Атауы ана тілімізде болмағанымен, волонтер ұғымы, оның түпкі мақсаты халқымызға жат емесін түйсіндік. Қолдан келген көмегін аямай, барымен бөлісетін бабалар ұрпағымыз. Үлкенге – құрмет, кішіге – ізеттің өзі қанға сіңген қасиет емей немене? «Жетім көрсең жебей жүр» деп ата-анасынан айырылғанды қанатымыздың астына аламыз. Жетімін жылатпаған, жесірін қаңғытпаған қауымның ізін жалғап келеміз.
Жақынымыз түгілі, жаттың көңілін қалдырған жоқпыз. Сонау саяси қуғын-сүргін жылдары қазақ даласына күштеп қоныстандырылған этностардың өкілдерін өзекке теппей, алаламай, қолда барымен бөлісті халқымыз. Қарашаңырақ – Қазақстанға уық боп қадалғаны да, тарихи Отанына оралғаны да ұмытпады сол қамқорлықты.
Ол ол ма, басын бәйгеге тігіп жүріп қайырымдылық танытқан қазақ халқындай жұрт некен-саяқ жер бетінде. Ол туралы Ақмола облысындағы бұрынғы «Отанын сатқандардың әйелдеріне арналған лагерьдің» (АЛЖИР) тұтқыны болған Гертруда Платайс еміреніп еске алып еді.
Оқиға былай болыпты. Қыс мезгілінде тұтқындар Жалаңашкөл маңынан қамыс шабуға күштеп жұмылдырылады. 17-20 сағат жұмыс істеп, әлсіреген әйелдерге іргелес орныққан Жаңажол ауылының балалары уыс-уыс «тас» лақтырмасы бар ма?! Оны көрген күзетшілердің өзі «көрдіңдер ме, сендерді бала екеш баланың өзі жек көреді», деп мысқылдайды. Жазықсыз жапа шеккендерге – таяқ үстіне таяқ.
Осы оқиға бірнеше күн қайталанса керек. Сондай күндердің бірінде әбден қалжыраған Гертруда тастан бұғып қалам деп, аяғы тайып, бұған дейін лақтырылған тастарға етпеттей құлап түседі. Байқаса, балалар лақтырған тастан ірімшіктің иісі аңқып тұр. «Ақ тастарды» қойнына тығып, бараққа әкелгенде қазақ әйелдері оның құрт екенін айтады. Өзге амал таба алмаған қазақ балалары тәуекелге бас тігіп, тұтқындарға көмек көрсетіпті. Құрттан бөлек, қамыстың арасына піскен ет, талқан, таба нан жасырғандары да Гертруданың есінде. Тәуекелге бел буып, өзегін отқа, кеудесін оққа тосып жүріп осынша қамқорлық танытқан халыққа барша жұрттың ықыласы ерекше.
Өткен ғасырдағы «Тимур және оның командасы» туралы әкелеріміз жиі айтушы еді. Олар туралы әңгіме-деректер де, кинофильмдер мен мақалалар да көптеп жазылды, түсірілді. Соған еліктеген ауыл жастары «бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығарып» іске кірісуші еді. Қарияларға қамқорлық жасап қыста отын-суын тасыды, жазда шөбін шабысып, баспанасын жөндеді. Сол бірлік бүгін де жоқ емес. Тек, жаңа ғасырға сай жаңғыртудың кезі келген екен. Волонтер жылы жарияланды. Оны жариялай отырып Мемлекет басшысы маңызды міндеттер мен басым бағыттар туралы атап көрсетті.
Мәселен, «Сабақтастық» жобасы аясында волонтерлер Балалар үйінің тәрбиеленушілерін өз қамқорлықтарына алатын болса, «Саулық» бағыты аясында елімізде медициналық волонтерлік дамиды. Сондай-ақ «Таза әлем» жобасы қоршаған ортаны қорғауға бағытталса, «Асыл мұра» бағыты волонтерлерді материалдық және рухани, мәдени-тарихи мұраларды сақтау жұмыстарына тартады.
«Қамқор» бастамасы Қарттар үйіндегі волонтерлер жұмысын қамтамасыз етіп, «Білім» жобасы ауыл мектептеріндегі жоғары сынып оқушыларын ҰБТ-ға дайындау жұмыстарына, ағылшын тілін үйретіп, компьютерлік сауаттылықты жетілдіруге көмектеседі. «Үміт» жобасы бойынша волонтерлер Екінші дүниежүзілік соғыстағы Жеңістің 75 жылдығы аясында отандастарымыздың ерлігін баяндайтын құжаттарды іздестірумен айналысады. Ең бастысы, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев волонтерлікті әрбір қала мен ауылда дамыту керектігін алға тартып отыр.
Бұл ретте ұжымдық волонтерлік те өркендей түсетінін айтқымыз келеді. Оған мемлекеттік аппарат пен ұлттық және ірі компаниялар да атсалысатын болады.
Дүние жүзінде волонтерлер қозғалысы кең ауқымға ие. Айтайық, жыл сайын АҚШ халқының 25,3%-ы, яғни 62,8 миллион азаматы волонтерлікпен айналысады. Ұлыбританияда бұл көрсеткіш 21 миллионды құрап отыр. Елімізде «Волонтерлік қызмет туралы» заң 2016 жылы қабылданды. Ол заңға сәйкес, еліміздегі 18-ге толған кез келген азамат волонтер бола алады, бірақ 14 пен 18 жасқа дейінгі жасөспірімдерге ата-анасының жазбаша рұқсаты керек. Бұған дейін волонтерлер қозғалысы түрлі сипатта дамып, шағын ұйымдар ретінде тіркелген еді. Олар табиғатқа қамқорлық жасап, далада қалған жануарларды емдеуден бөлек, түрлі апаттар кезінде жаппай халықтық көмек ұйымдастыра білді. Қызылағашты, Орталық және Шығыс Қазақстанды су алғанда, Арыстағы оқиға кезінде қолдан келген көмектерін аямады.
Азаматтық қоғамның дамуына серпін беретін бірден-бір тұлға – волонтер. Әйтпегенде, ел Президенті: «Дана халқымыз «Жұмыла көтерген жүк жеңіл» деген. Қайырымдылық пен мейірімділік – қанымызға сіңген қасиет. Қазақта асар жасап, бір-біріне көмектесіп, қолдау көрсету дәстүрі бар. Оның волонтерлікпен үндесетіні сөзсіз. Сондықтан алдағы жылы сол дәстүрді заманға сай қайта жаңғыртуымыз қажет», дейтін бе еді? Жаңа жылдағы жарқын бастамалардың көшін бастап тұрған Волонтер жылынан күтеріміз көп. Қайырымдылықтың қайнар көзіне айналсын деп тілейік.
