Қазақстан • 27 Маусым, 2019

Газ құбыры құрылысы ойдағыдай

Орталық коммуникациялар қызметінде Энергетика министрлігінің халық алдындағы есебінің қорытындысы бойынша баспасөз-конференциясы өтті. Онда министр Қанат Бозымбаев сала бойынша атқарылған жұмыстар мен алдағы жоспарлар жайында баяндады.

Сұңғат ӘЛІПБАЙ

Министрдің айтуынша, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың сайлауалды тұғырнамасын іске асыру жоспары аясында отын-энергетикалық кешенінде жаңа кен орындары іске қосылады деп жоспарлануда. «Мұнай-газ саласында ағымдағы жылдың 5 айы ішінде 36,5 млн тонна мұнай өндірілді. Жедел жоспар 101% -ға орындалды» деген Қ.Бозымбаев биылғы мұнай өндіру жоспары 89 млн тонна көлемінде белгіленгенін атап өтті. Сондай-ақ Қашағанда ағымдағы жылғы 14 сәуір-19 мамыр аралығындағы жөндеу жұмыстары мерзімінен 10 күн бұрын аяқталғанын мәлімдеді. Теңіз және жерүсті құрылыстарында техникалық жұмыстар жүргізілген. Мұндағы мұнай өндіру көлемі қазір тәулігіне 400 мың баррельге жеткен. Мұндай рекордты көрсеткішке жылдың соңына таман қол жеткізіледі деп жоспарланған болатын. «Алдағы уақытта Теңіз кен орнын кеңейту жобасы аяқталса, 2024 жылы өндіру көлемі жылына 39 млн тоннаға дейін ұлғаяды» деді министр. Бүгінгі таңда жобада 45 мыңнан астам қазақстандық жұмыс істеуде. Ведомство басшысының мәлімдеуінше, елімізді газдандыруға бөлінетін қаражат көлемі жылдан-жылға ұлғаю үстінде. Нәтижесінде халықты көгілдір отынмен қамту көлемі 49,7%-ға жетті. Қазіргі күні шамамен 9 миллионға жуық адам газ тұтынуда.

Айта кетейік, 2019-2021 жылдар кезеңінде газдандыруға арналған қаражат өңірлерді дамыту, «Нұрлы жер», сондай-ақ ағымдағы жылғы 27 ақпанда Nur Otan партиясының XVIII съезінде берілген Елбасының жеке тапсырмаларын жүзеге асыру үшін әзірленген бағдарламаларда көзделген. Осыған сәйкес бұл жұмыстың одан әрі өрістей беретіндігі атап өтілді. Сөйтіп еліміздің 13 өңірінде осы кезең ішінде 100-ден астам жоба іске асырылмақ. «Елбасы тапсырмаларын іске асыру шеңберінде газдандыру жобалары енді 1 млн-нан астам тұрғынды газбен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді», деді министр. Сонымен қатар Қ.Бозымбаев 2019 жылдың соңында елді мекендердің газдандырылу деңгейін 50%-дан асыру жоспарланғанын айтып өтті. Сарыарқа газ құбырының тартылуына байланысты ел астанасымен бірге, бірінші кезеңде Қарағанды, Теміртау, Жезқазған, Сәтбаев, Саран, Шахтинск қалаларының 171 елді мекені көгілдір отынмен қамтамасыз етілмек. Жоба аясында еліміздің 142 мың тұрғыны отынның осы қолайлы түріне қол жеткізетін болады. Энергетика министрі «Сарыарқа» газ құбырының белгіленген кестеге сәйкес салынып жатқанын да атап өтті. «Қазіргі уақытта Жезқазған қаласына жақын жерде дәнекерлеу жұмыстары жүргізілуде. Бүгінге шамамен 420 шақырым құбыр дәнекерленді. Бұл газ құбыры ұзындығының 40%-ын құрайды» деп мәлімдеді. Дәнекерлеу жұмыстарының орташа қарқыны күніне 7-8 шақырым. Осы іске 2200-ден астам адам мен 700-ге жуық арнайы техника жұмылдырылған.

Қ.Бозымбаев еліміздің «жасыл» экономикаға көшу бағдарына сәйкес жаңартылатын энергетика секторы жоспарлы түрде дамып келе жатқанын айтып өтті. «Электр энергиясын өндірудің жалпы көлеміндегі жаңартылатын энергия көздерінің үлесі 2020 жылға қарай 3%-ға дейін, 2025 жылға қарай 6%-ға дейін, 2030 жылға қарай 10%-ға дейін артады» деді ол.

Егер 2014 жылы Қазақстанда қуаты 177 МВт болатын 35 ЖЭК объектісі болса, бүгінде жалпы қуаты 679 МВт болатын жаңартылатын энергия көздерінің 74 объектісі жұмыс істеуде. Жыл соңына дейін қуаты 236 МВт болатын тағы 10 ЖЭК объектісін іске қосу жоспарланып отыр. Сөйтіп жаңартылатын энергия көздері объектілерінің санын 2020 жылы – 95 (1483 МВт), 2021 жылы 119 (2096 МВт) бірлікке жеткізу көзделуде.

Мемлекет басшысының тапсырмасы аясында экологиялық ортаны қорғау бойынша жол картасының әзірленіп жатқаны атап өтілді. Осы шараға орай жаңа Экологиялық кодекс жобасын әзірлеу бойынша ауқымды жұмыс жүргізілуде. Мұндағы ең негізгі бағыттардың бірі – «ластаушы төлейді» халықаралық экологиялық қағидатын іске асыру. «Ластаушы үшін айыппұл төлеудің орнына ластауға жол бермеу және ең озық қолжетімді технологияларды енгізу экономикалық жағынан тиімді болады» деді министр. Ал эмиссиялар үшін өндіріп алу жүйесі және төлемдер мөлшерлемесі қайта қарастырылатын болады.

Енді жергілікті бюджеттерге түсетін экологиялық төлемдердің кемінде 50%-ы экологиялық мәселелерді шешуге жұмсалатыны заңнамалық түрде бекітілмек. Қазіргі уақытта Экологиялық кодекстің жобасы белсенді талқылануда.