Қоғам • 09 Маусым, 2020

Бала күтіміне кім көмектеседі?

379 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Жуырда «Рухани жаңғыру» Қазақстандық қоғамдық даму институты» сарапшылары көп балалы отбасылар арасындағы «Қазақстандық көп балалы отбасылардың жағдайы мен дамуын зерттеу» атты әлеуметтік зерттеу мәліметтерімен бөлісті. Бұл әлеуметтік зерттеу биылғы ақпан-наурыз айларында жүргізілді.

Бала күтіміне кім көмектеседі?

Коллажды жасаған Амангелді Қияс, EQ

ҚҚДИ отбасы институтының зерттеу орталығының дерегі бойынша, көп балалы отбасылардың 62,7%-ында ер адамдар балалардың тәрбиесімен әйелдермен тең дәрежеде айналысады. Бұл ретте балаларды тәрбиелеуге қатысатын әйелдер саны 14,7%-ға артық.

«Көп балалы отбасылардың 34,8%-ы балаларды тәрбиелеуде жасөспірім ба­ла­лары көмектесетінін, 17,1%-ы кү­­йеуі­нің ата-анасы көмектесетінін, 11,7%-ы ешкім көмектеспейтінін және сұ­­ралған респонденттердің тек 2,7%-ы бала күтуші қызметін пайдаланатынын айт­­ты», дейді ҚҚДИ отба­сы институтының зерттеу орта­лығының сарапшысы Әйге­рім Ашимова.

Сондай-ақ зерттеу аясында ерлі-за­йып­­ты­лардың балаларды күтумен туыс­тарының көмегінсіз өз бетінше айна­лы­сатын топ-5 облыс тізімі ұсынылған.

Ай­мақ­тық зерттеу балалардың күтімімен өздері айналысатын ерлі-зайыптылардың басым бөлігі Түр­кістан облысында (82,4%) екенін көрсетті. Рейтингте екінші орынды (78,7%) Ақтөбе облысы иеленеді және көш­бас­шылар үштігін Павлодар облысы түйіндеді (77,8%).

Ата-аналарына жасөспірім балалары кіші інілері мен қарындастарын күтуге жиірек көмектесетін өңірлер де анық­талды. Мәселен, Қарағанды облысы – 64,2%, Павлодар облысы – 57,8%, Жамбыл облысы – 53, 6%. Ал бұл межеден төмен өңірлер қатарында Солтүстік Қазақстан облысы (47,1%), Атырау облы­сы (46,9%) тұр. Ата-аналарына бала­ны күтуге ең аз көмек көрсететін жас­өспірімдер Ақтөбе облысында екен (6,4%).

Қызылорда облысында ата-әжелердің 42,5%-ы немерелерін күтуге көмек көр­сете­ді. Ал Солтүстік Қазақстан облысында сұралғандардың 20%-ға жуығында, Қарағанды облысында 17,6%-ында немерелерін күтумен нағашылары айналысады. Жиендерін күтуге көңіл бөле қоймайтын өңірлер Батыс Қазақстан (2,7%), Қызылорда (2,5%) және Ақтөбе (2,1%) облыстары екен.

Әлеуметтік зерттеудің мәлі­мет­те­рін­­де: «Сіз балаларға қатысты олар мо­йын­­сұнбаған немесе жазықты болған жағдайда қандай жаза қолданасыз?» деген сұрақ бойынша сұралған ата-ана­ла­рының 74,9%-ы еш жаза қолданбай, балаға жағдайды түсіндіруді жөн көре­тінін атап өтті. Айғай мен дауыс көте­ру­ді тәрбиелік шара ретінде рес­пон­дент­тердің 33,6%-ы, ал тыйым салуды сұрал­ғандардың 26,7%-ы қолданады.

«2019 жылы «Отбасылық-демо­г­ра­фиялық саясат» әлеуметтік зерт­те­уі жүргізілді. Онда респонденттер «Балаларыңызбен қанша уақытты бірге өткізе­сіз?» деген сұраққа жауап берді. Сонда 48,2%-ы балаларының жанында үнемі болатынын айтты. Биыл біз пандемияны ескере отырып жағдайды көрсететін, өткен жылғы зерттеу өзгеріс­те­рінің дина­микасын өлшеуді жоспарлап отырмыз», деді Әйгерім Ашимова.

«Рухани жаңғыру» ҚҚДИ-дың Отбасы институтын зерттеу орталығы әлеуметтік институт ретінде отбасының проблемалық аспектілерін шешу бойынша ұсыныстарды зерттеумен, талдаумен және әзірлеумен айналысады.