Коллажды жасаған Амангелді Қияс, «EQ»
Басқосуға өңірдегі филолог ғалымдар, тіл мамандары мен облыс әкімдігінің Тілдерді дамыту басқармасының мамандары қатысты. Қазіргі қолданымдағы кирилл әліпбиінде 42 әріп болса, жаңа ұсынылып отырған әліпби нұсқасында 31 әріп бар.
Жиынға қатысушылар жаңа әліпбиге қатысты 7 мәселе төңірегінде ой өрбітті. Әсіресе «Ч» дыбысын таңбалау керек пе, әлде керек емес пе, бәлкім мүлдем алып тастау керек шығар? – деген сауал төңірегінде тіл мамандарының пікірі қақ жарылды. Бір тарап «Ч» дербес әріп ретінде таңбалануы керек, өйткені қазір ағылшын тілінен еніп жатқан сөздердің құрамында көп кездеседі. Түрік, әзербайжан әліпбиінде «Ч»-ға арнайы таңба бар. «Оны алып тастасақ, Чехов, Сергеевич дегенді қалай жазамыз?» дегенді айтты. Екінші тарап бұған: «Жаңа әліпбиге көшуіміздің бір себебі – ұлттық тілдің сырт әсерге қарсы тұру иммунитетін күшейту екендігін ұмытпау керек» деген уәж айтып, тілімізде «Ч» деген дыбыстың жоқ екенін, ол «Т» мен «Ш»-ның қосындысынан жасалған құрама дыбыс екенін жеткізді.
Жаңа әліпби нұсқасындағы тағы бір жаңалық – мұнда «С» деген таңба жоқ, кирилдегі қазіргі «С» әрпі «S» таңбасымен белгіленген. Тілші мамандар бұл мәселе төңірегінде де біраз таласқа барды. «Медицина терминдерінің көбі «Ц»-мен айтылады, сондай-ақ латын әліпбиі ежелден «А», «B», «С»-дан басталады, бұл әріптер толық тұруы керек» деушілер болды. Бұл пікірге қарсы шығушылар «Ц»-ның «Т» және «С» дыбыстарынан құралатынын, сондықтан «Ц»-мен келетін сөздерді «S» әрпімен жазу ұтымды» дегенді айтты.
Жиын соңында ғалымдар пікір білдірушілердің әрқайсысы өз ойын қағазға түсіріп, хаттамаға енгізу үшін жазбаша түрде ұсыну керек деген ортақ шешімге тоқтады. Хаттама көшірмесі жаңа үлгідегі жетілдірілген әліпби нұсқасын ұсынған жұмыс тобына жөнелтіледі.
ҚОСТАНАЙ
