Облыста асыл тұқымды мал саны біртіндеп өсіп келеді. Ғылымның керегі осы жерде. Өнімі жоғары болғанымен, барынша кірпияз, күй таңдағыш жануарлар өздеріне ерекше қамқорлық жасалғанын қалап тұрады екен. Қазір мал мамандары профилактикалық шаралардың тиісті деңгейде орындалмай отырғанына алаңдаушылық білдіруде. Оның жөні де бар. Көктем шығысымен кене мен өзге де улы жәндіктер күрт көбейеді. Ашығын айтқанда, қазір мал шаруашылығы саласында ғылымның үлес салмағы жыл өткен сайын азайып келеді. Қолындағы қаржысын барынша үнемдеп, пайда табуды көздеген шаруалар профилактикалық іс-шараларға көңіл бөлмей отыр. Бұл орайдағы іс өте қажетті болғанымен, көпшілігі басы артық шығын санайды.
– Шаруалар малдың жем-шөбіне ғана мән береді. Толымды өнім алу үшін бұрынғы әдеттен біржола арылу керек. Мал шаруашылығы маңындағы бар шаруаны толайым зерттеп, зерделегеннен кейін біз мал басының түрлі ауруларға қарсы екпе қабылдауын назардан тыс қалдырмаса екен дейміз. Мәселен, шетелден әкелінген асыл тұқымды мал ең алдымен біздің жерге жерсінуі қажет. Кейде бірқатар аурулар ере келетінін де көріп жүрміз. Бұл жайды да мұқият ескеру қажет, – дейді мал дәрігері Жанғабыл Әкімбаев.
Шеттен әкелінген малды шетелдік дәрі-дәрмекпен емдеп, аурудың алдын алмасаңыз, шығынға белшеңізден батуыңыз да мүмкін. «Асыл Көкше зооветснаб» серіктестігі Еуропа мен АҚШ-тың әйгілі ветеринарлық компанияларымен іскерлік қарым-қатынас орнатқан. Серіктестік мамандары малсақ қауымға ғылыми көмек көрсетеді. Әйтсе де, мал дәрігерлері мал ауруларының жыл сайын өзгеріп отыратынын да ұмытпау керегін айтып отыр. Өрістегі асыл тұқымды мал ғана емес, ауыл тұрғындарының бағымындағы бірер қараға да қауіп-қатер көп.
– Малдың бәрі бір өрісті шиырлайтындықтан, жұқпалы аурулардың етек алу қаупі көп. Негізінде әр отбасы өздерінің бағымындағы малдың барлығына вакцина егулері қажет. Осындай қадамға барса ғана төрт түліктің ағзасын әрқилы ауруларға төзімді етер едік. Алдын алу шаралары мал басын сақтап қалуға ғана емес, оның күйлі де сүтті болуына оң ықпалын тигізеді, – дейді ауыл шаруашылығы вакцинасы бойынша технолог сарапшы Мәриям Әбішева.
Әлемдегі қалыптасып отырған тәжірибені талдап қарасаңыз, иммунитетін жоғарылату бағытында тұрақты ветеринарлық дәрі-дәрмек қабылдаған малдың өнімділігі емделмеген малдан 20 пайызға жоғары екен. Ал жұқпалы аурулардың алдын алуға жұмсалатын қаржы көлемі өте аз. Демек, мал бағып бүйірім шықсын десеңіз, бағымыңыздағы төрт түліктің жайын жаңаша ойлау қажет.
Ақмола облысы
