Денсаулық – жанымызға Алладан берілген Алатаудай бақ! Науқас адам сау адамның басынан тәж көргендей, деніміз саушылықта өмір жап-жарқын, ап-ашық, ғажап, керемет, өлімнің өзі алыс көрінеді. Десек те, бұ тажалдың кешегі таяғын жеген біз не түйдік?
Тарихта Мұса (ғ.с) пайғамбардың Алламен тілдескен ғибраттары ішінде «Адамға ауруды не үшін бердің?» деген сұрағына «Пендем мені әлсін-әлсін есіне алсын деп бердім» деген жауабы бар. Кей бейбақтар әлі күнге кімге сеніп, неге сүйенетінін, қайдан келіп, қайда бара жатқанынан хабарсыз, білмейді, білгісі келмейді, ойсыз, қамсыз.
Негізінде, өзін жаратқан Жаратушыны, өзін өмірге әкелген ата-ананы, өзін ұмытқан адамның ақыры құрдым. Ал «Ауру, кесел, дерт деген не, олар қайдан және қалай пайда болды, кім ойлап тапты, не үшін, қандай мақсатта?» деген сұрақтарға «Ағзаның өсіп-өну қабілетінің бұзылуынан» деген уикипедия анықтамасы жауап бола ала ма?
Ойланайықшы, Алла тағала адамзатқа ауруды неліктен жібереді? Бұған ғасырлар бойғы ғылыми зерттеулер қажет емес. Себебі жауабын Алланың өзі «Пендем мені әлсін-әлсін есіне алсын деп бердім», деп айтып тұр. Зерделесек, «әлсін-әлсін». Ал біз тым болмағанда анда-санда еске аламыз ба? Міне, біздің бірінші осал тұсымыз – осы!
Дерт – күнәміз бен қателігімізге жаза немесе тағдырға берілген сынақ. Өйткені көзге көрінбейтін кез келген кесел адамзатқа даналық пен түйсік әкелуші құбылыс. Мәселен, науқас нені ойлайды? Әрине, үш күндік өмірді, өткенін, бүгінін, ертеңін, өкінішін, сағынышын, күнәсін, сауапты ісін, ұрпағын ойлайды. «Өліп қалсам не болады?» деген сұраққа жауап іздеп жүрегі діріл қағады. Одан да Жаратушысынан именіп, тәкаппарлығын тоқтатсын, шүкір етіп, тәубесіне келсін, қалғанын Алланың өзі реттейді. Дерт тоқсан тоғыз десеңіз, оның тоқсан тоғыз емі бар. Онымен күресу құлшылық, емделу парыз. Дертке көңіл бөлмеу, бетімен жіберу, салғырт қарау, дер кезінде қаралмау, айығуға ниеттенбеу, жанды дауаламау күнәнің ауыры. Алла тағала пендесінің рухын жаңарту үшін, көлемі тозаңнан да ұсақ зәредей дертті төрт періштесімен жібереді. Осы төртеу адамнан қуатты, реңді, тәбетті және күнәні алып қояды. Егер пенде жүрегіндегі сеніммен дертінің шипасын Алладан күтсе, үш періште қуатын, реңін, тәбетін қайырады. Ал сабырмен тәубесіне келсе, күнәсі қайтарылмайды, яғни кешіріледі. «Өзім жазыламын» деген өзіндік жалаң сенім құр әншейін бос сөз болып қалады, өйткені рухтың иесі Алла! Сондықтан болар бабаларымыз науқас адамды күнәсіз санап бата алатыны. Мұхаммед (с.ғ.с) пайғамбарымыз таң білінерде «Араларыңда науқастың көңілін сұраған жан бар ма?» деп, сахабаларына қайырылып отырған.
Үш тарапқа бағыт алған адамның әрбір қадамына сауап жазылады, күнәлары кешіріледі. Бұл ұлы жолдағы, яғни білім алуға аттанған, мешітке қарай беттеген, науқастың көңілін сұрауға шыққан адамның аяғының астына періштелер қанатын төсейді. Шығыс медицинасының атасы Әбу Әли ибн Синаның: «Ауырған адам, емдеуші адам және ауру бар. Қайсысы қайсысымен бірігеді, солар жеңеді», дегенін де ұмытпаған жөн. Есімізде болсын, рухты шаң басса, дерт ұялайды.
Бойымыздағы дерт өршігенде иіс дегенді сезбедік, дәм дегенді ұмыттық, ауруханалар толды, жете алмай талықсыдық, тыныстар тарылды, бір жұтым ауа, бір түйір дәріге тәуелді болдық. Бір орнында үйелеген қойдай айналшықтап қалдық, тыпырлап іздене бердік, шуласақ та жеңбедік, әбіржіп қиналдық, жылап шаршадық, соңында амалдың жоқтығын түсіндік. Ақырында еліміздің елеулі азаматтарын, талайдың сүйеніштерін, қимастарын қара жерге көміп тындық, өзегіміз өртенді, азалы күйде қалдық.
Еліміздегі әрбір мешіттің имам-молдасы күллі мұсылман әлемімен бірге Отанымыздағы барша науқас жандардың дертінен айығуына жұма сайын дұға жасайды, бұған ұйыған жамағат «Әумин!» деп алақан жаяды. Міне, сол имамдарды нұқып, молдаларды шұқитындар жақындарын жер қойнына жаназалап тапсыруға жабық мешіттерден бет сипатар адам таппай дал болды. Сырқаттана қалса, дәрігердің біліктісін іздейтіндер ине салдыру үшін медбикелерге зар болды. Азын-аулақ ғалымдарымызды «теріп» алып кеткенде, олардың қадірін түсіндік. Ал бүгінгі зәруіміз не?
Бақыт қайда барады? Әлбетте, татулығы ұйыған елге, бірлігі тасыған жерге барады. Сондықтан бірін-бірі кінәлаған, әрі-бері тартысқан емес, тыныштық сақтаған бейбіт ел болуымыз керек. Тыныштық кімге барады? Әрине, жүрегі мейірімге, рухы иманға толы, көкірегі ояу адамға барады. Сол үшін мешіттерден қашқан, Жаратушысын ұмытқан емес, иманын байытқан, Құдайын таныған білімді ел болуымыз қажет. Ал білім кімде болады? Арманы асқақ, талабы таудай, ғылымға құштар өскелең жаста. Сондықтан кешегі қасіреттен аман қалып, айыққан біз бүгінгі демімізге шүкір етіп, өмірімізге өзгеріс енгізейік. Алдағы ықтимал қатерлерден аман шығуға нық сенімде болайық. Ендігі жерде өрбіген ұрпағымызды иманның нәрімен суарайық, қадамын мешіт пен медреседен бастатайық, ғылым және білімге бағыттайық, еліміздің келешегіне даярлайық.
Шындап келгенде, біздің ел қашаннан иманға зәру. Иманды елде бірлік те, береке де, бәрі де болады. Сондықтан осы зәруліктің орнын толтыруға барынша ұмтылуымыз керек-ақ.
Нұрлан қажы БАЙЖІГІТҰЛЫ,
дінтанушы, имам
