Руханият • 08 Қазан, 2019

Көкейдегі мәселелер

166 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан халқына Жолдауы қоғамдық саладағы бірсыпыра көкейкесті мәселелерді қозғады. Саяси тұрақтылық, экономикалық даму, азаматтық құқықты жетілдіру секілді ұлыстық бағыт­тар­мен қатар әлеуметтік, бұқаралық саланың да қордалан­ған түйткілдерін жан-жақты қамтыды. Оның ішінде ұлт­тық руханият пен мәдениет жолындағы түйіні шиеленген мәселе­лерді шешудің заманауи қарекеттерін батыл түрде ашып көрсетуі елдің ыстық ықыласына ие болды.    

Көкейдегі мәселелер

Осылардың ішіндегі аса маңыздысы мемлекеттік тіл мәртебесі төңірегіндегі кесімді пікірлер болды. Қазақ тілінің қоғамдағы қолданысы күн санап өсіп келеді. Десек те әлеуметтік қызметтің басым көпшілігі орыс тілінде екені кісіден жасыратын сыр болудан қалған. Сөз жоқ, бұл жағдай өскелең ұрпаққа игі әсер бермейді. Сондықтан ана тілімізді әуелі сақтау, сосын өркендету шараларын шұғыл қолға алуымыз керек.

Жалпы білім мен ғылым ах­уа­лы да ең өзекті тақырып. Әлем роботтехникадан өтіп, жасанды интеллект саласын өндіріске енгізіп жатқан кезде біздің білім мен ғылым қағазбастылықпен, әсіре флешмобпен әуез болып кеткені белгілі. Заман керуені қазақтан мектептен бастап уни­верситетке дейінгі кәсіби білік­тілікті дәуір талаптарына сай қайта түлетуді (қайта реформалауды емес) талап етеді. Қасым-Жомарт Кемелұлы бұл саладағы мақсаттардың даңғыл жолдарын нақты айтты. Мұғалім беделі, ұстаздар қауымының жалақысының өсірілуі туралы да сөз қозғалды. Осыларды қорыта келгенде, Президент Жолдауының ағарту саласына үлкен серпіліс әкелетініне сеніміміз мол.

Мәдениет – ұлт ұстыны, ұлт­тың әлем алдындағы дидары тек оның мәдениеті арқылы жар­қын болатыны белгілі. Бұл сала­дағы атқарылып жатқан ұлан­-ғайыр жұмыстарды тізбек­теп айта беруге болады. Егер әлем өркениеті қазақ деген елді танып, ұлтымыздың қадір-қасиетін бағалап жатса, сол игі­ліктің бір мысқал үле­сі мә­де­ниет саласындағы тұлға­лар­­дың жанкешті еңбегінің ар­қа­сында деп айта аламыз. Әлбет­те, өркениетке бет алған елде төк­кен терге лайық құрмет те болса керек-ті. Осы мәселені дөп басқан Президент мәдениет сала­сындағы қызметкерлердің еңбекақысын көтеруді ұсынды.

Әл-Фарабидың 1150 жыл­­ды­ғын атап өту, Абай Құнан­байұлының 175 жылды­ғын тойлау жөніндегі ұсыныс­тар да көңіл қуантады. «Әлем­нің екінші ұстазы» атанған Әбу­насыр бабамыздың адамзат­қа ортақ барша ғылымның негі­зін қалағаны біздің ұрпақтың мәң­гілік мақтанышы болуы ке­рек. Осы күні жалпы музыка тео­риясының, таңбалы нота жүйе­сінің негізін әл-Фараби бабамыз жасағанын зиялы орта да ескере бермейді. Сондықтан әлем халықтарының музыкалық сауат саласындағы жетістіктерін ек­­шей­тіндей үлкен ғылыми құ­рыл­­тай ұлы даламыздың төрінде бол­са жарасар еді. Отырардан шы­ғып Ұрымға дейін даңқы шық­қан бабамыздың өмірі туралы көркем фильм түсіру керек шығар.

Абай Құнанбайұлы мерей­тойы барысында көрнекі ғылы­ми еңбектер, энциклопе­дия­лық жұ­мыстар, музыкалық-анто­ло­гия­лық жинақтар шығады деп сене­міз. Егер Абай мұрасын әлемге таныстыра алатындай көптілді-кешенді еңбектер жоспарланатын болса, ұтарымыз көп болар еді. 

Президентіміз осы шара­лар­ды өткізу барысында мей­лін­­ше өрелі еңбек жасауға, іс-ша­­ралардың ғылыми тағы­лым­­дық  маңызына баса мән беруге шақырды. Сонымен қатар аста-төк ысыраптан тыйылуымыз керек екенін де  ескертті. Абай атамыз айтқандай «мал шашпақ» мақтаннан аулақ болып, болашақ үшін абыройлы іс атқаратын кез енді келді.

 Жанғали ЖҮЗБАЙ,

күйші