Руханият • 16 Тамыз, 2019

Ұстаз һәм өскелең ұрпақ

803 рет
көрсетілді
6 мин
оқу үшін

Бүгінгі таңды рухани жаңғыруды сипаттау және патриоттық сананы ынталандыратын ұлттық құндылықтарды жаңғыртуда болашақ мұғалімдердің педагогикалық ойларын қалыптастыру күн тәртібіндегі өзекті мәселеге айналды. Оқушылардың бойында ұлттық сананы оятып жас ұрпақ санасына туған халқына деген құрмет, сүйіспеншілік, мақтаныш сезімін ұялатып, ұлттық рухты сіңіруде мектеп мұғалімдерінің көп жылдық педагогикалық жұмыстарының нәтижелі даму көрсеткіштерін жаңғырту қажет.

Ұстаз һәм өскелең ұрпақ

Еліміздегі оқушылар, рухани жаңғырудың негізгі мақсаты табысты ел болуымыздың кепілі еке­нін біліп өсіп келеді. Бұл тұрғыдан келгенде ұстаздар қауы­мы өскелең жас ұрпақты тәр­биелеуде, Отанды сүюге, құр­меттеп қастерлеуге, өз елін, тегін тарихын білуге деген санасын оятып, оларға патриоттық, эстетикалық, адамгершілік тәр­бие беру, өз ой-пікірін білдіре алатын оқушыларды тәрбиелеуге басымдық бергені абзал.

Бүгінгі заманда білімді, көзі ашық, көкірегі ояу болуға ұмтылу – біздің қанымызда бар қасиет. Білімнің шырағы жалпыға ортақ болуға тиіс. Ақпараттық дәуірде кәсібін неғұрлым қиналмай, жеңіл өзгертуге қабілетті, аса білімдар адамдар ғана табысқа жетеді.

Мектеп дамуының қазіргі кезеңінде болашақ мұ­ға­лім­дер­дің педагогикалық ойлауын қалыптастыруда табыс­ты болу­­дың ең іргелі, басты факторы білім екенін әркім терең түсінуі керек. Еліміз басымдық бере­тін межелердің қатарында білім әрдайым бірінші орында тұруы шарт. Себебі құндылықтар жүйесінде білімді бәрінен биік қоятын ұлт қана табысқа жетеді.

Мектеп дамуының қазір­гі кезеңінде болашақ мұғалім­дер­дің педагогикалық ойлауын қа­лыптастыруда рухани жаң­ғыру деген ұғымның өзі ұлт­тық сана­ның кемелденуін біл­діреді. Оның екі қыры бар: бірін­шісі – ұлттық сана-сезімнің көкжиегін кеңейту, екіншісі – ұлттық болмыстың өзегін сақтай отырып, оның бірқатар сипаттарын өзгерту.

Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық ма­қаласы – ел дамуының жарқын үлгісі мен нақты қадамдарын көрсететін келелі ой, салиқалы пікір, батыл шешімдерге құрыл­ған маңызды құжат. Бұл мақалада сананы жаңғырту, ұлттық болмысты, ұлттық кодты әлемдік құндылықтармен үйлестіріп, Қазақстанның игілігіне жарату жолындағы мақсат-мүдделер туралы өзекті мәселе көтеріліп отыр. Онда елдің Тұңғыш  Пре­зиденті Қазақстан үшін қайта түлеу­дің айырықша маңызды екі үдерісі – саяси реформа мен эко­номикалық жаңғыруды қолға ала отырып, біртұтас ұлт болу үшін болашаққа қалай қадам басатынын және бұқаралық са­наны қалай өзгертетіні жө­нінде алысты болжайтын көз­қарастарымен бөліседі. Елба­сының бұл мақаласында қазіргі Қазақстанның басты рухани құндылықтары айқын көрініс тапқан. Бұл – мақала ғана емес, мазмұны терең, ауқымы өте кең, ұлт руханиятын ХХІ ға­сыр биігіне көтеретін рухани жаңғыру бағдарламасы деу­ге болады. Елбасы ғылым, білім, мәдениет пен тарихты тұ­тас­тай қамтитын ұлттық рухани жаңғыру бағдарламасын халық назарына ұсынып,  ХХІ ғасыр­дағы жаңа ұлттың, жаңа қазақтың феноменін анықтап беріп отыр.

Елбасының мақсаты – Ұлы дала елінің бойында белгілі тарихи себептермен қалғып кеткен прагматизмді ояту арқылы ұлттық, қоғамдық ойға, іске сіл­кініс әкелу, тәуелсіз елдің санасы мен ағзасын отаршылдық, кембағалдық, бойкүйездік көрі­ністерінен тұтастай арылту. Сондай-ақ  қазақтың ежел­гі «дәс­­­түрдің озығы бар, тозығы бар» қағидасын мықтап ұс­тануға ша­қырады: «Мен қазақ­стан­дық­тар­дың ешқашан бұлжы­майтын екі ережені түсініп, байы­бына барғанын қалаймын. Біріншісі – ұлттық код, ұлттық мәдениет сақталмаса, ешқандай жаңғыру болмайды. Екіншісі – алға басу үшін ұлттың дамуына кедергі болатын өткеннің кертартпа тұстарынан бас тарту керек». Елбасы  нұсқап отырған ұлттық бірегейлікті сақтай отырып, заман ағымына қарай оның сипаттарын өзгерту, «білім куль­тін» қалыптастыру, мемлекет пен қоғамды эволюциялық жол­мен дамыту, ең бастысы, сана­ның ашықтығын, яғни әлемдік озық жаңалықтарға, ғылым-білімге құшақты айқара ашу идея­­лары ұлттың рухани-мәдени қалыбы болмақ. Әрі жаңа дәуір сынақтарын бәсекелік қабілеті ерекше ел ғана еңсере алады. Осы тұрғыда Елбасының мем­лекет пен қоғам алдына қойып отырған нақты міндеттері рухани саладағы түбегейлі ре­формалардың бастауына айналарына күмән жоқ.

Латын әліпбиіне көшу – Мәң­гілік елдің рухани жаңғыруының басы болса, «Туған жер» бағ­дар­ла­масы жаңа ғасырдағы әлем­дік, өңірлік, ішкі-сыртқы тәуе­келдерге қарсы тұра алатын отаншылдық тәрбиенің, ұлт­жандылықтың кепілі болмақ. Сондай-ақ «Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы» жобасы жалпыұлттық қасиетті орындарды және аса қастерлі жерлерді сақтауға, әрі елдегі туристік ин­фра­құрылымды дамытуға мүм­кіндік береді. «Жаһандағы зама­науи қазақ­стандық мәдениет» жобасын іске асыру Қазақстанды өз шығармашылығы арқылы дүние жүзіне танытатын көптеген таланттарға жол ашады.

«Қазақстандағы 100 жаңа есім» жобасы бүгінгі заман­дас­­­­тарымыздың түрлі сала­лар­­дағы жетістіктерін дәріптеуді қам­та­ма­сыз етеді және жастарды адам­гершілікке тәрбиелеудің жар­­қын үл­гісі болады.

Сондай-ақ Елбасы өз мақа­ласында қазіргі жаһандану заманында ұлттық бірегейлікті сақтап қалу, өркениеттің жақ­сысын алып, жаманынан жирену жөнінде өте құнды пікірлер айт­ты. Ендігі міндет – осы айтылғандарды іске асыру жолында аянбай еңбек ету.

Мақаланы оқи отырып, оның әрбір сөйлемінде бүгініміз бен болашағы жарқын Қазақстанға апаратын нақты жоспар, мақсат көрсетілгені түсінікті. Елімізде әлеуметтік-экономикалық, сая­си реформалар жақсы жүзеге асуда. Егер қоғамның даму кілті білімді адамдардың жаңаша қызмет атқаруын керек ететін болса, сол жаңашыл адамдарды, болашақ қоғам мүшелеріне білім мен тәр­бие беруді жүзеге асыратын мамандар дайындайтын біздің білім беру ұйымдары Елбасы көздеген бағыттарға лайықты болуы тиіс.

 

Сүндет КӘРІМОВ