Shynyna kelsek, biraz ýaqytqa deıin halyq óz tirligimen, ákim-qaralar naryq talabyn kóldeneń tartyp, ózindik sheshimimen júrdi. Bir atap óterligi, halyq basshynyń degenin istedi. Aıtqanyn eki etpedi. Tipti, jasyna qaramaı ákim-qaranyń qyzmetin syılap, tórdi solarǵa berdi. Olar kelmeı toı bastalmaıtyn kezderdi de kórdik. Ondaı sátter qazir de joq emes. Bul keıbir keýdemsoqtardy, men ǵana bilemin deıtinderdi shyǵardy. Aýyl ákimderi aýdan arasyn, aýdan ákimderi obylys arasyn jol etip, jınalystarǵa qatysýmen júrdi. Naryq endigi jerde oǵan jol beretin emes. Halyq pen bılik birikpeı bolmaıtynyn ómir kórsete bastady. Talap kúsheıip, talǵam artyp keledi. Basshy bıikten tómen túspese, halyqqa jaqyndamasa bolmaıtyn kezeń keldi. Buǵan bir mysal keltirelik, Nur-Sultan qalasynyń basshysy elordadaǵy aýdan ákimderi men basqarma basshylarynyń Facebook-tegi paraqshalaryn, keremet sandardan turatyn uıaly telefondarynyń nómirlerin gazette jarıalap, halyq kez kelgen ýaqytta olarmen habarlasyp otyrýǵa múmkindik jasap qoıdy. Bul degenińiz shirengen sheneýnikter tórt qubylasy túgel kabınette otyryp, tapsyrma jaýdyryp, súlikteı júıitkigen kólikpen ózderinshe sherý tartyp, júre berýden «qutqaryp», buqaramen sanasýǵa, el isinde birge jumyla júrýge jol ashqany anyq.
Iá, bıliktiń tutqasyn ustaǵan, úlkendi-kishili ár azamat biz alda mysalǵa alǵan Alash arystarynyń úlgisin jandaryna ustasa, tipti qasqaıtyp mańdaı aldyna jazyp qoısa utylmas edi. Ultqa adal qyzmet etýdi biler edi. Sol arystardyń ómir keshken zamany búgingi kúnge, ıaǵnı naryqqa jaqyn bolatyn. Olar shashyraǵan halyqqa uıytqy bolýdy oılady. Tuńǵysh Prezıdenttiń sara saıasatyn jalǵaǵan Prezıdent Q.Toqaev «Egemen Qazaqstan» jáne «Aiqyn» gazetterine bergen suhbatynda: «Úkimet pen ákimder búdjet qarjysy túpsiz qudyq emestigin uǵynýy tıis. Bólingen qarjy naqty ekonomıkaǵa jedel jetýin qamtamasyz etýi qajet», deı kelip, dańǵazalyqtan, ysyrapshyldyqtan qutylýdy qadap aıtty. Rasynda, ákimder, ásirese halyqpen kúnde kezdesip júrgen aýyl, aýdan ákimderi óziniń jaıyn oılap, ne jaqsy kórinýdi kózdep, jalǵan aqparat berýden boıyn aýlaq salyp, naqty jaǵdaıdy joǵaryǵa jetkizip otyrsa, qıyn túıinder saǵyzsha sozylyp, sońy tyǵyryqqa tirelmes edi.
Qazir kóp aýyldaǵy mektepter bos qalyp, qala mektepterindegi balanyń sany myńdap artyp otyr. Bul jergilikti jerdegi jaǵdaıdyń ońalmaı turǵanyn kórsetedi. Jalpy, eldi mekenderdegi ákimder halyq turmysyn syrttaı kózdemeı, ishteı bilip, qoıan-qoltyq aralasyp, tirligin kóńilge túıip otyrsa, bir kezdegi aırandaı uıyǵan jurt irkitteı irimes edi. Áli de kesh emes, ákim-qaralar halyqqa jaqyndasa, halyq eńbektiń kórigin údeteri sózsiz. Qazaq – basshysyna, jetekshisine, jol bastaýshysyna, aqylmanyna den qoıǵan jurt qoı. Mysaly, aýylǵa joldamamen barǵan jastardyń kóbi kóp joqtyń kesirinen keri qaıtyp jatady. Al ákim-qaralardyń júris-turysyna qarasań kemdik kórmeısiń, astarynda máshıne, erip júretin azamattary da barshylyq.
Osy arada myna bir oıymyzdy aıta ketsek deımiz. Qanshama baǵdarlamalar jasalyp, ushan-teńiz qarjy bólinedi. Biraq sonyń nátıjesi kóńil kónshite bermeıdi. Nege olaı degenniń sebebine úńilsek, álgi baǵdarlamalardy jasaý tuspalmen túziletin tárizdi. Ony qolǵa alar kezde aýyldyń jaıyn biletinderden góri, bilmeıtinder kóp «úles» qosatyn sekildi. Eger ondaı qujattarǵa aýyl halqynyń turmysynan habary mol aýyl, aýdan ákimderin qatystyra otyryp júrgizse júıesizdik joıylar ma edi. Tipti sol aýyl, aýdan ákimderi tize qosyp, óz tynyshtyqtaryn oılamaı, eldik máseleni alǵa ozdyryp, «boztorǵaı» bolyp shyryldasa álgi alshaqtyqtyń bolmaıtynyna ımanymyz kámil. Kóp másele joǵary bılik pen tómendegi basqarýshylardyń jymdaspaıtyn jumysynan týyndaıdy desek, qatelese qoımaspyz. Jańa talapqa saı, halyqtyń úmitin aqtap, seniminen shyǵý úshin qaı iste de ádilettilik saltanat qursa, bılik pen halyqtyń qatynasy taqtaı joldaı túzý bolary haq.
