ШВЕЙЦАРИЯ. «Болашақ» бағдарламасының стипендиаты, Швейцариядағы HTMI (Hotel and Tourism Management Institute Switzerland) магистранты, «QazAlliance» шетелдегі қазақстандықтар альянсы президентінің міндетін атқарушы Әлішер Әбдімәлікұлы былайша тебіренді:
– Рәміздер күні – мен үшін ерекше қастерлі әрі жоғары мәнге ие күндердің бірі. Бұл айтулы күнді атап өтуді 2012 жылы қазіргі Түркістан облысы, Жетісай ауданында Мемлекеттік рәміздер шеруінен бастаған едік. Содан бері көзге ыстық, жүрекке жылы күндердің біріне айналды. Рәміздерге деген құрмет пен ерекше махаббат бойымызда бастауыш сыныптарда қалыптасты. Өйткені сол уақытта мемлекеттік рәміздердің авторлары кім, қашан ресми түрде белгіленді және рәміздердегі бейнелер нені білдіретіні туралы сыныптастарымызбен жарыса айтып, өзара сайысқа түсетінбіз. Бүгінде елдік нышандарымызды қадір тұтып, ерекше мән беруіміз – ұстаздарымыздың берген өнегесі мен бала санасына жеткізе білуінің арқасы. Ал шетелде жүріп, ел мен жерді, ұлттық дәстүр мен тағамдарды сағыну ерекше болатынына көзім жетті. Бірде Қазақстанның Швейцариядағы елшілігіне кіреберісте алтын күн мен алтын бүркітті құшағына алған Көк Туды көрген сәтте ерекше әсерге бөлендім. Отаныңа деген сүйіспеншілігің мен сағынышың желбіреп тұрған Көк Туыңды көргенде кеудеңе сыймай кететін тәрізді. Қазақстанның Швейцариядағы елшілігінің қолдауымен қазақ диаспорасының бірқатар кездесуін ұйымдастырып, өзге де айтулы мерекелерде қандастармен кездесіп тұрамыз. Әрбір кездесуімізде Көк Туымызды ортаға алып, суретке түсу дәстүрге айналды, – дейді Әлішер.
АҚШ. Күншығыс елінде білім алып, кейін Америка құрлығында оқуын жалғастырып жүрген Мұхаммед Әлімбетті талапты, ізденімпаз жас өрендердің бірі ретінде білдік.
– Өзімнің балалық шағымнан келе жатқан арманым АҚШ-та оқу болатын. Қытай елінде бакалавриатты бітіре салып, арман жетегімен Лос-Анджелес қаласындағы University of California-ға «extension» бағдарламасымен оқуға түстім. Əрине, туған жердің қадірін шетелде жүргенде жақсы түсінесің, кейде сағынғанда Әнұранды тыңдап сағынышымызды басамыз. Шетелде жүрген бауырларымыздың бір маңызды нышаны – ол еліміздің Көк Туы. Қайда барсақ та сол туды өзімізбен алып жүреміз. Тіпті өзімнің бөлмемде Көк Туымыз ілініп тұрады. Жақында Техастың Хьюстон қаласында қазақ бауырымыздың үйінде қонақта болдық. Бауырымыздың Қазақстанға бармағанына біраз болыпты. Сағынғаны соншалық менен туды сұрап алды. Содан сөмкемдегі үлкен бір туды сол бауырымызға табыстадым. Бұған дейін Америкада арнайы рǝміздер күні бар екені жайлы естімеген едім. «Flag day» деген бар, ол «ту күні» деп аударылады, бірақ та арнайы тойлағанын көргенім жоқ. Жалпы, Американың шекарасынан өткенде бұл елге арнайы рǝміздер күні керек емес екенін бірден түсінесің. Ұшақтан түскен бойы бірінші көретініңіз ол – Американың туы. Жалпы, ту мұнда барлық жерде – ǝуежайдан бастап жеке үйлердің қабырғаларында дейін ілулі тұрады. Тіпті көшедегі үй-жайы жоқ адамдар да өзімен бірге туды алып жүргенін көргенде қатты таңғалдым. Сол ту оларға бір күш, ертеңгі күнге сенім беріп тұрғандай, – дейді Мұхаммед.
ПОЛЬША. Сондай-ақ кәрі құрлықта да біліп алып жүрген ару қыздарымыз да бар. Нұрайым Тұртай Польшаның Варшава қаласындағы Vistula University-дің 4-курсында «Ағылшын филологиясын» оқып жатыр.
– Туған елде жүргенде аса мән бермеппін, ал шетелге шыққанда өз құндылықтарымызды терең түсіне бастайсың. Себебі Қазақстанда ол құндылықтар барлығы үшін ортақ және біз оны қалыпты деп қабылдаймыз. Алайда басқа елге барғаныңда өзіңнің оларға ұқсамайтыныңды, ағылшынша айтқанда «identity» дегенді түсіне бастайсың. Әсіресе, мульти-ұлтты елдерде саяхаттап жүргенде шыққан жеріңді, кім екеніңді тереңірек сезініп, бойыңды мақтаныш сезімі кернеп, оны басқа ұлттармен бөліскің де келіп тұрады. Өкінішке қарай, поляктардың өзі мемлекеттік мерекелерде ғана болмаса, туын сыртта іліп қою заңсыз деп танылады. Сондықтан Көк Туымызды балконда емес, бөлмемізге іліп қойғанбыз. Күнделікті жанымда болмаса да, елдерге саяхаттағанда алып жүремін. Мен оқитын жоғары оқу орнында да ілініп тұр және көп тудың арасында Көк Туымыз бірден көзге түседі деп айтсам болады. Қазірдің өзінде көптеген шетелдік достарым біздің туды көрсе, «Оh, Kazakhstan» деп бірден танып жатады. Ол рәміздеріміздің дизайны мен бейбітшілікті суреттейтін көк түстің символикасында жатқан секілді, – дейді Нұрайым.
Айым БОЛАТҚЫЗЫ
