«Астана Опера» симфониялық оркестріне Еуропадағы ең ірі өнер ошақтарының бірі саналатын «Карло Феличе» театрының директоры Джузеппе Акуавива жетекшілік етті, ол – Пуччини операларының білікті маманы әрі орындалуы жағынан өте күрделі жанрды егжей-тегжейлі меңгерген тұлға.
Тұрмыстық шындықтың шырғалаңы шынайы бейнеленген бұл операны Дж.Пуччинидің өзі де кезінде өте жоғары бағалап, қайта-қайта тыңдаудан жалықпаған көрінеді. Кішкене гейшаның қайғылы оқиғасы ташкенттік өнерсүйер қауымды бейжай қалдырмады.
– Әсіресе «Абай» операсының орындалуына тәнті болдық. Неткен диапазоны шалқыған кең дауыс! Спектакльдің киімдері қандай әдемі! Сахнаны бейнебір нұрлы шуаққа толтырып жібергендей жанымыз рахат күй кешті. Мұндай сценография өте сирек, тіпті ешбір театрда жоқ десек, артық айтпаймыз. Спектакльдің ішінде өмір сүруге болады деген сөз сірә, осындайда айтылса керек. Ташкент театрының залы көптен бері дәл мұндай керемет сәтті бастан кешпеген еді. Ал «Мадам Баттерфляй» операсының декорациясы кісіні алапат сезіммен баурады. Спектакльдің басындағы хор орындаушылардың үні ғажап! Жарқырап тұрған бассейн де әсерлі. Режиссердің, костюмдер бойынша суретші мен сценографтың шеберлігі айқын сезіліп тұрды, – дейді Өзбекстан Республикасының еңбек сіңірген мәдениет қызметкері, музыкатанушы, Өзбекстан мемлекеттік консерваториясы музыка және сын тарихы кафедрасының доценті Инесса Гульзарова.
Бұл орайда Мадам Баттерфляй партиясын орындаушы, Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі Жаннат Бақтайдың шеберлігін айрықша атап өткен жөн. Көрерменді тапжылтпай бір орында ұстап отыру әсіресе, бас кейіпкердің рөлін сомдаушының шеберлігіне тікелей байланысты екені аян. Спектакльдің соңында көрерменнің көзіне жас үйірілді. Көпшілік толқыды, кейіпкер әлеміне енді. Жалпы Баттерфляй бейнесі Пуччини бейнелеген әйелдер галереясындағы ең күрделі де сан қырлы образ саналады. Қорғансыз, адал, ішкі күш-қуатқа ие, өзгелердей ымыраға келіп тіршілік кешу оның қолынан келе бермейді. Чио-Чио-санның сырлы драмасы операда терең әрі жан-жақты ашылады, көңіл күйдің барлық қыры көрініс табады. Оқиға желісі арқылы вокалдық қана емес, сондай-ақ актерлік шеберліктің де маңыздылығы айқын сезіледі. Күрделі партияны Ж.Бақтай өте жоғары деңгейде орындап шықты деуге толық негіз бар. Баттерфляйдың жанында үнемі оның адал қызметшісі Сузуки жүреді. Жағдайдың тығырыққа тірелгенін түсіне отырып, ол Пинкертонмен кездесуді ұзақ күтіп, бар ауыртпалықты ханыммен бірге бөліседі. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері ғажайып меццо-сопрано иесі Дина Хамзина сомдаған бұл бейне де көрерменнің ыстық ықыласына ие болды. Шытырман оқиғаны жақсы көретін бейқам Пинкертонды Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Медет Чотабаев орындады. Италиялықтар оны бельканто дәстүрін жалғастырушылардың бірі деп есептейді. Опера өнеріндегі зор жетістігі үшін Медет Чотабаев Италия жұлдызы орденімен марапатталған. Ал парасатты америкалық консул Шарплестің бейнесін Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Талғат Мұсабаев сомдаса, Татьяна Вицинская америкалық кейіпкері – Кэтты әсерлі жеткізді. Сонымен қатар Рамзат Балакишиев, Талғат Ғалеев, Жанат Шыбықбаев, Өміржан Қадыров, Шыңғыс Расылхан, Самат Жарылқасынов, Елена Ганжа, Мәдина Исламова, Назым Сағынтай мен Сәрсенбай Арнұр орындаған бейнелер олардың актерлік шеберлігі мен вокалдық қабілеттерін мінсіз паш етті. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Ержан Дәуітовтің жетекшілігіндегі хорға да көпшілік ерекше қошемет көрсетті.
Спектакльдің жапондық нақышқа негізделген сценографиясы – заманымыздың көрнекті суретшісі Эцио Фриджерионың еңбегі. Онда кішкентай гейша оқиғасының терең психологизмі көрініс тапқан. Спектакль басында Чио-Чио-санның үйі жалаулармен безендіріліп, алуан түрлі нәзік гүлдермен көмкерілген, айналасын сұлу табиғат қоршаған, бұл Пинкертонмен бірге бақытты да баянды ғұмыр кешуді арман еткен кейіпкердің үмітін бейнелейді. Иесіз қалған үй, солған гүлдер спектакль соңындағы Баттерфляйдың жан дүниесімен үндесіп, болашаққа сенімін жоғалтқан жанның ішкі арпалысын дәл бере алады. Сондай-ақ көрермен алдында ысырылып ашылған панельдер төбеден жайыла орын тепкен қала бейнесін тамашалауға мүмкіндік туғызады. Бұған және жарықты ойнату мен 3D-әсерлерді қосқанда, қойылымның көркемдік деңгейі арта түсті. Баттерфляй үйінің алдындағы көл суының шағылысуы көпшілікті тамсандырды. Бұл үшін бірегей толық көлемді құрылымдар – күннің де, жұлдыздардың да сәулесін көруге мүмкіндік беретін 18 метрлік бассейн қолданылды. Тағы бір айта кететін жайт, қойылымдағы әр костюм нағыз өнер туындысы еді. Бұлар Оскар сыйлығының иегері Франка Скуарчапиноның эскиздері бойынша жасалған. Бас кейіпкердің костюмы – қолмен тігілген нағыз жапондық кимоно, оның өзі орасан зор құндылық саналады. Бір ғажабы, мұны «Астана Опера» театрына Жапонияның Қазақстандағы елшілігі сыйға тартқан екен.
Спектакльді мәдениет пен өнер қайраткерлері, ардагерлер, сондай-ақ Өзбекстандағы қазақ диаспорасының өкілдері келіп тамашалады.
