Кривогуздан Қасымның десі басым

Күні кеше, осы мақсат жолында Қарағандыдағы «Достық үйінде» облыс орталығындағы көшелердің атауларын өзгертуге байланысты көпшілік тыңдау ұйымдастырылды. Қоғамдық маңызы зор шараға адамның көп жиналғаны соншалықты, олардың көбі 400 орындық негізгі залға сыймай, іште болып жатқан пікірталасты сыртта отырып экраннан тамашалады.

Күн тәртібінде кеншілер астанасындағы 10 көшенің атау­ын ауыстыру мәселесі тұрды. Оның ішінде қаладағы басты көшелердің бірі – атышулы Ленин көшесі де бар еді. Сонымен қатар бұл тізімге Приканальная, Кривогуз, Защитная, Зональная, Олимпийская, Волочаевская, Кувская, Аманжолов, Нұржанов сынды көшелер де кірген болатын.

Жиын барысында зиялы қауым өкілдері, қоғам белсен­діле­рі және көше атауларын өз­гер­туге қарсы топтың мүшелері сөз алып, пікір таластырды. Мы­салы, белгілі ақын Серік Ақсұң­қар­ұлы, қоғам белсенділері Айтқожа Фазыл мен Жексен Әбдірах­манов, тарихшы Зәуреш Сақтағанова өзгерістердің уақыты жет­кенін, бұл істе енді жалтақ­тау­дың еш қажеті жоқты­ғын әргі-бергі тарихтан мысал­дар келтіре отырып, көпшіліктің көкейіндегіні тап басып айтты.

Өзге ұлт өкілдерінің де өзгер­туді жақтап, үн қосқанын айта кеткен ләзім. Мысалы, Қазақстан халқы Ассамблеясының жанын­дағы «Жаңғыру жолы» жастар қоз­ғалысының белсенді мүшесі Елизавета Седышева мен «Да­кия» румын мәдениеті қоғамы» қоғамдық бірлестігі жастар қанатының жетекшісі Александр Урмашов қоғам белсенділерінің бастамасын саналы түрде қол­дайтындықтарын білдірді.

Пікірталас кезінде «Көше атауларын ауыстыруға қыруар ақша жұмсағанша, сол қаржыны қаланың кем-кетігін түзеуге жұмсаса болмас па еді?» деген сыңайдағы қарсы пікір айт­қан­дар да болды. Мұндай пікір ие­леріне қарата белгілі кәсіпкер, «Нәтиже» сүт компаниясының басшысы Ерлан Әшім атауларды ауыстыруға кететін шығын­ның бәрін өзі басқаратын кәсіп­орынның көтеріп алуға дайын екенін мәлімдеді.

Сон­дай-ақ топ ішінен әлеуметтік желіде жүргізілген сауалнамада көше атау­ларын өзгертуге қарсы болғандар да бар екенін айтты. Бұған жиын­­ды жүргізіп отырған қалалық мәс­л­и­хаттың хатшысы Құдайберген Бек­сұл­танов былай деп кесімді жауа­бын берді: «Ғаламтордағы сауал­намаға қатысқан адамдардың кім екенін біз білмейміз. Мүмкін олар басқа мемлекеттің азаматтары шы­ғар? Бәлкім, фейк-аккаунт болар? Сон­дықтан ол есепке алынбайды».

Сонымен, қоғамдық тыңдауға жиыл­ған қарағандылықтар өзгеріс­терді қолдап, Ленин көшесінің – Абай Құнанбайұлы, Приканальная көшесінің – Сарыарқа, Кривогуз көшесінің – Қасым Аманжолов, Защитная көшесінің – Григорий Потанин, Зональная көшесінің – Александр Затаевич, Олимпийская көшесінің – Нарманбет Төлепов, Волочаевская көшесінің – Камали Дүйсембеков, Кувская көшесінің – Қазыбек Нұржанов, Аманжолов көшесінің – Балқантау және Нұржанов көшесінің Мерей көшесі болып ауыс­тырылуына бірауыздан дауыс берді.

Көпшілік тыңдауды жүргізудің жауапкершілігін мойынына алған  Құдайберген Бексұлтановтың айтуынша, тәртіп бойынша жиын хаттамасы қалалық мәслихаттың кезектен тыс сессиясында қаралғаннан кейін барып тиісті шешім қабылдануы керек екен. Одан әрі ол шешім Қарағанды облыстық мәслихатының сессиясы мен облыстық ономастика комиссиясында бекітілуі тиіс. Бекітілген шешім республикалық ономастика комиссиясының қарауына жіберіліп, ол жақтан келісім берілген жағдайда, қорытынды құжат БАҚ-тарда жария­ланады. Яғни, мұның бәріне уақыт керек болады. Қалалық мәслихаттың хатшысы қанша уақыт қажет болатынын нақты айта алмаса да, бұл үдерістің мамыр айына дейін созылуы бек мүмкін екенін еске салды.

Жасыратыны жоқ, осы бастамаға байланысты әлеуметтік желілерді алатайдай бүлдіргісі келгендер де болды. Бұлардың келмеске кеткен коммунистік кезеңнің күн көсемін шыр-пыр болып қорғағанын тарихқа деген өздерінше құрметі ғой деп қабыл­даған күннің өзінде «При­канальная», «Зональная» деген мән-мағынадан мақрұм атаулардың қазақы­ланғаны үшін  де ертоқымын бауырына ала тулаған қылықтары еріксіз қайран қалдырды...  Дегенмен, бұл санаттағы жерлестеріміздің дәурені өткен амбициядан біржолата арылып, көпшіліктің пікірімен ерте ме, кеш пе, түбі санасарына сенім білдіргіміз-ақ келеді. Бұл дегеніңіз, ең алдымен ортақ шаңырақ астындағы тонның ішкі бауындай тату-тәтті тұрып жатқан қазақстандықтар бола­шағының жарқын болмағы үшін керек дүние. «Ырыс алды – ынтымақ» деп халқымыз тегін айтпаған ғой!

Бұл күні «Достық үйінен» шық­қан қандастарымыздың қуаны­шында шек болмады. Еңсесі тік­теліп, рухы көтерілген жұрт бөркін аспанға атып, бір-бірін құттықтап жатты. Десе де, көптің көкейінде Қарағанды қала­сындағы Октябрь ауданын Алаш­тың көсемі Әлихан Бөкейханның аты­мен аталар күнді көрсек деген арзу  арманның да жатқаны анық еді.

ҚАРАҒАНДЫ