– Тұңғыш Президентіміз –Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Музей экспонаттары дәуірлердің қандай да бір кезеңіндегі әртүрлі шаруашылық салаларының даму үдерісін көрсетеді» деген болатын. Үкаша ата музейі де елімізде ислам дінінің таралу кезеңінен үн қатады. «Әзірет Сұлтан» қорық-музейінің алға қойған мақсатының бірі – кесенеде музей ашып, төл жәдігерлер мен тарихты тереңінен насихаттау еді. Бүгін міне сол ниет орындалып отыр, – деді ашылу салтанатында «Әзірет Сұлтан» қорық-музейі директорының орынбасары Мұрат Тастанбеков.
Шара барысында кесене шырақшысы Шәмшиддин Зәкиров Үкаша атаның соңғы пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с.) сахабаларының бірі болғанын және Алла елшісінің арқасындағы мөрін көрген жалғыз сахаба екенін айтып, өзге де аңыздар жайынан сыр шертті. Тарихи-мәдени ескерткіш ретінде мемлекет қарауына алынған кереметке толы құдық пен сахабаның қабірі жатқан кесене жайлы аңыз-әфсана, жыр-дастандар көп. Ел арасында аңыз тұлға ретінде танымал ата жөнінде арнайы жазылған тарихи зерттеу еңбегі жоқ. Аңыз бойынша Мұхаммед пайғамбардың (с.ғ.с) сахабасы Үкаша атаны жау жеңе алмаған, ешбір пенденің оғы өтпейді, қылышы кеспейді. Тек таң намазын оқыған кезде қорғансыз болады екен. Оны білген дін дұшпандары Үкаша ата таң намазын оқып отырған кезде келіп, басын қылышпен шауыпты. Жансыз басты періштелер домалатып қырдың етегіне жеткізіпті. Сол жер қақ айырылып құдық болып Үкаша ата басы оған түсіп жерасты өзен арқылы Мұхаммед пайғамбарға (с.ғ.с) жетіпті. Сахабаның қаны тамған жердің бетіне саздан ұзындығы 21 метр белгі соғылған. Зияратқа барғандарға әулиенің шырақшылары Үкаша атаның басы домалап түскен құдықты, атаның түйесінің ізі қалған тасты көрсетеді. Зияратшылар құдыққа кезекпен шелек салып су алуға әрекет етеді.
Түркістан өңірінің тарихын және музей ісін кеңінен насихаттау мақсатында ашылған музейді шараға қатысушылардан бөлек, Ақтау, Алматы, Қостанай өңірінен келген зияратшылар да тамашалады. Музейге кесенені қалпына келтіріп, айналасын абаттандырған алғашқы шырақшы Кәміл қары мен оның жәрдемшісі Атажанның суреттері, өлкенің тарихынан сыр шертетін археологиялық жәдігерлер мен музей жанашырларының сыйға тартқан көне әшекей бұйымдары, тарихи кітаптар да қойылған. «Кәміл қары мен Атажан атамыз осы жерге түнеп, моланың үстіне асармен үлкен кесене тұрғызған. Ол 1947 жылдың басы болатын. Біз де көмек беріп, аталарымызға қолғабыс жасағанымыз есімде. Жәрдемге көп адамдар келді. Аттылы-жаяу адамдар қона жатып, көмектесіп әрі зиярат жасайтын», дейді Кәміл қарының ұрпағы Толқын Құдайбергенұлы.
Айта кетелік, соңғы жылдары Түркістан қаласынан 40-50 шақырымдық жерде орналасқан Үкаша ата кесенесіне келушілер саны да еселеп артқан. Еліміздің түкпір-түкпірінен арнайы келіп, зиярат етіп кететіндерден бөлек Өзбекстан, Қырғызстан, Ресей сынды көршілес елдерден арнайы келетіндер де көп.
Түркістан облысы
