22 маусымдағы таңғы сағат 4-те вермахт КСРО аумағын бомбалап, шекарадан өткенде алғашқы соққыға ұшырағандардың арасында біздің әкеміз, қатардағы жауынгер Жылқайдар Омаров та болған.
ІІ дүниежүзілік соғыста Кеңес әскерінің арасында «шекарадан шегіну» мектебі деген түсінік болған. Әкеміз сол «мектепті» бірінші күннен бастан кешіп, барлық сабағын алған жауынгер. Бірде атысып, бірде қашып ақыры олар Орлов облысының Кромск ауданында қоршауға түседі. Осы жерден бөлініп-бөлініп, қашып шыққан Кеңес жауынгерлері жан-жаққа бытырап кетеді. Аш, жалаңаш болып, бірнеше күн бойы орманда босқан әкем басқа амалы болмағандықтан бірде Большая Рыжково деген деревнядағы бір үйдің есігін қағады. Үй иелері мейірімді жандар екен, әбден ашыққан, өлім халіндегі жауынгерді олар үйлеріне кіргізіп алады. Немістің моторланған әскері бұл аумақты әлдеқашан басып алып, Шығысқа өтіп кеткен екен. Деревняда оккупанттар тәртібі орнап, староста тағайындалған. Осындай жағдайда үй иелері бастарын қатерге тігіп, басқа ұлттың өкілі болса да Кеңес жауынгері болғандықтан менің әкемді үйлерінде тығып сақтап, 20 күн бойы жасырған.
Бірде үйлерді аралап, тексеріп және тамақ жинап жүрген неміс патрульдері сатыр-күтір етіп кіріп келеді. Үй иесі әйел әкемнің басына орамал жауып үлгереді. Алдына сол үйдің екі бүлдіршіні де отыра қалады. Кісіге жақын қыздар бұл уақытта әкеме үйреніп қалған екен және оны жасыру керектігін сәби жүректерімен сезінеді. Немістер алдына бала ұстап отырған «кәрі әйелден» күдіктенбей, тезірек берген тамақты алып, кетіп қалады. Егер сол жолы әкем әшкереленсе оны ғана емес, үй иелерін де атып тастауы кәдік еді.
Тағы бірде осы үйге немістерге қызмет етіп жүрген староста келіп, үйлерге жаппай мұқият тексеріс жүргізілетінін, сондықтан жасырған жауынгерден құтылу керектігін ескертіп кеткен. Өкінішке орай, әкем өзін құтқарған сол мейірімді жандардың да, старостаның аты-жөндерін есіне сақтамапты. Осы деревняда әкемнен басқа да бірнеше жауынгер басқа үйлерге жасырынған екен.
Сол жауынгерлер күндіз ормандарға жасырынып, түнде шығысқа қарай сырғып отырып, әйтеуір өзіміздің әскерге қосылған. Әкем алдымен Мәскеу қорғанысына қатысып, одан Брянск пен Калинин майдандарында соғысқан. Полктың барлаушылары қатарында 429-шы жеке барлау отрядында болған. Одан 371-ші «Витебск» дивизиясының ротасында соғысқан. Үш рет ауыр жараланған. Соңғы жарақатты 1943 жылы Ржев операциясында алып, ұзақ уақыт госпитальда емделгеннен кейін соғыс мүгедегі ретінде саптан босатылған.
Жылқайдар Омаровтың жауынгерлік ерлігі «1-ші дәрежелі Отан соғысы ордені», «Ерлігі үшін», «Жауынгерлік еңбегі үшін», «Германияны жеңгені үшін» медальдарымен және командованияның бірнеше алғыс хаттарымен аталған. Ол бейбіт заманда атқарған істері үшін 8 медаль мен «Еңбек ардагері» төсбелгісін алды.
Соғыстан кейін анамыз Жәмилә Омароваға үйленіп, жеті бала тәрбиеледі. Қазір немерелерінің саны 20-ға жуық. Әкем бақытты отбасы ортасында 77 жасқа дейін өмір сүріп, 1999 жылы өмірден өтті.
Біз әкемізді сағынышпен еске аламыз. Оны құтқарып қалған Большая Рыжково деревнясындағы мейірімді жандардың аты-жөнін білмегенімізге өкінеміз, егер білген болсақ біз оларға әкемізді құтқарғаны үшін шексіз алғысымызды жеткізер едік.
Нұрым ОМАРОВ,
азаматтық қорғау полковнигі
ПЕТРОПАВЛ
