таңда Қорғаныс минис­трі Нұрлан Ермек­­баевтың тіке­лей қол­дау­ы­мен «Ауған­­­­стан­нан Кеңес әскерлерінің шек­теу­­лі контингентінің шығарылуының 30 жылдығына арналған іс-шара­ларды өткі­зу жөнінде» жос­пар-жоба әзірленді. Қор­ғаныс министрлігі ұсынған бұл жос­пар мүдделі мемлекеттік орган басшы­ла­рының, атап айтқанда, Үкіметтегі 10 минис­тр­дің бірлес­кен бұйрығымен бекі­тіл­ді. Осы­ның барлығы – аталған маңызды дата­ға мемлекеттік деңгейде үлкен көңіл бөлі­ніп отырғанын білдіреді. Сонымен қатар 30 жылдыққа арналған саналуан әскери-патриоттық, спорттық, мәдени және басқа да бұқаралық іс-шаралар ұйым­дас­тырылды. 

– Елімізде Ауғанстандағы әскери іс-қи­мыл­дарға қаты­су­шы­лар мен мүге­де­к­­­­­­терге әлеу­меттік қолдау көрсету жөні­­­­нен қан­­дай шаралар атқарылуда. Осы­­ған тоқта­лып өтсе­ңіз?

– Дәл қазір ел аумағында әрқилы әскери ұрыс-қимыл­дарға қа­­тыс­­­қан 21 мың 908 азамат тұра­ды. Осының ішінде Ауған ардагер­­лерінің саны – 18 мыңдай. Бұл­­арға әлеу­меттік қолдау көр­се­ту «Ұлы Отан соғы­сы­н­ың қатысу­шы­ларына, мүгедектеріне және соларға теңестірілген адамдарға бері­летін жеңіл­діктер және олар­ды әлеуметтік қор­ғау туралы» заңымен реттеледі. Яғни, Ауған ардагерлері жеңілдіктер мен кепіл­діктер бойынша Ұлы Отан соғы­сы­на қатыс­у­­шы­лар­мен теңестірілген. Сон­дай-ақ, Ауғанстанда немесе басқа сырт мемле­кет­терде әскери міндетін өтеу кезінде мүге­дек болып қал­ған әскери қызмет­ші­лер­ге жеңіл­діктер көрсету ісі де жоға­ры­да­ғы заң­мен реттелуде. Мыса­лы ай сайын:
-соғысқа қатысушыларға теңес­­­­­ті­ріл­­ген адамдарға – 6,19 ай­­лық есептік көрсеткіш немесе 15 630 теңге;
-соғыс мүгедектеріне теңес­ті­рілген адамдарға – 7,55 айлық есептік көрсеткіш немесе 19 064 теңге; 
-соғыс қимылдары кезiнде қаза тап­­қан (хабарсыз кеткен) немесе сол кезең­де жаралану, кон­тузия, зақымдану, ауру салда­ры­нан қайтыс болған әскери қыз­мет­шiлердiң отбасыларына – 4,59 ай­лық есептік көрсеткіш немесе 11 590 теңге көлемінде арнаулы мемлекеттік жәрдемақы тағайындау көзделген. 

Одан кейін 1995 жылы 28 сәуірде қабыл­данған «Ұлы Отан соғы­сының қатысу­шылары мен мүге­­дектеріне және солар­ға тең­ес­тiрiлген адамдарға берi­ле­тiн жеңiл­дiктер мен оларды әлеуметтік қорғау тура­лы» Қазақстан Республикасының заң­ы­на сәйкес, Ұлы Отан соғы­сы­ның қаты­су­­шылары мен мүге­дек­теріне, олар­ға тең­ес­­тірілген тұлғаларға, сондай-ақ Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің және тыл­­да­­ғы әскери қызметкерлердің барлық санат­тарына бірінші кезекте тұрғын үй­мен қамта­масыз ету бойынша норма қарас­ты­­рылған.

Алайда, 2017 жылы 16 сәуірдегі Қазақстан Республикасының «Тұрғын үй қаты­н­астары тура­лы» Заңына сәйкес, жоға­­­ры­да аталған тұлғалар санатынан мем­­­лекеттік қордан бірінші кезекте тұр­ғын үй алуға тек Ұлы Отан соғысының қаты­­сушылары мен мүгедектері ғана құқы­­лы. Нәтижесінде екі заң арасында қарама-қайшылық туындап отыр. Яғни, бір заңда бізді Ұлы Отан соғысына қатысушыларға теңестіреді, ал екінші заңда бұл құқық жоқ. 

Қазір­гі таңда елімізде 1 мың 746 интер­на­ционалист-жауынгер баспанаға зәру күйде. Тарата айтсақ, Ал­маты қаласында – 420, Астанада – 350, Шымкентте – 162, Ақтөбеде – 88, Қарағандыда – 81 және басқа өңірлерде Ауған арда­герлері үй кезегінде тұр. Осы мәселені шешу үшін Үкімет және салалық мемлекеттік органдармен тізе қоса жұмыс жасаудамыз. Осы мақсатта Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі жанынан арнайы ведомствоаралық комиссия құрыл­ды. Ардагерлерді алаңдатқан барлық мәселелер атал­ған комиссия аясында көте­рі­ліп, шешімдері пысық­талуда. 

– Жалпы зайырлы қоғамда бар­­лық әлеуметтік мәселе заң арқылы шеші­ле­ді. Осы орай­да, бір сұрақ туындайды. Яғни, жаңа­дан қабылдануы тиіс «Арда­­­гер­лер туралы» заң жобас­­ында қандай өзге­ше­­лік­тер бар?

– Жаңадан қабылдануы тиіс «Арда­гер­­лер туралы» заң жоба­сы­ның қол­да­ныс­тағы заң­намадан айырмашылығы: онда арда­гер­лердің бекітілген 5 сана­ты­ның орнына 9 әлеуметтік қорғалатын санат қарас­ты­рылған. Бұлар – Ауғанстан­да­ғы және басқа да өңірлік әскери шие­ле­н­іс­­тер­дің қатысушылары және мүге­дек­тері, ядро­лық қаруды сынауға және радиа­ция­лық апаттардың зардаптарын жоюға қаты­су­шылар мен мүгедектер секілді санат­тар. Сонымен қатар жобада Ұлы Отан со­ғы­сы қаты­­с­ушыларына теңес­­тірілген адам­дар арасы­нан дербес санат­­тарды дара­лап шығару ұсынылуда. 

Алайда заң жобасында ұсы­ныл­­ған әдіс­тер ТМД көле­мін­де келісілген, 1994 жылғы 8 қыркүйекте Қазақстан рати­фи­ка­цияланған Ұлы Отан соғысы қатысу­шылары мен мүге­дек­те­ріне, басқа мемле­кеттердің аума­ғын­дағы әскери қимыл­дар­дың қатысушыларына, қаза тапқан әскери қызмет­керлердің отбасылары санаттарына жеңіл­­діктер мен кепілдіктерді өзара тану тура­лы Келiсiмге сай келмейтіні анық­тал­ды. Заң жоба­сын ұсынылған редакциясын­да қабыл­дау сол Келісімнен шығуға неме­се көп­жақты жаңа Келісім жасауға мәжбүрлейді. 

Бірақ бұл ардагерлер туралы жеке заң әзірлеу қажет емес дегенді білдірмейді. Қайта осы заң жобасын әзірлеу көкей­кес­­ті болып отыр. Себебі өмірдің өзге­ру­і­­не байланысты қолданыстағы заң нормаларының бір­қатары өзектілігін жоғалтты. Мәсе­лен саяжай үйле­рiн сатып алу және тұрғызу, әрi бау-бақша аумағын жайластыру үшiн жеңiлдiктi несие алу, бау-бақша серiктестiктерiне (коопе­ративке) қабылдану сияқты ескір­ген норма­ларды алып тастау керек. Оның орнына жаңа заң жобасында ардагерлерді әлеуметтік қолдау бойынша тың ұсыныстар қарастырылуы тиіс. 

– Ауған соғысы ардагерлері құрған қор­лар мен қоғамдық бірлес­тіктер бар. Ол­ар­­дың атқа­рып жүрген жұмысы жай­­лы айта отырсаңыз?

– Елімізде республикалық және өңір­лік деңгейдегі 300-ге тарта ардагерлер ұйымы, оның ішінде Ауған соғысы арда­гер­ле­рі мүддесін көздейтін 110-нан астам қоғам­дық ұйым жұмыс жасайды. Осы­лар­дың ішінде Ұлы Отан соғысы және Ауған со­ғысы ардагерлеріне қам­­қор­лық көр­­сетіп, ел көлемінде пат­­риот­тық шара­­лар ұйымдастырып келе жатқан біре­гей ұйым – «Сауап» қоры да бар. Мысалы «Qazaqstan ardagerleri» қауымдастығы ұйым­дас­ты­ратын әскери-патриоттық, мәде­ни іс-шараларға, ғы­лы­ми-тәжірибелік конфе­ренцияларға, өңірлердегі және респуб­­ликалық дең­гей­дегі ардагерлер атын­­дағы көптеген спорт­тық турнирлерге аталмыш қор қолдау көрсетіп келеді. 

Осы қор Ауған соғысына және ондағы біздің жауынгерлеріміздің ерліктеріне арналған кітаптар, деректі фильмдердің шығу­ы­на, оның тегін таратылуына демеу­­­ші­лік жасап, мұрындық болу­да. 2006 жылы осы қордың қаржылай қол­дауымен Бауыржан Момышұлы атын­дағы «Батыр шапағаты» медалі, «Намыс» төс­белгісі, т.б марапаттар пайда болды. 2015 жылы Ұлы Жеңіс­тің 70 жылдығына орай, қор Алма­ты­дағы Б.Момышұлы атын­дағы Республикалық әскери мек­теп-интернаты аумағында Бауыржан бабамыздың жаңа ескерт­кішін орнатты. 

– Соңғы кездерде Ауған­стан соғы­­сы­на қатысты Кеңес Одағы­ның сая­са­тын «басқын­шы­лық» деп баға­лай­тын көз­қар­а­с­тар да айтылып жүр. Бұ­ған сіздің пай­ым қандай?

– Ауған соғысына қатысқан ннтернационалист-жауынгер ре­тін­де менің айтарым, біз ол жаққа ақы алып, келісімге оты­рып, жалдамалы әскер ре­тін­де аттанған жоқпыз. Отан алдын­дағы борышымызды өтеу­­ге бардық. Бастапқыда тіпті қан май­дан­­­ның ортасына түсетіні­міз­ді де білме­­дік. «Ауған еліне интер­на­цио­нал­дық кө­мек көрсетуге бара жатырмыз» деген ниет болды. Соғыстың аты – соғыс. Мен, қара басын емес, қарулас досының өмі­рін қор­ғау жолында шейіт кеткен бауырларымыз­ды қаһарман дер едім. 

Ол кезде әскерге жаңа шақы­­рылған, негізінен жасы 18-20 жас ара­лы­ғын­да­ғы мұрты енді ғана тебін­деп шыққан бозба­ла­ларды Ауғанстанға апарды. Оң-солын танымайтын олар арамдық пен әділетсіздіктің құрбаны болғанын білмеді. Өзі­міз­дей мұсыл­мандардың нелік­тен тұтқи­ылдан тап бе­ріп, қырып салуға құш­тар­лан­ғанын түсін­бейтінбіз. 

Өзі қатарлас құрбы-құрдас­та­ры бейбіт Отанда, бақыт құша­ғын­да ән шырқап, би билеп, қызық пен шаттыққа бөленіп жатқанда, жасы 18-20-ға жаңа толған жас өскіндерге Ауған даласында қан кешіп, зар құсып, өлім туралы ойлануға тура келді. Сағыныш сарыны бойды буғанда, соғыс үстінде бір сәт көкке көз жіберіп, осы көк күмбез аясындағы туған аулы­мыз­ды, ондағы ата-ана мен бауырды, қатар­лас құрбы-құрдастарды қамыға еске ала­тынбыз. 

Рас, кез келген соғыстағыдай, ақ жолдан тайып, ардың ала жібін аттаған­дар да кездесті. Алайда жауын­герлеріміздің көбі­нің жергілікті жұртшылыққа деген қарым-қатынасы достық пейілде және құрметке құрылды. Операциялар барысында Ауған армия­сының бөлімшелерін тамақ­тандыруды және киім-кешек, басқа керек-жарақпен жабдық­тау­ды жиі өз мойны­мызға алатынбыз. Бізге жүгінген Ауған­­с­тан тұрғындарына әрдайым меди­­ци­­на­лық көмек көрсетілетін. Аш бала­лар­ға азық-түлік берілетін. Тіпті егін жинауға да көмектескен жағдайлар болды. Арықтар қаздық. Әлеуметтік маң­ыз­ды объектілер тұрғыз­дық...

–Егер Кеңес Одағы баса-көктеп кір­­ме­­генде, Ауғанс­тан­ның тағдыры қалай болар еді? Осыған әскери сарапшы ре­­тін­де не айтасыз? 

– Бейбітшілік құсы бір ұшса, қайта қон­байды. Сондықтан біз еліміздегі ты­ныш­тықтың қадірін білуіміз керек. Бұған дәлел – Ауғанстан жағдайы. Отыз жыл бұрын тұтан­ған өрттің жалыны әлі сөнген жоқ. Өткен ақпан айында «Qazaqstan ardagerleri» қауымдастығының қол­дауы­мен, «AfgQaz» ұйымы Алматы және Астана қаласында қазіргі Ауғанстан мәселе­сіне қатысты ғылыми-тәжіри­белік кон­фе­рен­ция өткізді. Осында көп дүние ай­­тыл­ды. Қазіргі Ауғанстан сая­са­тына сарап­­тамалар жасалды. 

Жоғарыдағы жиында сөз болған кейбір тұжы­рымдарға тоқталар болсақ, Кеңес Одағы мен ауған билігі әу бастан жақсы қарым-қатынаста болған. 1919 жылдың 28 ақпа­нында Аманулла хан өз елін тәуелсіз деп жариялады. Оны Кеңес елі бірден қол­дап, қаржылық көмек қолын созды. Екі орта­да жер дауына байланысты Ауғанстан мен Пәкістан арасында қақ­тығыс туын­да­ды. Пәкістанды АҚШ қол­дады. Ауғанстан басшысы Мұхаммед Дауд Кеңес Одағына жүгініп, қару-жарақ көмек алды. Нәтижесінде, 1973 жылы Ауған­стан жеке республика болып жария­лан­ды. 

Бірақ кешікпей Дауд бастаған ел басшылары Кеңес Одағымен жақындасудан бас тартып, 1978 жылдың сәуірінде ауған­дық белді коммунистік қайраткер Мир Акбар Хайбер қастан­дықпен өлті­рі­­леді. Оны жерлеу рәсімі үлкен шеруге ұласады. 

Сол тұста Ауған армия­сының бү­кіл офи­­­цер­­лік құрамы кеңестік даяр­­­лық орта­­лық­тарынан өткен бола­тын. 1978 жыл­дың 27 сәуі­­рін­де ірік­телген бронды тан­­кі­­­лік бөлімдер Кабулдағы Дауд­­тың сарайын қоршап алды. Тағы бір бас көтер­ген бригада әуе­жай­ды басып алды. Нәти­жесінде Мұхаммед Дауд пен оның бүкіл отба­сы өлтірілді. Осылайша «Сәуір төңкерісінің» арқа­сында АХДП лидерлері (ішінде Бабрак Кар­маль бар) билік басына келеді. Алайда кеңестік саяси ре­фор­­маның үлгісі ретінде Ауған елінде мұсыл­ман діни қызметшілерін қудалау ісі моджахедтердің пайда болуына, азамат соғысының жаңа күшп­ен жаңғыруына апарып соқтыр­ды. Осы­дан кейін-ақ барлық жерде толқу­лар басталды. Ауғанстан билігі бұған жап­пай тұтқындаулармен және нара­зы көш­басшылардың көзін жоюмен жауап берді. Осыдан кейін 1979 жыл­дың жазында АҚШ Президентінің ұлт­тық қауіпсіздік жөніндегі кеңесшісі Збигнев Бжезинский президент Картерді ауған­­стан­дық көтерілісшілерге көмек көрсетуге көндіреді. 

Сәуір төңкерісінен кейін билеу­­ші күш – Ауғанстан халық­тық-демо­к­ра­тиялық партиясы Кеңес Одағынан әскер кіргізуді сұрап, ең кем дегенде 20 рет жүгін­ген. Кеңестік Бас штаб әскер кіргізу жоспарын әзір­лей бастай­ды. Осылайша Ауғанстанға Кеңес әскерлерінің Шектеулі контин­ген­ті енгізілді. 

– Түсінікті. Ауғанстанның қазіргі жай-күйіне қатысты қандай сараптама айтасыз?

– Бүгінде ауған жерінен АҚШ өз әске­рін әкетуді бастады. Деген­мен, тұр­ақ­ты армия орнын «жеке әскери компания­лар» (Private military company) деп аталатын жалдамалы әскерлер баса­ды деген болжам бар. Өйткені әс­кер­­де­гі азаматтардың жатжұртта қыры­л­уын қоғам ауыр қабыл­дай­ды. Ал «жеке компаниялардағы» жалдамалы бас­ке­сер­лер­дің сұрауы жоқ. 

Бақылап отырмыз, бүгінде АҚШ қару­лы оппозициямен, соның ішінде тәліп­тер­мен келіс­сөз­­ге келуге күш салуда. Өткен қаңтар айының соңында Қатарда «Тали­бан» қозғалысы АҚШ өкіл­де­рімен 17 жыл­дық соғысты тоқтату туралы келісім бой­ынша бірқатар уағдаластықтарға қол жеткіз­ді. Келіссөздерге қатысушы тараптар бейбіт келісімге қол қойыл­ған соң, 18 ай ішінде шетелдік әскерлер Ауғанстаннан шығары­латыны жөнінде мәмі­­ле­ге тоқай­­ла­­сыпты. Тәліптер амери­­ка­­лықтарға «Ауған­станды «Әл-Қаида» және «ДАИШ» тер­рористік ұйым­да­ры­ның АҚШ пен оның одақ­­тастарына шабуыл жасайтын база есе­­бінде пайдалануына тосқауыл болуға» кепіл­дік берді деген ақпарат бар. Әзірге олар­дың талаптарын америкалық тарап қабыл­даған-қабылдамағаны белгісіз. Бірақ 2018 жылғы маусым айында «Талибан» 17 жылдық қақтығыста алғаш рет атысты тоқта­татынын жариялады. Өз кезегінде, Ауған­стан үкіметі де өз әскеріне осыған ұқсас бұйрық берген. 

Ауғанстан Ислам Респуб­ли­­ка­сының қазіргі прези­ден­ті Мохаммад Ашраф Ғани тәліп­терге Кабулда, Нангархар немесе Қан­дағарда кеңсе ұсы­ну­ға дайын екенін мәлім­деді. Алайда «уақытша Үкімет құру­ға» қарсы. Өз кезегінде, «Тали­­бан­­ның» катар­лық өкілдігі басшы­сы­ның орынбасары Шер Аббас Станикзай тәліп­­тердің Ауған­станның қол­да­ныстағы кон­с­титуциясын қолда­май­тындарын жеткізіп, оның заңдық күшін мойындаудан бас тартты. Әйт­кенмен, тәліптер конститу­циялық құры­лым идеясына қарсы емес және бұл басты құжатты дін өкілдері мен сарапшылар бекітуге тиіс деп есептейді.

Яғни, мемлекеттік құрылымды реформалауды қалай­ды. 

Бүгінде ауған елі халық өкіл­­­де­­рі­нің құр­ыл­тайы «Лойа Жыр­­ғаны» өткізуге да­й­ын­дық жұмыс­та­рына кірісті. Оған Ауған­стан­ның барлық этностық топ­та­ры­ның өкілі қатыспақ. «Лойа Жырға» ел астанасы Кабулда алдағы наурыз айының соңында өтеді деп күтілуде. Білуімізше, оның күн тәртібіне тым ұзаққа созылып кеткен әскери-саяси дағдарысты бейбіт жолмен шешу жолдарын іздеу мәселесі шыға­рылып отыр. Президент Ашраф Ғани «Лойа Жырғада» ауған халқы бейбіт келіссөздер бағдары және Ауғанстанның бола­шақ­та­ғы басқару жүйесі жайында алқа құрып, ақыл қоса­ты­нын мәлімдеді. Бұдан бөлек, бұрын­ғы қарулы содырларды ауған қоға­мы­на кіріктіру, босқындарды елге қайтару проблемалары қаралмақ. 
Қалай болғанда да, ауған жұр­ты үшін сырт күштерді сұғын­дыр­май, өзара бітім мен келісімге келуге, барлық шиеленісті бейбіт жолмен шешуге бұдан басқа балама жоқ. 

Ауған елінің бағдары бұлың­ғыр болға­ны­мен, келешегі қараң емес. БҰҰ мәлі­­ме­тін­ше, Ауған­с­тан – әлемдегі ең жас елдер «бестігіне» кіреді. Онда халық­тың 68 пайызы – 25-ке дейінгі жас­тар! Сондық­тан әлемдік қоғамдастық оларға игі ықпал етіп, тұрақты және тату қоғам құруына, жарқын бола­­шақты өз қолдарымен жасауы­на жәрдемдесе алады.

– Сіз атап өткендей ауған­стан­­дық­тар­­­дың тату қоғам құрып, тұрақты даму­­­ы­на әлем қауымдастығы көмек қол­ын созуда. Мұндай сауапты іске біздің ел де атсалысып отыр. Солай емес пе?

– Бұл ретте Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасы бойынша еліміз 2010 жылдан бастап, 2020 жылға дейінгі аралықта 1 мыңдай ауғандық студентті оқыту, Ауғанстан үшін маман­дар даярлау міндеттемесін қабыл­да­ды. Оларға қазақстандық ең үздік жоғары оқу орындарында, сондай-ақ колледждерінде заманауи, сапалы тегін білім алу мүмкіндігі берілді. Студенттердің бірнеше тобы өз отанына оралып, қазір өз еліне еңбек сіңіруде. Ауған жастарына арналған оқыту бағдарламасы жалғасын табады. Қазақстан Үкіметінің шешімімен, 2019-2020 жылдары Ауғанстан әйелдеріне жоғары білім беруге қосымша стипендиялар бөлінеді. Қазақстан қаражатына Ауғанстан елінде «Талукан – Құндыз – Ширхан – Бандар» асфальт­ты жолы төселді. 

Қазақстан халықаралық дең­гей­де ауған жағдайын қалыпқа келтіруге күш салып, БҰҰ Қауіп­сіз­дік Кеңесіне төра­ға­лығы кезең­інде де Орталық Азия мен Ауғанс­тан мәсе­­ле­леріне айрықша мән берді. Себебі кез келген елдің орнық­­ты дамуы әлемдік қана емес, өңірлік үдерістерге тікелей байланысты. Ауған жерінде орнық­ты өркендеу болмаса, тек Орта­лық Азияны ғана емес, бүкіл дүние жүзін тұрақсыздық жайлайды. Ал Ауғанстандағы тұрақтылық – Орталық Азияның қауіп­сіздігіне төнер қатердің, есірткі тасқынының, терроризм інде­тін­ің, босқындар легінің азая­тынын білдіреді. Елбасы осыны ойлап отыр. 

Әңгімелескен Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ,

«Egemen Qazaqstan»