ТРАНСФОРМАТОР ЗАУЫТЫНЫҢ ЖАҢА КӨКЖИЕГІ

Энергетикалық қуатты ны­ғайту – мемлекетіміздің эко­номика саласының стратегиялық мәселелерінің басым бөлігі болып табылады. Бұл мәселені қарқынды дамытуда электр-техникалық мәшине жасау ерекше орын алады. Бұл салада 2009 жылдың аяғында жарты ғасырлық мерей­тойын атап өткен “Кентау трансформатор зауыты” АҚ-тың алар орны да айрықша. Бұл мерейтой кәсіпорынның тарихқа деген тағзымы ғана емес, бұл –  кә­сіпорын дамуында, отандық транс­форматор жабдықтарын жа­сауда жоғары жауапкершілік та­нытуында жеткен межесі.  Тари­хында елеулі кезеңнің бірі жаңа жоғары технологиялық бұйымдар, қуаты анағұрлым жоғары транс­форматорлар шығару бойынша ауқымды жобаны іске асыру болды. Бұл, кәсіпорынның ме­рейтойына лайықты сыйлық болды. Кернеуі 35-110 кВ. транс­форматорлар шығаратын зауыт­тың ашылу салтанатына Премьер-Министр К.Мәсімов қатысты. Трансформаторлар – электр- техникалық бұйымдар рыногы­ның ең талап етілетін және бәсекелі бөлігі. Оған деген бәсеке күннен-күнге өсуде. Сыртқы және ішкі тұтыну рыногы үшін күрес бізді күнделікті бұйым сапасын арттыруға, игерілген технология­ларды жетілдіруге мәжбүр етуде. Көшбасшылар қатарында қалу үшін біз жаңа бұйым игеру барысында жүйелі инновациялық жұмыстарды жүргіземіз. Энерге­тикалық бұйым сапасының дең­гейі әлемде өте жоғары. Шетелдік баламаларынан қалыс қалмайтын бұйым шығару зауытта модерни­за­ция бойынша салиқалы ұйым­дас­тырушылық шараларды жүзеге асыруды талап етті. Өндірісті жа­һандық техникалық қайта жаб­дық­тау бағдарламасы шеңбе­рінде Еуропа елдерінен өте заманауи, жоғары технологиялық қондыр-ғылар сатып алынды. Кәсіпорын құрастырушылары мен технолог­тары оларды игеруді шетелдік әріп­тестерімізден үйренді. Жо­ғары кернеулі электр мәшине­лерінің сериялық шыға­рылымы әлемдік электр энер­гетикасының заманауи сұраны­мына, дамудың жоғары деңгейіне нақты жауап болды. 1959 жылы іргетасы қаланған  Кентау трансформатор зауыты Қа­зақстан Республикасы эконо­микасының барлық саласы үшін сенімді электр-техникалық жаб­дықтар жеткізушісі ретінде  таныл­ды. Кәсіпорын өзінің жарты ғасыр­лық тарихында “Alageum Electrіc” брендімен қуаты 25 000 кВ., кернеуі 10-35 кВ. күштік майлы және құрғақ трансформа­торлар, әртүрлі типті орындалуда қосалқы стан­салар, төмен вольтты және жоғары вольтты ұяшықтар шығаруда. Болашағымызды ойлап, ин­женерлік кадр дайындаумен және тәрбиелеумен айналысудамыз. “Инженер” деген атақтың өзі банктік және заңгерлік іс белең алған кезеңде  құнсызданып кетті. Мамандарды жүйесіз дайындау салаға қатты соққы берді, кез келген отандық кәсіпорынның инженерлік құрамының орташа жасы – 50 жыл. Пайда болған жас арасындағы айырма кадр жетіс­пеушілігіне әкеліп соқты. Ал, ин­женер-құрастырушының, технолог­тың, энергетиктің  өнімді идеясы болмаса өндірістің дамуы мүмкін емес. Инженер кадрларды кәсіби түрде дайындау мемлекеттік идеоло­гияның бір бөлігіне айналуға тиіс. Тек еліміздің индустриалды болашағының шеңберінде ғана ин­женер мамандығының  әлеуметтік мәртебесін қайта қалпына келтіруге болады. Өз тарапымыздан атқа­рылған істерді атап өтер болсақ, мектеп бітіруші түлектермен кездесулер өткізіп, инженер маман­дығының ерекшеліктерін  айтып жеткізудеміз. Жоғары оқу орын­дарының энергетика факультет­терімен келісім-шартқа отырып, ынталандыру жол-жобаларын жаса­дық. Болашақта зауытта жұмыс істейтін мамандарды “Жоғары оқу орны – өндіріс” жүйесі бойынша дайындап жатырмыз. Жастардың бізге өз ниеттерімен келуі бізді қатты қуантады. Оларды жоғары деңгейде еңбекті ұйымдастыру, шығарма­шылық жұмыс, табыс табу мүмкіндігі, қиын да болса, қызық­ты инженерлік жұмыс қызық­тырады. Бизнесті ғылымның соңғы жетістіктерімен қатар жүргізу арқылы, сапаны бақылаудың тиімді әдістемесін енгізіп, жеткізуші-кәсіпорындармен тығыз байланыс құрдық. Кернеуі 35 кВ., қуаты 25 МВА, 110кВ.-дан 16 МВА дейін күш­тік трансформаторларды өндіруші атанып, біз енді кернеуі 110 кВ., қуаты 63 МВА дейін күштік трансформатор шығарушы болуды мақсат тұтып отырмыз. Бұл өрелі мақсат. Және  бұл мәселені жүзеге асыруда Елбасымыздың Қазақстан халқына арнаған “Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері” атты Жолдауынан қолдау көреміз. Онда Н.Ә.Назарбаев тікелей қазақстандық бизнеске атап “Біздің кәсіпкерлер қазірдің өзінде жаңа мүмкіндіктердің пайда болуына дұрыс баға беріп, жаңа нарықтарға шығу бойынша тиімді стратегиялар түзумен айналысып, бәсекеге артық­шылықтарын өрбітулері тиіс. “Бәсе­ке жоқ жерде жақсы ұйық­тай­сыз, бірақ нашар өмір сүресіз” деген... Соңғы кезде қосылған құн салығын қосып, ұлттық, аймақтық және экспорттық деңгейде бәсекеге қабілетті бұйымдар шығаратын отандық тауар өндірушілерге деген көзқарас түбірімен өзгерген. Зауыт ұжымы бұл қолдауды мемлекеттік құрылымдармен және қаржы институттарымен өзара әрекеттен байқап отыр. Бұл әрекет материалдық-техникалық база­мызды нығайтуға ықпалын тигізді. Инновациялық шешімдерді енгізу бұйымның сапалы параметрлерін жақсартты, құндық көрсеткіштеріне жағымды әсер етті.  Электр-техни­калық жабдықтардың сыртқы ры­ноктағы мониторингі қазақстандық трансформатор жабдықтардың баға және сапа қатынасында нақты тар­тымдылық көрсетіп отыр, ал бұл өз кезегінде тұрақты экспортқа кепіл болады.  Бұл “КТЗ” АҚ шы­ғаратын күш­тік трансформа­торлар­дың бәсе­ке­ге қабілеттілік пайдасына ма­ңыз­ды дәйек. Біздің ұсынып отыр­ған бағалар бүгінгі рынокта ең жақсы ұсыныс болып отырғандығы сөзсіз. Біздің шығаратын бұйымдар тізімі қуаты 25 000 кВА, кернеуі 6, 10, 35, 110 кВ. күштік майлы және құрғақ трансформаторлардың, әр­түр­лі типті қосалқы стансалар­дың, төмен вольтты және жоғары вольт­ты ұяшықтардың 350 атауынан асты. Біз жаңа өндіріс ашып, тауар және қызмет сатып алу арқылы қазақстандық қамтуды арттырып, еліміздің стратегиялық, экономи­калық және энергетикалық әлеуе­тін нығайтып келеміз. Барлық сала­лар үшін электр-техникалық жаб­дық­тардың сенімді жеткізушісі  имиджі жауапты міндеттер жүк­тейді және “Alageum Electrіc” қа­зақ­стандық сауда брендін “Sіe­mens”, “General Electrіc”, “Schneі­der electrіc” және бас­­қа­лары секілді салмақты әрі атақ­ты боламыз деген мақсаты­мызға жете­тінімізге үміт береді.  Дәл осы отан­сүйгіштік сезім объек­тивті қиындықтарды жеңіп шығуға, алға қадам басу­ға, респуб­лика­мыз­дың электр мә­ши­не­­лерін жасау сала­сын жаңа, бәсе­­ке­ге қабілетті биік­­­тікке көтеруге жетелейді. Е.ІЛИЯСОВ, “Alageum Electrіc” АҚ бас директорының орынбасары. Оңтүстік Қазақстан облысы, Кентау қаласы.