Ұрланған автокөлік қылмыстарын ашу және көліктерді қайтару бойынша ТМД-ға мүше мемлекеттердің келісімін ратификациялау жөніндегі заң жобасы Мәжіліс қабырғасында талқыланған болатын.
– Біз автокөлік жүргізушісі үшін барлық құжаттарды өзімен бірге алып жүрудің қажеті жоқ деген норманы заң жобасына енгізгіміз келеді. Жеке куәлігі болса жеткілікті, жүргізушіге қатысты қалған деректерді планшет арқылы біліп аламыз. Азаматтардың қандай көлігі бар екені, сақтандыру полисінің аяқталу мерзімі, қанша рет сенімхат жазып бергені, техникалық тексеруден қашан өткені, қанша айыппұлы бар екені, бәрі көрініп тұрады. Ол үшін қалтасында жеке куәлігі болса жеткілікті, артық құжат тасып жүрудің қажеті жоқ, – деді министр.
Ерлан Тұрғымбаевтың айтуынша, полицейлер пайдаланатын планшет көшеде тұрған бейнекамералармен интеграцияланатын болады.
– Егер байқап қарасаңыз, қазір нөмірсіз жүрген автокөлік жоқтың қасы. Қажеттілік туған жағдайда, бақылау камерасы кезекшіге белгі беріп, арнайы патруль қызметі көлікті тоқтатады. Нөмірді ешкім бүркей алмайды. Ішкі істер министрлігінің базасында бәрі тіркелген. Егер автокөліктің түсі, нөмірі сәйкес келмесе, онда екінші рет белгі беріледі. Осылайша көлік ұрлығының санын барынша азайтып жатырмыз, – деп түсіндірді министр.
Мұндай жүйе Еуропаның бірнеше елінде ғана енгізілген екен. Қазақстан солардың тәжірибесін қолдануға көшпек.
Әрине құжатқа қатысты норма тек Қазақстан аумағында ғана қолданылады. Егер басқа елдің территориясына өтсеңіз, тиісті құжаттардың бәрін қалтаңызға салып жүруіңіз керек.
Бұл жаңалыққа Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Асқар Жұмағалиев те Фейсбуктегі әлеуметтік парақшасында үн қосты.
– Әріптесім Ерлан Тұрғымбаевтың азаматтарға таяуда жүргізуші куәлігі мен техпаспортты өзімен бірге алып жүруінің қажеті болмайтыны туралы айтқаны басты жаңалық болды. Бұл шын мәнінде, көптен күткен шешім. Мемлекет пен азаматтың өзара цифрлы іс-қимылын жақсартуға жасалған үлкен қадам. Полицейлердің жүргізушілерден бұл құжаттарды талап етпей-ақ, оның бар-жоғын ЖСН арқылы тексеруіне техникалық мүмкіндіктер бар. Қазір Сенатта қаралып жатқан «Цифрлы технологиялар туралы» заң жобасы қабылданғаннан кейін, eGov Mobile мобильді қосымшасындағы цифрлы құжаттар толық заңды күшке ие болып, қағаз құжатпен бірдей қолданылады. Яғни сіз полиция қызметкеріне өз куәлігіңіздің цифрлы нұсқасын смартфоннан көрсете аласыз, – деді Асқар Жұмағалиев.
Оның айтуынша, әзірге мобильдік қосымшада 4 түрлі құжаттың цифрлы нұсқасы бар: жеке куәлік, баланың туу туралы куәлігі, неке қию және бұзу, атын, тегін, әкесінің атын ауыстыру туралы. Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі мемлекеттік органдарға қосымшада сондай-ақ студенттік куәлік, әскери билет, мүгедектік туралы куәлік, жылжымайтын мүліктің техникалық паспорты және тағы басқалары болуы үшін қажетті интеграция жүргізуді ұсынған.
– Бұл құжаттардың мобильдік қосымшада цифрлы нұсқаларының болуы азамат үшін өте ыңғайлы болар еді деп ойлаймын. Сонымен қатар біз мемлекеттік органдардың азаматтан талап етпей, өздері ала алатын анықтамалардан бас тартуы жұмыстарын жүргізудеміз. Жоспар бойынша, мемлекеттік органдар жыл соңына дейін 24 ақпараттық анықтаманы алып тастауға уәде берді. Ол үшін олар өз интеграциясын аяқтауы, сондай-ақ өз регламенттері мен құқықтық-нормативтік актілерді өзгертуге тиіс, – деді Асқар Жұмағалиев.
Көлік жүргізуші Аман Берікханнан бұл жаңалыққа қатысты пікірін сұраған едік.
– Министрдің айтқанын естіп қуанып қалдық. 10 жылдан астам тәжірибемде бір мәрте ғана құжатымды үйде қалдырып кеткенім үшін жол полициясынан ескерту алғанмын. Дегенмен, бір ғана құжат ұстап жүрген ыңғайлы болады деп ойлаймын. Тағы бір айта кетерлігі, жүргізушілер енді жол бойында алған ескертуін де, төлемін кешіктірген айыппұлды да жасыра алмайды. Себебі полицейлер планшетінен базаға кіріп, жүргізушіге қатысты барлық ақпаратты сол жерде бірден біледі. Бұл алғашқыда ыңғайсыздау болуы мүмкін, бірақ уақыт өте келе бәрі тәртіпке үйренетіні сөзсіз, – дейді ол.
