Міне, бірнеше күн болды, қырғыз елінің Ыстықкөл облысындағы Жеңіс шыңына шығып, тосыннан бұзылған табиғат райының құрсауында қалған қазақстандық альпинистер жан-жақты іздестіріліп жатыр. Айыр қалпақты ағайын Жениш шоқысы атайтын бұл шың – Тянь-Шань таулары жүлгесіндегі ең биік нүкте. Тіпті еліміздің ең жоғары нүктесі саналатын Хан Тәңірінен де жарты шақырымдай жоғары орналасқан. Құдайдың уысында, Тәңіртаудың қуысында – қазақстандық альпинистердің қандай қиын жағдайда қалғанын осыдан-ақ бағамдауға болар. Олар, нақты айтқанда алматылық Мұрат Өтепбаев пен Андрей Корнеев соңғы рет шың басынан түсіп келе жатқанда, 6600 метр биіктіктен радиобайланыс арқылы хабарласып, әріптестері Александр Чечулиннің өкпесіне тиген суықтан қаза болғанын, өздерінің шатырларын таудың долы желі ұшырып кеткендіктен, қарды аршып паналағандарын жеткізген. Олар оқыс жағдайға 15 тамызда тап болған еді. Одан бері бір апта өтті. Құтқарушылар таудағы қатаң климаттың қайта-қайта бұзылуынан іздестіру-құтқару жұмыстарын әлсін-әлсін тоқтатуларына тура келді, дегенмен тікұшақтар арқылы таудың төсін әлденеше мәрте айнала ұшып шықты. Ал Алматы альпинизм федерациясы әріптестерін ендігі құтқару мүмкіндігі де қалмағанын мәлімдеді. Олар тіпті 21 тамызда тікұшақпен соңғы мүмкіндікті пайдаланып көргеннен соң іздеу-құтқару жұмыстары тоқтатылатынын жеткізіп, альпинистердің ет жақындарына көңіл де айтты.
Алматылық альпинистер 18 тамызда базалық лагерьге оралмаған соң қазақстандық әскери альпинистер Мақсұт Жұмаев, Аманжол Рахметов және Василий Пивцов 19 тамызда Қырғызстанға бағыт алып, 2,2 мың метрлік биіктіктегі базалық лагерьге жеткен болатын. Көмекке қырғызстандық және ресейлік альпинистер де қосылды. 20 тамызда еліміздің ІІМ Төтенше жағдайлар комитетінің тікұшағы құтқарушылар тобын 4,5 мың метр биіктіктегі базалық лагерьге жеткізді. Олар әрі қарай жаяу өрледі. Алайда, альпинистер тобы мен жоғалған спортшылардың туысқандары мінген тікұшақпен тепловизор құралын қолдана отырып, 5200-6400 метр биіктікте жүргізілген іздеу жұмыстары нәтижесіз аяқталды. Альпинистерді құтқару операциясы кеше қайта жалғасты. Төтенше жағдайлар комитетінің өкілдері бірнеше күнгі толассыз жауын-шашыннан соң таудағы табиғат райы да сыңғырлап, ерекше ашық болып тұрғанын хабарлады. Жоғалған альпинистердің туған-туыстары да үміт үзбей, іздеу жұмыстарын тоқтатпауды жанұшыра сұрап отыр.
Шіркін, үміт! Адамның үміті сөнбесін! Үміт – үлкен күш. Үміт – дәтке қуат. Үміт алға жетелейді.
Адамзаттың аяғы тимеген жер бар ма? Планетаның биік нүктелерін осы жетімыңдық, сегізмыңдық көкке шаншылған шыңылтыр шыңдар құраса, соның түгеліне дерлік адам баласының табаны тиген. Тіпті шет-шегі жоқ ғарыш сапарларынан да, мұхит түбіндегі әлденеше миллиардтаған тонна судың қысымы бар терең ойпаттарға да барып, дін аман оралып жүр. Бірақ оның бәрінде адам ақыл-ойының тамаша жетістіктерінен туған технология пайдаланылады. Ал жалама жартастарда жаныңды жалдап, жанкештілікпен қыран қанат қаға алмас қияға шығу, атмосфераны аттап өтіп, оттегіден ада, тыныс алу мүмкін емес кеңістікке көтерілу, бас айналар құлама құздардан құлап кетпей, шорланған көк мұзды, қасат қарды қақ жара тіке өрлеу, ақырған аязбен арпалыса, долданған дауылмен додаға түсе аспантаулардың алқымында алға жылжу үшін сарқылған күшке дәрмен беретін, сансыраған санаға қуат беретін не құдірет? Бұл – рух! Адамға ғана тән жасампаз рух! Қанша физикалық тұрғыдан мүмкін болмаса да, ғайыптан тайып бір болатын ғаламат адам рухының өміршеңдігінен үміттенгің келеді... Біздің альпинистерімізді де сақтаса, осы бір аялы үміт, тозбас рух сақтайды!
