Обама сайлаушылардың самарқаулығынан қорқады
Жұма, 24 тамыз 2012 7:26
АҚШ-та президент сайлауы жақындаған сайын оған жұрт көбірек назар аудара бастайтыны заңдылық. Әлемдегі ең үлкен елдің басшысына көп нәрсе байланысты. Ол – әлемдік саясатқа ықпал ететін тұлға. Барак Обама қала ма, кете ме, бұл жай жұртты толғандырады.
Жұма, 24 тамыз 2012 7:26
АҚШ-та президент сайлауы жақындаған сайын оған жұрт көбірек назар аудара бастайтыны заңдылық. Әлемдегі ең үлкен елдің басшысына көп нәрсе байланысты. Ол – әлемдік саясатқа ықпал ететін тұлға. Барак Обама қала ма, кете ме, бұл жай жұртты толғандырады.
Бұл елде халық ертең көре жатармыз демейді, жұрттың пікірі сұралып, үміткерлердің мүмкіндіктері таразыланып жатады. Сол сауалдаманың нәтижесіне қарай, үміткерлер сайлау алдындағы насихат жұмыстарына түзету енгізеді. Осы айдың басындағы Саффолк университеті жүргізген зерттеулерге қарағанда, сайлаушылардың 52 пайызы өз дауыстарын Обамаға бермек көрінеді, ал оның қарсыласы республикашыл Митт Ромнидің үлесіне 45 пайыз тимек. Осыдан бір ай бұрын бұл көрсеткіштер тиісінше 49 және 46 пайыз еді. Айырмашылық үш пайыздан 7 пайызға көтерілген.
Әрине, бұл қазіргі президенттің жақтастарын қуантатыны анық. Керісінше, республикашылардың біраз үнжырғасын түсіргені даусыз. Сөйтсе де, енді Барак Обаманың ұйқысы тыныш болады деуге әсте де келмейді. Сарапшылар алдағы сайлаудың барысына ықпал ететін біраз факторларға назар аударып отыр. Қатардағы америкалықтардың сайлау кезіндегі көңіл-күйі жағдайды күрт өзгертуі әбден мүмкін. Бұл өзі қазір әлемдік үрдіске айналған жай.
Саясатшылар, сарапшылар биылғы жылы Сербияда өткен президенттік сайлаудың нәтижелерін ұмыта қойған жоқ. Сайлау алдында қызметтегі президент Борис Тадичтің рейтингі әлдеқайда жоғары болды. Көп адам оның жеңісіне күмәнсіз еді. Сайлауда оппозиция өкілі Николич жеңіп кетті. Тадичті жақтайтын біраз сайлаушылардың дауыс беруге қатыспауы жағдайды күрт өзгертті. Ал Румыниядағы референдумда сайлаушылардың белсенділігінің төмен болуы президент Траян Бэсескуді орнында қалдырды. Дауыс бергендердің 80 пайызы оған қарсы болғанына қарамай, сайлаушылардың қатысуы 50 пайызға жетпегендіктен, референдум нәтижесі есепке алынбады.
АҚШ-та да осындай жағдай қалыптасуы әбден мүмкін. Рейтингі жоғары болғанмен, Барак Обама сайлаушыларының белсенділігі төмен болса, яғни дауыс беруге белсенді қатыспаса, жеңіс қарсыласына қарай ойысуы ықтимал. Сарапшылар солай дейді. Зерттеуге қарағанда, америкалықтардың 40 пайызы сайлауға қатыспайды. Ал сол қатыспайтындардың 43 пайызы Обаманы жақтайтындар екен де, 20 пайызы Ромниді қолдайтындар екен. Демек, Обама үшін басты қауіп – сайлаушылардың самарқаулығы, саяси белсенділігінің төмен болуы.
Бұл елде үміткерлердің беделін айқындайтын тағы бір көрсеткіш бар. Сауалдамада әдетте кімге дауыс беретіні сұралса, сонымен бірге, үміткердің қайсысын ел басшысы ретінде көргісі келмейтіні де сұралады. Сұралғандардың 42 пайызы Обаманы ұнатпаймын десе, 48 пайызы Ромниді президент ретінде көргісі келмейді екен.
Ендігі бір фактор – президенттің серігі кім болатыны. Митт Ромни жақында ғана вице-президенттікке конгрессмен Пол Райанды қосатынын мәлімдеді. Ол – экономист, белгілі саясаткер, бірақ сарапшылар оның Ромниге бедел қоса қоятынына күмәнді. Обаманың серігі Байден туралы да осыны айтуға болар. Сондықтан да екі үміткер тек өздеріне ғана сенгендері жөн екен. Жұрттың пікірінше, әзірге Барак Обаманың сенімі күштірек сияқты.
Мамадияр ЖАҚЫП, «Егемен Қазақстан».
