Ең әуелі «ҚазМұнайГаздың» басты міндеті қызметкерлердің денсаулығы мен әл-ауқатына қамқорлық жасау екенін атап өткен басқарма төрағасының орынбасары эпидемиялық жағдай кезіндегі жедел іске қосылған дағдарысты басқару тобының ілкімді жұмысына тоқталды.
– Бірінші тоқсандағы негізгі өндірістік көрсеткіштер орындалды. Мұнай және газ конденсатын өндіру деңгейі 5,9 млн тоннаны құрады, бұл өткен жылдың бірінші тоқсанындағы деңгейге жуық. 4 млн тоннаға жуық немесе өзіміз өндірген мұнайдың 69%-ы экспортталды, – деді Дәурен Қарабаев. Алайда коронавирус індеті мен мұнай өндірісін ұжымдық қысқарту туралы ОПЕК+ келісімімен мұнайға әлемдік сұраныстың күрт төмендеуі осы жылдың екінші тоқсанында ҚМГ өндірісін шектеуге әкеліп отыр. Оның айтуынша, ОПЕК+ келісіміне сәйкес Қазақстан өндірісті тәулігіне 390 мың баррельге қысқартуға тиіс. Осыған сәйкес Энергетика министрлігі мұнай өндіруді шектеуі қажет жеке жер қойнауы учаскелерінің тізбесі бар Үкімет қаулысының жобасын әзірледі.
Алайда мұнай тасымалдау мен газ өндіру салаларының жағдайы жаман емес. Себебі осы екі секторға мұнай бағасының құбылуы қатты әсер етіп отырған жоқ. Газ тасымалдау көлемі 28,3 млрд текше метрге дейін өсіп отыр. Өсім негізінен Қазақстан арқылы газ транзитінің ұлғаюына байланысты.
Жаһандық пандемияның ҚМГ өңдеу секторына да әсер еткені аталды.
– Бірінші тоқсанда отандық мұнай өңдеу зауыттарында көмірсутекті қайта өңдеу көлемі 3,3 млн тоннаны құрады және өткен жылмен салыстырғанда сәл жоғары болды. Бірақ 2020 жылдың сәуірінде Қазақстанның ірі қалаларында карантиннің енгізілуіне байланысты Қазақстандағы мұнай өнімдерінің негізгі түрлеріне сұраныс едәуір төмендеді. Біз зауыттардың жүктемесін азайттық. 25 сәуірден бастап Павлодар зауыты жоспарлы профилактикалық жөндеу жұмыстарына тоқтатылды, – деді «ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ Басқарма төрағасының орынбасары Дәурен Қарабаев.
Бұған қоса ол дағдарысқа қарсы шаралар ретімен таныстырып өтті. Жедел шара ретінде, қазірдің өзінде 2020 жылға жоспарға қарағанда 87,4 млрд теңге күрделі шығындар алып тасталған, осы ретте 5 жыл ішінде күрделі шығындардың азаюы 406,4 млрд теңгені құрайды. Ал 2020 жылға арналған жалпы және әкімшілік шығындар, орталық аппараттағы консалтинг қызметтері мен басшылықтың сыйақы қорынан бас тартуды қоса алғанда, 15,7 млрд теңгеге азайтылды. Операциялық шығындар 24,2 млрд теңгеге төмендетілген. 2020 жылы қысқартылған жалпы қаражат сомасы 127,3 млрд теңгені құрайды.
– Біз негізгі өндіріске байланысты емес операциялық, әкімшілік және күрделі шығындардан бастадық. Сонымен қатар маркетинг және логистика саласында жұмыс істейміз. Айналым капиталы да оңтайландырылған, – дейді Дәурен Қарабаев.
Атқарылып жатқан іс-шаралар кешенінің уақытша емес, тұрақты негізде жұмыс істейтінін айтқан ол, қысқамерзімді шаралардан басқа 2021 жылдың соңына дейін жүзеге асырылатын дағдарысқа қарсы стратегия даярланатынын атап өтті.
– Біз басқару моделін өзгерту үшін жұмыс істеп жатырмыз. Нәтижесінде ҚМГ басқаруға икемді, тез әрекет етуге және бизнес үшін ең аз шығындармен дағдарыстың салдарын еңсеру үшін тиімді шешімдер қабылдауға қабілетті компанияға айналуы тиіс. Көптеген функциядан бас тартамыз және стратегиялық мәселелерді шешуге назар аудару үшін еншілес компаниялармен өзара ықпалдастықтың тетіктерін қайта қарастырамыз, – деді Дәурен Қарабаев. Оның айтуынша, барлық күш келесі жылға дейін екі негізгі мәселені шешуге жұмылдырылады. Біріншіден, компания қызметін нарықтың жаңа жағдайларына бейімдеу және икемді өндірістік және кадрлық әлеуетті сақтай отырып, компанияның қаржылық жағдайына жағымсыз факторлардың әсерін азайту. Екіншіден, дағдарыс аяқталғаннан кейін жұмысын қайта жандандыру үшін қор, технология мен құзыреттерді жинақтау.
Барлық мұнай-газ секторы сияқты, қазіргі ахуал кезінде болашақ көрсеткіштерге қатысты нақты болжам жасау қиын. Саланың ерекшелігіне қарай, ел экономикасын қолдау және үздіксіз өндірістік процесті қамтамасыз ету үшін ҚМГ өндірістік қызметін тоқтатпай, нарықтағы жағдайды жіті бақылай отырып, мүдделі тараптармен бірге қажетті шаралар қабылдайтын болады.
