Қазақстан-Австралия: Қарым-қатынастар мүмкіндігі жоғары
Сейсенбі, 3 шілде 2012 7:35
Тәуелсіздік дипломатиясына – 20 жыл
Маусым айының аяғында біздің еліміз бен Австралия арасында дипломатиялық қатынастар орнағанына 20 жыл толды. Екі ортаны сандаған мың шақырым жер бөліп жатқанымен, осы жылдар ішінде арадағы қарым-қатынас барлық салалар бойынша жақсы мазмұнда дамуда. Бұл, әрине, Мемлекет басшылары деңгейінде орнаған сындарлы саяси үнқатысудың нәтижесінде жүзеге асқаны аян.
Сейсенбі, 3 шілде 2012 7:35
Тәуелсіздік дипломатиясына – 20 жыл
Маусым айының аяғында біздің еліміз бен Австралия арасында дипломатиялық қатынастар орнағанына 20 жыл толды. Екі ортаны сандаған мың шақырым жер бөліп жатқанымен, осы жылдар ішінде арадағы қарым-қатынас барлық салалар бойынша жақсы мазмұнда дамуда. Бұл, әрине, Мемлекет басшылары деңгейінде орнаған сындарлы саяси үнқатысудың нәтижесінде жүзеге асқаны аян.
Қазақстан-Австралия байланыстарының негізі Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың 1996 жылғы Канберраға алғашқы ресми сапарында қаланды. Ал биылғы жылы Сеулде Ядролық қауіпсіздік жөніндегі халықаралық саммит барысында Австралия Премьер-министрі Дж. Гиллардпен кездесуде екіжақты қарым-қатынстарды сапалық жаңа деңгейге көтеруге мән берілді.
Біздің елдеріміз халықаралық аренада көптеген мәселелер бойынша ұқсас ұстанымдар білдіруде. Мәселен, қазіргі заманғы ықтимал қатерлермен күресте, климаттың өзгеруі, халықаралық терроризм, ядролық қаруды таратпау сынды қадау-қадау маңызды мәселелерде екі ел ойлары үндес шығуда. Сөзіміздің дәлелді болуы үшін 2010 жылы екі елдің бірлесе ұйымдастыруымен Астанада Ядролық терроризмге қарсы жаһандық бастамалар жөніндегі конференция өткізілуін айтсақ та жеткілікті.
Жалпы, Канберраның Қазақстан тарапынан көтерілген көптеген бастамаларға қолдау көрсетіп жүргенін айта кеткен жөн. Мысалы, 2010 жылы еліміздің ЕҚЫҰ-ға төрағалығының қорытындысында Астанада өткен саммитке сол кездегі Австралия Сыртқы істер министрі Кевин Радд қатысты. Сонымен бірге, әріптес ретінде Ислам Ынтымақтастық Ұйымына мүше елдер Сыртқы істер министрлерінің Астанада болған 38-ші кеңесіне қонақ болып қатысты. Кевин Радд Астана Саммитінен кейін өзінің ғаламтордағы жеке бетінде: «Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев ең алдымен ЕҚЫҰ-ны тірілтті, бойына қан жүгіртті. Бұған дейін Ұйым шаршаған және өлімсіреген жағдайда болса, енді оған жан кірді… Назарбаевтың дінаралық үнқатысу жайындағы идеясы қауіпсіздік жолында тек ЕҚЫҰ кеңістігінде ғана емес, бүкіл Азияда дамуы қажет», деп баға бергенін де айту ләзім.
Байланыстардың даму бағыттары турасын сөз еткенде парламентаралық делегациялар алмасудың да серпінді жүргізіліп келе жатқанына тоқталуға тиіспіз. Австралия Парламенті Өкілдер палатасының спикері П.Слиппердің бастауымен парламентарийлердің Қазақстанға келуі парламентаралық әріптестік ықпалдастыққа соны серпін берді.
Жер шалғайлығына қарамастан, екі ортаға бизнес те өзінше жол салуда. 2011 жылы еліміздің экономикасына бағытталған австралиялық инвестиция көлемі 69 млн. АҚШ долларын құрап отыр. Әріптестік қимылдың енді бір парасы тау-кен өндіру саласын қамтуда. Өткен жылы Қарағанды облысының әкімдігі және австралиялық «Дарт Энерджи» (Dart Energy) компаниясы арасында меморандумға қол қойылып, табиғи газды өндіру жайында және қазіргі күні тау-кен жыныстарынан метан газын өндіру мен оны баламалы энергия көзі ретінде пайдалану бойынша жобалар қолға алынуда. Аталған жобаны жүзеге асыру үшін австралиялық компания 100 млн. доллар жұмсауды көздеп, соның нәтижесінде метан өндіруді 3,5 млрд. текше метр мөлшеріне жеткізетін жаңа отын-энергетикалық нысанды іске қосуды жоспарлап отыр. Ал онда өндірілген өнімнің арқасында Астана мен Қарағанды қалаларын 80-90 жыл мерзімге энергиямен қамтамасыз етуге мүмкіндік туады.
Сонымен бірге, Қостанай облысындағы мыс кен орнын барлау бойынша «Тау-Кен Самұрық» Ұлттық компаниясы мен әлемде тау-кен өндірісі бойынша екінші орындағы «Рио Тинто» (Rio Tinto) Австралия-Британия концерні арасында да меморандумға қол қойылды. Қазіргі күні бұл жұмыс өзінің қорытынды шегіне жетті. Тараптар барлау жүргізілетін аумақты анықтаумен бірге, алғашқы кезеңде бөлінетін инвестициялық қаржы көлемін де белгілеп қойды. Оның шамасы 100 млн. долларды құрайды.
Ауыл шаруашылығы саласында да қол жеткізген әріпте
