Қазақстан • 29 Тамыз, 2019

Кәсіптік стандарттарды енгізудің маңызы зор

223 рет
көрсетілді
6 мин
оқу үшін

Нұр-Сұлтан қаласында Салалық және кәсіптік стандарттарды әзірлеу мәселелері бойынша біліктілік жөніндегі ұлттық кеңестің отырысы өтті. Жиынға Премьер-Министрдің орынбасары Бердібек Сапарбаев, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Біржан Нұрымбетов, «Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» АҚ президенті Тамара Дүйсенова және Ұлттық кеңеске мүше бірқатар ведомствоның вице-министрлері, «Атамекен» ҰКП-ның, қоғамдық бірлестіктер мен компаниялардың өкілдері қатысты.

Кәсіптік стандарттарды енгізудің маңызы зор

Б.Сапарбаев отырысты Еңбек ресурс­тарын дамыту орталығы (ЕРДО) жанынан Жобалау офисін құруға тапсырма берілгенінен бастады. «Еңбек ресурс­тарын дамыту және жұмыскерлердің біліктілігін арттыруға байланысты шаралар стратегияның маңызды бөлігі деп санаймын. Орталықта құрылған алаңда салалық біліктілік шеңберін (СБШ) және кәсіптік стандарттарды дайындау барысында үйлестіру, әдістемелік көмек және бақылау жүзеге асырылатын болады», деді вице-премьер.

Ұлттық біліктілік жүйесі (ҰБЖ) 2012 жылы басталған. Өткен кезеңде норма­тивтік-құқықтық база дайындалды, ҰБЖ, СБШ және кәсіптік стандарттарды даярлау бойынша әдістемелік нұсқаулықтар әзірленді. БҒМ орта кәсіптік білім деңгейінде қолдану үшін 350 кәсіптік стандарт және  Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі мен «Атамекен» ҰКП үйлестіруімен 70-тен астам кәсіптік стандарт даярланды. 2018 жылдан бастап кәсіптердің жаңа жіктеуіші енгізілді, соған сәйкес статистикалық ақпаратты және еңбек нарығының жай-күйін талдау жиыны жүргізіледі. Алайда Премьер-Министрдің орынбасары жүргізілген жұмыстарға қарамастан нәтиже жоқ екенін, ең маңыздысы жұмыс үйлесімділігі мен процеске қатысушы СБШ және кәсіптік стандарттарды әзірлеуге тартыл­ған ҰКП, БҒМ, Еңбекмині, басқа да уәкі­летті орталық мемлекеттік органдар, кәсіпорындар, білім ұйымдары мен қауым­дастықтары арасында өзара іс-қимыл­дың жоқ екенін атап өтті. Сондай-ақ «Қазақстанды әлеуметтік жаңғырту: жал­пыға ортақ еңбек қоғамына қарай 20 қадам» бағдарламалық мақаласында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың 3 негізгі міндет қойғанын еске салды. Бұл – әр ма­ман­дық үшін Жол картасы саналатын ҰБЖ құру бойынша  жұмысқа күш салу; ҰБЖ арқылы әр мамандыққа кәсіптік алаң құру; ҰБЖ шеңберінде әзірленген кәсіптік стандарттар мамандарды даярлау барысында оқу орындарында қолданылатын білім беру бағдарламаларының бастамасы болуын қамтамасыз ету.

Ал Б.Нұрымбетов ҰБЖ-ны одан әрі дамыту үшін алдыңғы қатарлы шаралар анықталғанын жеткізді. Оның ішінде: 36 СБШ және 480 кәсіптік стандарт (КС) әзірлеу; Біліктілік жөніндегі ұлттық кеңес және Ұлттық біліктілік органын құру; кәсіби біліктіліктер туралы заң қабылдау; сертификаттау мен біліктілікті тану бойынша тәуелсіз орталықтар құру. Министрдің айтуынша, биыл екі негізгі бағыт бойынша жұмыс басталады. Яғни жыл соңына дейін экономиканың 12 басым саласы бойынша 36 СБШ мен 480 КС әзірлеу жұмысы бас­талды. ҰБЖ дамыту бойынша одан әргі стратегиялық іс-қимылдарды анықтау үшін жуырда,  шілдеде 2025 жылға дейінгі жол картасы бекітілді. Бірінші бағыт бойын­ша жұмыс аясында ЕРДО базасында жобалау тобы құрылды, оның құрамына салалық мемлекеттік органдар, жетекші кәсіпорындар, «Атамекен» ҰКП және білім бе­ру ұйымдарының өкілдері, СБШ мен КС әзір­леушілер кіреді. Бұл ретте СБШ мен КС әзірлеу үшін дербес жауапкершілік мем­­лекеттік органдардың тиісті салаларға же­тек­­шілік ететін вице-министрлеріне жүк­тел­ген.

«Мақсат-міндеттерді жүзеге асыруға кедергі келтіріп отырған бірқатар мәселе бар. Атап айтқанда, жобалау офисінің тиіс­ті мемлекеттік органдармен және ұйым­дармен өзара іс-қимыл жасауында қиын­дықтар болып жатады. Бұл жобаны іске асыру мерзімінен көрініс табады. Осыған байланысты біз Жобалау офисін құрдық, соның нәтижесінде барлық бизнес-процес­тер жүйелендіріледі, кәсіптік стандарт­тар әзірлеушілерге де, мемлекеттік орган­дар үшін де білікті консультанттарға қажет­ті әдістемелік қолдау көрсетеді», деді Б.Нұрым­бетов.

Қызметтің екінші бағыты бойынша іс-шаралар екі кезең бойынша іске асы­рылмақ. Айталық, 2019-2020 жылдар – кәсіптік стандарттар әзірлеу және оны білім беру процесіне енгізу; 2021-2025 жылдар – заңнамалық база қалыптастыру және біліктіліктерді халықаралық тану.

Ал Жобалау офисінің жұмысы туралы әңгімелеген Тамара Дүйсенова міндеттерді тиімді шешу үшін жобалық басқару механизмі енгізілетінін жеткізді. 

ЕРДО басшысы Еңбек министрлігінің барлық жобалар пакетін бірыңғай Жо­ба­лық офисте іске асыру көптеген ұйымдас­ты­рушылық-әдістемелік мәселелерді ше­шуге, атап айтқанда, әр бағыт бойынша нақты мақсат-міндеттерді белгілей отырып, жобалар пулын басқару архитектурасын құруға; Жобалау офисінің жобаны іске асыруға қатысатын мемлекеттік орган­дармен өзара әрекеттесу процесін реттеу­ге; Жобалау офисін жобаларды жүйелі жос­парлау, іске асыру, мониторингілеу, үйлес­тіру, түзету және аяқтау үшін тиісті бас­қа­рушы құжаттар пакетімен қамта­ма­сыз етуге; Жо­балау тобының мүшелері мен тиісті мемлекеттік органдар арасын­да дербес жа­уап­кершілікті бекітуге мүмкіндік береді деп сенеді.

Отырыс барысында жобалық басқару мысалдары және механизмдерімен танысып, ЕРДО базасында құрылған жоба­лық офисті көрген Б.Сапарбаев атқарыл­ған жұмысқа оң баға берді. Сондай-ақ бірқатар тапсырма жүктеді. Мысалы, Ең­бек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне 1 қазанға дейін база­лық білім беру ұйымдарын және базалық кә­сіпорындарды таңдау, еліміздің ұйым­дары мен кәсіпорындарында КС ен­гізу мәселелерін реттейтін нормативтік құ­қықтық актілер әзірлеп, бекіту тапсырыл­ды. БҒМ 1 қазанға дейін білім беру ұйымдарының КС әзір­леу мен білім беру бағдарламаларын дайын­дау процесіне қатысу процедураларын рет­тейтін нор­ма­тивтік құқықтық актілер әзір­леп, бекітуі, 1 қарашаға дейін КС негі­зінде әзірленетін білім беру бағдарла­ма­ларының тізбесін айқындауы, оны дайындау кестесін бекітуі және жаңа оқу жылы­нан бастап енгізуі тиіс.