Кеше Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев апатты жағдайға байланысты Үкіметке дереу арнайы комиссия құруды тапсырды. Премьер-Министрдің орынбасары Роман Скляр бастаған комиссия алдағы уақытта апаттың себебін анықтауға тиіс. Алдын ала деректерге сүйенсек, себеп – кабельдің қысқа тұйықталуынан екен. Комиссия мұқият зерттеу жүргізіп, кінәлілерді анықтап, қажет болған жағдайда істі құқық қорғау органдарына өткізбек.
Сонымен қатар Президент Үкімет пен Нұр-Сұлтан қаласының әкімдігінен алдағы уақытта мұндай жағдайларға жол бермеу үшін шұғыл шаралар қабылдауды талап етті.
Апат салдары жойылды
Президенттің сынынан кейін Ішкі істер министрлігі оқиғаға байланысты қылмыстық іс қозғады.
– Бірқатар мемлекеттік нысанда, тұрғын үйлерде жарық сөніп қалған болатын. Төтенше жағдайлар комитеті мен елорда әкімдігінің жедел шаралары барысында ақаулар жойылды. Апат жағдайы бойынша Нұр-Сұлтан қаласының Полиция департаменті Қылмыстық кодекстің 292-бабы бойынша сотқа дейінгі тергеу амалдарын бастады. Сотқа дейінгі тергеу амалдарын жедел тергеу тобы қолына алды. Іс Ішкі істер министрінің бақылауында,– деді министрліктің Тергеу департаментінің бастығы Санжар Әділов.
Нұр-Сұлтан қаласының Отын-энергетикалық кешені және коммуналдық шаруашылық басқармасы да апат салдары толығымен жойылғанын айтып ақпар берді. Басқарма бастығы Ернат Бәзіл:
– 10 қараша күні сағат 03:50-де 101 қызметіне хабарлама келіп түсті. Алдын ала мәлімет бойынша, Сығанақ көшесі, 12-үйдегі 5 метр электр кабелі жанып жатқаны анықталды. Оқиғаға байланысты арнайы штаб құрылып, апатты жою жұмыстары жүргізілді, – деді.
Оның айтуынша, қазір қаладағы барлық нысанға жарық берілді. Кабель желісінің зақымдануына байланысты өрт шыққан. Ең бірінші «Керуен» сауда үйінде жарық сөнді. Содан кейін басқа ғимараттар да автоматтардан ажыратыла бастады. Жарты сағаттың ішінде қосалқы стансаларды өшірдік. 60-70 метрдей кабель өртенді.
Ақмешіт пен Сығанақ көшелерінің бойында кабель жанып кетті. Өрттің шығуына не себеп болғаны жақын арада комиссия шешімімен анықталады. Осы жағдайдың салдарын жоюға 15 адамнан тұратын апаттық қалпына келтіру бригадасы мен 8 техника жұмылдырылып, үздіксіз жұмыс істеді. Қазіргі таңда барлық нысандар іске қосылды. Тек «Москва» сауда үйі мен Ұлттық кітапхана ғимаратына жарық қосу жұмыстары жалғасып жатыр, – деп мәлімдеді Е.Бәзіл.
Апат салдарынан жарықтан ажырап қалған нысандардың қатарында Ақорда, Парламент Сенаты мен Мәжілісі, Министрліктер үйі, Үкімет үйі, Жоғарғы Сот және бірнеше тұрғын үй мен сауда-ойын-сауық орталығы бар. Тиісті мекемелер хабарлағандай, барлығы дерлік қайтадан жарыққа қосылды.
«Маңызды нысандар, екі кабель екі қатарда болған. Екеуі бір-біріне тәуелді. Біреуі өртенген кезде екіншісін де шарпыған. Қазір екінші электр көзін іске қосуды қарастырып жатырмыз. Инженерлік жүйесі өте күрделі. Жобалық-сметалық жұмыстарды бастайтын боламыз. Үлкен өрт болды. Өрттің аумағы 60-70 метр, яғни 60-70 метрлік 40 кабель жанып кетті. Өшіру үшін үстіне төселген плитаны алып тастап әрекет етуге тура келді. Тиісті комиссия жұмысқа бүгін ғана кірісті. Оның шешімін ресми түрде жариялайтын боламыз. «Өрт неден шықты?» деген сұраққа комиссия жауап береді, – деді Е.Бәзіл.
Е.Бәзілдің айтуынша, түнде басталған өрттің таң ата ғана ауыздықталуының себебі – коммуналды мекеме қызметкерлері өртті сөндіру үшін асфальтты ашып, 6 метрлік плиталарды алып тастауға тура келген. Осының бәрі уақыт алып, өртті тез арада ауыздықтау қиынға түсті.
Кәсіпкерлердің шығынын кім өтейді?
Е.Бәзілдің айтуынша, комиссия жауабы шықпай жатып апатқа кімнің кінәлі екенін айту қиын. Тұрғындар мен сол жерде жұмыс істейтін кәсіпкерлер секілді әкімдік те – зардап шегуші.
Бір айта кетерлігі, ЛРТ салу үшін Сығанақ көшесіндегі кабель екі жыл бұрын басқа жерге көшірілген екен. Яғни, жаңа желіні салуға тапсырыс берген – ЛРТ, бас мердігер – «Құлагер» ЖШС. Осы компания аталған аумақта 17-18 кабель орнатып, желіге бірқатар өзгеріс жасаған. Мұның барлығы алдын ала мәліметтер. Нақты жауап комиссия қорытындысында айтылуға тиіс.
Басқарма басшысы айтқандай, әкімдіктің өзі зардап шегуші болып отыр. Ал жарықсыз қалған қарапайым халық пен сол жерде жұмыс істейтін кәсіпкерлер шығынды кімнен өндіріп алады дегенге келер болсақ, әкімдік жанындағы коммуналдық мекеме өкілі оларға тәуелсіз комиссия құрып, сотқа жүгінуге кеңес берді. Ал жарықтың өшіп қалған кезінде іске қосылған энергия таратушы компаниялардың резервтік дизель генераторы үшін тұрғындар қосымша төлем жасауға міндетті емес.
Қазір қала әкімінің тапсырмасымен осындай оқиға тағы қайталанбауы үшін резервтік кабельдерді параллель төсемей, бөлек станса арқылы тарту жағы қарастырылып жатыр. Әрине мұның бәрі құрылыс-монтаж жұмыстарына өзгерістер енгізуді талап етеді және уақыт алады. Сонымен қатар қаланың кей көшелері де тарлық қылуы ықтимал. Дегенмен, құзіретті органдар аталған тапсырманы орындау жағын пысықтап жатыр.
