Баяндама авторлары соңғы екі онжылдық ішінде COVID-19 экономикалық салдары Қазақстан экономикасы үшін ең үлкен болғанын және оның өсуіне айтарлықтай кері әсерін тигізіп жатқандығын айтады.
Қазақстан үкіметі ертерек мерзімде COVID-19 таралуын болдырмау үшін шаралар қабылдады. Төтенше жағдай жарияланғаннан кейін, пандемиямен күресу, карантиндік бақылауды енгізу және кіріс көздері коронавирус немесе төтенше жағдайға байланысты шектеулерге ұшыраған адамдарға қолдау көрсету жөніндегі қызметті үйлестіретін мемлекеттік комиссия құрылды.
Осы ретте баяндама авторлары 2009 және 2015 жылдардағы мұнай бағасының құлдырауы жиынтық сұранысты күрт төмендетіп, қаржы секторының тұрақтылығын өзгерткенін, қшаулау шаралары нәтижесінде пандемиядан құтылудың қажетті стратегиясы нәтижесінде сілкіністер экономикаға әсер еткенін де ескертіп өтіпті. "Мұндай шаралар әсіресе жеке қатысуды және клиентпен тікелей байланыстыруды қажет ететін бизнеске әсер етеді.Пандемияны болдырмауға және медициналық қызметтерге қол жетімділікті арттыруға арналған бұл тиімді тәсілді жалғастыру және күшейту қажет. Алайда, дағдарысты еңсеру үшін Қазақстан қолда бар ресурстарды барынша пайдаланып, құрылымдық реформаларды жалғастыруы қажет", делінген баяндамада.
Сондай-ақ баяндамада Қазақ үкіметіне айтар ұсыныстарыда келтірілген.
"Үкімет кейбір мемлекеттік бағдарламалардағы ресурстарды білім беру мен денсаулық сақтау қызметтеріне қол жетімділікті арттыру шаралары, сондай-ақ жұмысшылар мен жұмыс берушілерге уақытша қолдау көрсету үшін қайта бөлуі керек. Орта мерзімді реформалардың күн тәртібі жаңа мүмкіндіктерге жақсырақ бейімделу және жауап беру үшін жеке сектордың ресурстарын тарта алады", делінген баяндамада.
Сондай-ақ ДБ сарапшылары фискалдық және ақшалай ынталандыру шараларының қалпына келуіне әсері ұзақ уақытқа созылған пандемия және әлемдік экономиканың ұзаққа созылған құлдырауы әсерінен болатынын, жеткізілім тізбегінің үзілуі және жаһандық саудадағы шешілмеген шиеленістер ресурстарды іздеуді одан әрі қиындатататынын да ескертіп өткен.
"Экономикалық болжам Ынталандыру пакеті пандемиядан кейін экономикалық өсуді қалпына келтіруге көмектесетінін болжайды. Осыған байланысты ЖІӨ 2020 жылы 3% -ға, ал 2021 жылы 2,5% -ға аздап қалпына келеді деп болжанады. Инфляциялық қысым 2020 жылдың соңына дейінжалғасады деп күтілуде, бірақ құнсыздану әсерібіртіндеп төмендей бастайды. Биыл инфляция теңгенің құнсыздануынан кейін орталық банктің6% деңгейінен жоғары болады", дейді баяндама авторлары.
Ағымдағы операциялар шотының тапшылығы 2020 жылы ЖІӨ-нің 5% дейін ұлғаяды деп күтілуде, бұл көбінесе сауда шарттарының нашарлауы мен мұнай экспорты көлемінің төмендеуіне байланысты. Ұзақсозылған дағдарыс кедейліктің артуына және Қазақстандағы теңсіздіктің артуына әкелуі мүмкін. Алдын-ала бағалау бойынша, кедейлік деңгейі 2020 жылы болжанған 8,3 пайыздан 12,7 пайызға дейінкөтерілуі мүмкін, бұл 800 мыңнан астам адамкедейшілікте өмір сүреді. "Пандемия мен жеңілдету шаралары салдарынан туындайтын еңбек нарығындағы жұмыс, әсіресе, біліктілігі төмен жұмысшылар жұмыс істейтін салаларда жұмыспен қамтуға айтарлықтай зардаптар әкеледі. Сапалы білімге тең қол жетімділік, әсіресе карантин кезеңінде, әсіресе, халықтың әлеуметтік әлсіз топтары үшін адами капиталдың дамуына теріс әсер етуі мүмкін", делінген баяндамада.
