Аймақтар • 14 Тамыз, 2019

Қорғалжындағы қоқиқаздар

1008 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Жақында Қорғалжын мемлекеттік табиғи қорығының кіреберісіне арнайы стелла тұрғызылды. Айшықты белгінің ашылуына қатысып, Қорғалжын қызықтарын көріп қайтқандардың ішінде біз де болған едік.

Қорғалжындағы қоқиқаздар

Соңғы жылдары еліміз­дегі алпауыт компаниялар экологияны қорғау мен сақтау жұмыстарына барынша қолдау білдіруде. Биыл Қорғалжын қорығының инспекторларына 2 мотоцикл, 3 өртке қарсы мотопомпа жиынтығы мен өрт сөндіруге қажетті резервуар, фотообъектив пен штатив және фотоқақпан сыйлыққа беріпті. Көп өтпей Қорғалжын қорығының кіреберісіне үлкен стелла тұрғызылып отыр. Ұзын­дығы 10 метрдей болатын стелланың екі қанатына қо­рық­тың атауы жазылып, төс­бел­гісі салынған. Дәл ортасында қалықтап бара жатқан қос қоқиқаз бейнеленген.

– Бүгінде түрлі компания­лар қоршаған ортаға деген жанашырлықтың үлгісін көр­сетіп отыр. Бұл – Қазақ­стан­ның биологиялық алуан түрлі­лігін сақтауға және қорғауға атсалысу деген сөз. Қорық­тың бас­­ты символы – қоқиқаз бей­не­­ленген стелланың ашылуы жо­ға­рыдағы сөздеріміз­дің дәлелі деуге де болады. Осы қуа­ны­шымызды бөлі­су­ге келген баршаңыз­ға ал­ғыс ай­тамын, – деді «Қазақ­станның биологиялық алуан түрлілігін сақтау қоры» дирекциясының жетекшісі Асылхан Асылбеков.

Мұнда келетін туристер қоқи­қаз­дарды көргенше асы­ға­ды. Қорғалжынға қоқи­қаз­­дар мамыр айында келіп балапандайды екен. Бұл жақтан күн салқындай бастағанда бір-ақ кетеді. Ал олардың дәл Қор­ғал­жынға келуінің себебі, артемия салина деп аталатын құрт­тың болуында жатса керек. Бұл құрт қоқиқаздардың сүйікт­і қорегі. Артемия құрты тұз­ды көлде болады. Ал Теңіз көлі­­нің ащылығы әлемдік мұ­хит­тар­дың тұздылығынан әлде­қайда артық. Сондықтан да олар әр көк­темде осы аймақ­ты төңі­рек­тейді. Қоқиқаз­дардың сыры жа­йын­да қорық қызметкерлері айтып беруден еш жалыққан емес.

коргалжын

– Қоқиқаздардың қорегі артемия салина құртының бо­йын­да фермент бар. Сол фер­­мент­т­ер арқылы құстың қауыр­­сын­дары қызыл түске боя­­­ла­ды. Біздің көлдерде ар­те­­мия са­лина неғұрлым көп бол­са, қо­­қи­­қаздардың да қара­­сы мол бола­ды, – дейді Қор­ғал­­жын мем­ле­кеттік табиғи қо­ры­­ғы­­ның бөлім басшысы Берік Ырысбаев.

Ұйымдастырушылар келген қонақтарды Қорғалжын қоры­ғының қызықтарымен таныс­тырды. Біз жүріп өткен жол жиегінен әлдеқайда шалғай жатқан көлдің беті толған қызыл қанатты құс­тар. Арақа­шықтық алыс бол­ған соң арнайы құралдар­дың көмегіне жүгінуге тура келді. Ал жақын барып көру үшін жолдың жайы қолайсыз. Оның үстіне тым жақындау арқылы қоқи­қаз­дарды үркітіп алуымыз әбден мүмкін еді. Сондықтан тоқ­таған жерімізден дүрбі салып табиғат сұлулығын тама­шаладық. Мұнда басқа жерде кезікпейтін тылсым бір ерек­шелік бар. Әйтпесе орманы мен тауы жоқ мекен осындай ғажайыпқа қайдан ғана иелік ете қойды деп таңданасыз. Өзен-көлі көп Қорғалжын та­би­ғатымен ғана емес, тарихымен де кісіні тартып тұрады. Нұра өзені­нің жағасында орна­лас­қан Бытығай кесенесі, Сұлтан­келді көлінің бойында орналасқан Д.Қонаевтың демалыс үйі және тағы да басқа тарихи орындар жетерлік.

Сөз соңында айта кеткен жөн, Қорғалжын қорығына қам­қор­лық танытуда Еура­зия­лық топтың (ERG) беріп жатқан көмегі орасан. Мұндай өлкеге қандай қолдау танытсақ та аздық етпейді.