ШВЕЙЦАРИЯ. «Болашақ» бағдарламасының стипендиа­ты, Швейцариядағы HTMI (Hotel and Tourism Management Institute Switzerland) магистранты, «QazAlliance» шетелдегі қазақ­стандықтар альянсы прези­денті­нің міндетін атқарушы Әлішер Әбдімәлікұлы былайша тебіренді:

– Рәміздер күні – мен үшін ерек­ше қастерлі әрі жоғары мәнге ие күндердің бірі. Бұл ай­ту­лы күнді атап өтуді 2012 жылы қазіргі Түркістан облысы, Жеті­сай ауданында Мемлекеттік рә­міз­дер шеруінен бастаған едік. Со­дан бері көзге ыстық, жүрекке жылы күндердің біріне айналды. Рәміздерге деген құрмет пен­ ерекше махаббат  бойымыз­да бас­тауыш сыныптарда қа­лып­тасты. Өйткені сол уақытта мемлекеттік рәміздердің авторлары кім, қа­шан ресми түрде белгіленді және рәміздердегі бейнелер не­ні білдіретіні туралы сыныптас­тарымызбен жарыса айтып, өзара сайысқа түсетінбіз. Бүгінде ел­дік нышандарымызды қадір тұ­тып, ерекше мән беруіміз – ұс­таздарымыздың берген өнегесі мен бала санасына жеткізе білуінің ар­қасы. Ал шетелде жүріп, ел мен жерді, ұлттық дәстүр мен тағамдарды сағыну ерекше бола­ты­нына көзім жетті. Бірде Қазақ­станның Швейцариядағы елші­лігіне кіреберісте алтын күн мен алтын бүркітті құшағына ал­ған Көк Туды көрген сәтте ерек­ше әсерге бөлендім. Ота­ны­ңа де­ген сүйіспеншілігің мен са­ғы­нышың желбіреп тұр­ған Көк Туыңды көргенде кеу­деңе сыймай кететін тәрізді. Қазақ­станның Швейцариядағы елші­лігінің қол­дауымен қазақ диаспорасының бірқатар кезде­суін ұйымдастырып, өзге де айтулы мерекелерде қан­дас­тар­мен кез­десіп тұрамыз. Әр­бір кез­де­суім­ізде Көк Туымызды ортаға алып, суретке түсу дәстүрге айналды, – дейді Әлішер.

АҚШ. Күншығыс елінде білім алып, кейін Америка құрлығында оқуын жалғастырып жүрген Мұ­­хаммед Әлімбетті талапты, ізде­німпаз жас өрендердің бірі ретінде білдік.

– Өзімнің балалық шағымнан келе жатқан арманым АҚШ-та оқу болатын. Қытай елінде бака­лавриатты бітіре салып, ар­ман жетегімен Лос-­Анд­желес қаласындағы University­ of California-ға «extension» бағдар­ламасымен оқуға түстім. Əрине, ту­ған жер­дің қадірін шетелде жүр­генде жақсы түсінесің, кей­де сағынғанда Әнұранды тың­дап сағынышымызды басамыз. Шетелде жүрген бауыр­­ларымыздың бір маңызды нышаны – ол еліміздің Көк Туы. Қайда барсақ та сол туды өзі­міз­бен алып жүреміз. Тіпті өзім­­­­нің бөлмемде Көк  Туымыз ілі­ніп тұрады. Жақында Техас­тың Хьюстон қаласында қа­зақ бауырымыздың үйінде қонақ­та болдық. Бауырымыздың Қа­зақстанға бармағанына біраз болыпты. Сағынғаны соншалық менен туды сұрап алды. Содан сөмкемдегі үлкен бір туды сол бауырымызға табыстадым. Бұған дейін Америкада арнайы рǝміздер күні бар екені жайлы естімеген едім. «Flag day» деген бар, ол «ту күні» деп аударылады, бірақ та арнайы тойлағанын көргенім жоқ. Жалпы, Американың шека­ра­сынан өткенде бұл елге арнайы рǝміздер күні керек емес екенін бірден түсінесің. Ұшақ­тан түскен бойы бірінші көре­тініңіз ол – Американың туы. Жалпы, ту мұнда барлық жерде – ǝуежайдан бастап жеке үйлердің қабырғаларында дейін ілулі тұрады. Тіпті көшедегі үй-жайы жоқ адамдар да өзімен бірге туды алып жүргенін көргенде қатты таңғалдым. Сол ту оларға бір күш, ертеңгі күнге сенім беріп тұрғандай, – дейді Мұхаммед.

ПОЛЬША. Сондай-ақ кәрі құрлықта да біліп алып жүрген ару қыздарымыз да бар. Нұрайым Тұртай Польшаның Варшава қаласындағы Vistula University-дің 4-курсында «Ағылшын филологиясын» оқып жатыр.

– Туған елде жүргенде аса мән бермеппін, ал шетелге шыққанда өз құндылықтарымызды терең түсіне бастайсың. Себебі Қазақ­станда ол құндылықтар барлығы үшін ортақ және біз оны қалыпты деп қабылдаймыз. Алайда басқа елге барғаныңда өзіңнің оларға ұқсамайтыныңды, ағылшынша айтқанда «identity» дегенді түсіне бастайсың. Әсіресе, муль­ти-ұлтты елдерде саяхаттап жүргенде шық­­қан жеріңді, кім екеніңді те­ре­ңірек сезініп, бойыңды мақ­таныш сезімі кернеп, оны бас­­қа ұлттармен бөліскің  де келіп тұрады. Өкі­нішке қарай, поляктардың өзі мем­лекеттік мерекелерде ғана болмаса, туын сыртта іліп қою заңсыз деп танылады. Сондықтан Көк Туымызды балконда емес, бөлмемізге іліп қойғанбыз. Күн­делікті жанымда болмаса да, елдерге саяхаттағанда алып жү­ремін. Мен оқитын жо­ғары оқу орнында да ілініп тұр және көп тудың арасында  Көк Туымыз бір­ден көзге түседі деп айтсам болады. Қазірдің өзін­­де көптеген шетелдік дос­та­рым біздің ту­ды көрсе, «Оh, Kazakhstan» деп бірден танып жатады. Ол рә­міздеріміздің дизайны мен бей­бітшілікті суреттейтін көк түстің символикасында жатқан секілді, – дейді Нұрайым.

Айым БОЛАТҚЫЗЫ