Елімізде аналогты эфирді өшіру және цифрлы эфирлік хабар таратуға (ЦЭТ) көшу шаралары бекітілген кестеге сәйкес жүргізілуде. Өткен жылы Маңғыстау, Жамбыл, Түркістан облыстары, Шымкент қаласының тұрғындары сапалы цифрлы телевизияға көшкен-ді. Бұрынғы баламалы (аналогты) телетаратылым дәуірі аяқталуға жақын. Өмірімізге цифрлы эфирлік телехабар тарату желісі енді. Мемлекеттік хабар таратудың жаңа стандарты саналатын цифрлы эфирлік тарату – бұл «Цифрлы Қазақстан» бағдарламасының бір бағыты. Филиал басшысы Айдар Алғазиннің айтуынша, цифрлы жүйеге көшу негізі халықаралық келісімдерге байланысты іске асуда. 2006 жылы Женевада аналогты телехабар таратудан цифрлы жүйеге көшу бойынша халықаралық конвенция қабылданғаны мәлім. Келісімге 100-ден аса ел өкілдері қол қойды, оның ішінде біздің еліміз де бар. Жобаны іске асыру міндеті саладағы ұлттық оператор – «Қазтелерадио» АҚ-ға тапсырылды.
Бұл күндері елімізде цифрлы хабар тарату кезең-кезеңімен іске асырылуда. Жобаның техникалық-экономикалық негіздемесі әзірленіп, бекітілді, тест сынаулары және еуропалық келешегі зор саналатын «DVB-T2» хабар тарату стандарты таңдалды. Павлодар өңіріндегі 385 ауылдың 356-сы жаңа форматтағы хабар таратумен қамтылған. Өңір бойынша заманға сай 29 радио-телевизиялық стансалар (РТС) бар. Шілде айынан бастап өңір жаңа жиіліктегі стандартқа көшіп, цифрлы тарату іске қосылмақ. Сонымен бірге, басқа өңірлер сияқты біздің өңірде де радиотелевизиялық стансалар (РТС) жаңартылса, «Отау ТВ» жерсеріктік жүйесі тұрғындар үшін қолжетімді. Барлық аудан-қалаларда РТС-тер жаңаша жабдықталды. Бұрынғы ескі РТС-тарға орнатылатын әрбір құрылғы аналогты жүйедегі 1 ғана арнаны көрсете алатын. Яғни, әрбір ауданға аналогты 4 отандық телеарна көрсетілсе, 4 құрылғы қажет еді. Ал қазір цифрлы технология арқылы аудандарға орнатылған бір құрылғы 15 арнаны көрсетуге мүмкіндік беруде. Филиал басшысы Айдар Алғазиннің айтуынша, цифрлы эфир таратуға көшу – уақыт талабы. Үкімет цифрлы хабар таратуды енгізу еліміздегі индустрияландыру жобаларының бірі деп атады. Цифрлы технологияның келуі экономикалық жағынан өте тиімді. Әрі цифрлы хабар таратуда теледидардағы кескін айқын. Сондай-ақ арналардың дыбысталуы да стерео жүйесімен беріледі.
Бұл күндері облыстағы 356 ауылмен цифрлы эфирлік хабар тарату құрылғыларын орнатуға байланысты келісімдер жасалуда. Мұндай мүмкіндігі жоқ 26 шағын ауылдың дені – таулы жерде орналасқан Баянауыл ауданына тиесілі. Өйткені стансалардың хабар таратуына таулар бөгет жасауда. Екіншіден, қазір ауылдарда халықтың азаюуына орай РТС-тарды шағын ауылдарда орнату да экономикалық тұрғыдан тиімді емес. Сондықтан 29 шағын ауыл «Отау ТВ» ұлттық жерсеріктік телевизиялық арналарына қосыла алады.
Атаулы әлеуметтік көмек алып отырған отбасыларға жаңа кескіндегі арналарды қабылдайтын цифрлы құрылғыларды орнату аудандардың жергілікті бюджеті арқылы қаржыландырылуда. «Тұрғындар жаңаша форматтағы арналарға қосылу үшін бұл жүйені «Отау ТВ»-мен шатастырмау керек. Енді қымбат жерсеріктік тәрелке орнатудың қажеті жоқ. Өйткені цифрлы арналардың барлығы тегін, кабельдік операторға бұл үшін ақша төлемейсіз. Бұл жаңашыл жүйелер 2013 жылдан бері шығарылған сұйық кристалды немесе плазмалы теледидарларда орнатылған. Еліміздің байланыс кеңістігі жер-үсті цифрлы хабар таратудың еуропалық DVB-T2 стандартын қабылдағаны белгілі. Сондықтан үйіңіздегі теледидарда осы стандарт арқылы кәдімгі үйішілік немесе далалық антенналарды қосып, цифрлы арналарды көре аласыз», дейді филиал басшысы.
Жергілікті нарықта Ресейде, Қытайда шығарылған цифрлы қабылдағыштар сатылуда. Қабылдағыштың DVB-T2 стандары бойынша эфирлік сигналды қабылдау мүмкіндігі болу керек. Кейбір қабылдағыштарда USB-порт арқылы арнайы антенналар жалғап, Wі-Fi желісіне қосылып, ғаламтордан Youtube секілді видео платформаларға шығу қарастырылған. Енді біріне флеш-сақтағыштарды қосып, кинофильмдерді көре бересіз. Тіпті теледидарыңыз заманға сай болса кейбір арналарды HD форматында тамашалайсыз.
Тағы бір мәселе, өңірдің Шарбақты, Успен, Железин, Тереңкөл, Ертіс аудандары Ресейдің облыстарымен шекаралас орналасқан. Цифрлы жүйедегі арналардың іске қосылуы осы аумақта тұратын тұрғындар үшін өте маңызды. Бұған дейін шекара маңындағы ауылдар Ресейдің жерсеріктік телевизиялық жүйесіне қосылып, өзге елдің ақпараттарын тыңдап, көруге мәжбүр еді. Шекара маңындағы ауылдарда ресейлік операторларға қосылған абоненттер саны көбейіп кеткен. Ал аудан әкімдері бұл мәселенің еліміздің ақпараттық қауіпсіздігіне тиер салқынын ескеріп, тұрғындарға түсіндіру жұмыстарын жүргізер деген ойдамыз. Тұрғындар отандық цифрлы жүйеге өту арқылы шекара маңындағы аумақтардағы ауылдар отандық 15 арнаны көріп, өзге елдің лицензиясыз арналарынан бас тарта алады. «Цифрлы Қазақстан» бағдарламасы бойынша біздің өңір маусым айында жаңа сигнал таратуға өтті. Тұрғындар қазірден цифрлы жүйеге қосыла алады. Барлық цифрлы РТС-тар толық қуатымен жұмыс істеп тұр. Бұрынғы аналогты телехабар таратып тұрған ескі 76 станса бұзылып, утилизацияға жіберіледі», дейді А.Алғазин.
Бірақ цифрлы эфирлік телехабарға қосылуға қарапайым жұртшылық дайын ба деген сұрақ та мазалайды. Сондықтан бұл күндері облыстық филиал, облыстың Ішкі саясат басқармасы, жергілікті әкімдіктер бірлесіп, ауыл-ауылдарды аралап, ақпараттық-түсіндіру шараларын жүргізуде. Өйткені тұрғындардың дұрыс ақпарат алмауынан цифрлы жүйеге өтуді түсінбей қалулары әбден мүмкін. Бірлескен топ мүшелері әр үйге барып, цифрлы арналардың мүмкіндігін түсіндіріп, жүйені қосып, таныстыруда.
Павлодар облысы
