1989 жылдың 22 маусымында Нұр­сұлтан Назарбаев Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болып сайланды. 1991 жылы 1 желтоқсанда бірінші жалпыұлттық президенттік сайлауда Н.Ә.Назарбаевқа сайлаушылардың 98,7%-ы дауыс берді. Осылайша, Қазақстан халқы өзінің тағдыршешті таңдауын жасап, нәтижесінде Н.Ә.Назарбаев Қазақстан Республикасының Президенті болып сайланды.

Ал 2019 жылы 19 наурызда Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан халқына Үн­деу жолдап, онда Президенттік өкі­леттігін тоқтататындығы туралы ше­шімін жариялады. Өз сөзінде Қазақ­стан­ның Тұң­ғыш Президенті – Елбасы Нұр­сұл­тан Назарбаев: «Маған ұлы хал­қыма, туған жеріме қызмет ету бақыты бұ­йыр­ды. Баршаңызға – халқыма зор ри­за­­шылығымды білдіріп, басымды иемін. Осындай қолдаудың арқасында сіз­дердің сенімдеріңізді ақтау үшін мен бар күш-жігерімді, денсаулығымды, уақы­тымды аямай адал қызмет еттім», деді. Тұң­ғыш Президенттің бұл қадамы – біз­­дің хал­қымыздың даналығына деген то­лық сенімін білдіреді.

Елбасы Тәуелсіз Қазақстанның жетіс­тіктері туралы айта отырып, «Осының бәрін сіздермен бірге жасадық, құрметті қазақстандықтар!» деп ерекше атап өтті.

Қазақстанның Тұңғыш Президенті өзінің халқы үшін тұрақтылықтың се­німді кепілі болды, бұл күрделі саяси, эко­номикалық және әлеуметтік қайта құру­ларды жүзеге асыруға, әлемдік қо­ғамдастықтың Қазақстанды тануына ке­ңінен жол ашты. Сонымен бірге халық­аралық қоғамдастықта Қазақстан мен Нұр­сұлтан Назарбаевтың арасында мықты байланыс орнаған.

Бүгінгі таңда тәуелсіздік кезеңінде дү­ние есігін ашқан қазақстандықтардың ­жаңа буыны өсіп келеді. Қазір оларға ғана ­емес, егде жастағы адамдар үшін де осы жылдарда болған өзгерістердің, игіліктердің масштабын бағалау кейде қиынға соғады. 30 жылдай уақыт бұрын қазақстандық­тар өз тарихындағы ең қиын кезеңдердің бі­рін бастан кешті. Кеңес Одағы ыдыра­ған­нан кейін көптеген кәсіпорын тоқтап, миллиондаған адам жұмыссыз қалды және ертеңгі күнге деген сенімсіздік орнады, азық-түлікті карточкалар арқы­лы алды, ал көрші мемлекеттердің іргесі ұлт­­аралық қақтығыстар мен азаматтық соғыстардың кесірінен шайқалды. Отыз жылдан соң Қазақстан қарқынды экономикасы бар мемлекетке, халықаралық қатынастардың беделді қатысушысына айналады. Тұңғыш Президент бастаған Қазақстан алға қарай өршіл мақсаттарды батыл қойып, кедергілерді жеңе отырып, бірте-бірте алға жылжыды. Уақыттың қа­дірін жақсы сезіну саясаткер үшін ма­ңызды қасиет, өйткені ол уақытында ше­шім қабылдауға мүмкіндік береді. Кезінде ұлы Сенека кейбір істердің ұлылығы олар­дың өлшемдеріне емес, өз уақытында бол­ғандығына байланысты екенін айтқан еді.

Болашаққа көрегендікпен қарап, келе­шектің үрдістерін болжау қасиеті Нұр­сұлтан Назарбаевтың Президент ретінде қоғамдық психологияны сезініп қана қой­май, сонымен бірге оны даму жолы­на бағыттауына, оның жағымсыз жақ­тарын қадағалап қана қоймай, сондай-ақ оларға белсенді түрде қарсы тұруға мүмкіндік берді. Ол әрқашан прогреске кедергі келтіретін немесе оны тежейтін әлеуметтік стереотиптер мен инерцияны өзгертуге тырысты. Өйткені, адамдардың көңіл күйін дұрыс сезіну әрқашан олар қолдайтын шараларды қабылдау дегенді білдірмейді. Көбінесе жағымсыз шаралар қолдануға тура келеді, кейде ұзақ мерзімдік стратегиялық жеңістер үшін қандай да бір сәттік, тактикалық жетістіктерді құрбан ету керек.

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев өзінің бір сұхбатында айтқандай: «Нағыз көшбасшы болудың қиындығы – ол сенің бәрін алдын ала болжай білуің. Сен жетекте жүрген емес, жетектеуші адамсың. Сондықтан қайда жетелеп келе жатқаныңды білуің керек. ...Шешім қабылдап, сол шешім үшін жауап беретін – Президент».

Уинстон Черчилльдің «Ұлылықтың ба­ғасы – жауапкершілік» деген нақыл сөзі бар. Еліміздің Тұңғыш Президенті ерекше талант иесі, соның арқасында ол бүгінде әлемнің көрнекті көшбасшылары қатарына енді, ол өміріндегі маңызды ісіне адал қызмет етудің үлгісін көрсете отырып, теңдессіз жауапкершілік жүгін мойнына артты. Осы арқылы ол өз халқының үлкен ризашылығы мен құрметіне ие болды. Бұған Нұрсұлтан Назарбаевтың 2008-2009 жылдардағы дағдарыс кезеңінің өзінде де 85%-дан төмен түспеген әлеуметтік мо­ниторингтегі рейтингі дәлел бола алады.

Президенттің Қазақстан халқына Жол­дау жариялау тәжірибесі 1997 жылы ен­гізілді, олар жылдың маңызды сая­си оқиғасы болды және Нұрсұлтан Назар­баевтың халыққа жасаған әрбір Жол­дауының өзіндік ерекше саяси үні, шабыт­тандырушы әсері және жоғары моби­лизациялық әлеуеті болды. Ал 2019 жыл­ғы 19 наурызда миллиондаған азамат Ел­басының Үндеуінен қандай да бір саяси тұжырымдама естуге дайын бол­ды, оның сөзін миллиондаған азамат ас­қан қызығушылықпен тыңдады. Нұр­сұл­тан Назарбаевтың Қазақстан Рес­пуб­ликасының Президенті қызметінен кету туралы шешімі жалпы таңданыс, есең­гірету тудырды, көптеген адамдар көз жас­тарын жасырмады.

Бұл шешім қанша күтпеген болып көрінгенімен де, ол Тұңғыш Президенттің қазіргі заман рухына, терең даналығы мен сипатының күшіне толық сәйкес келеді. Нұрсұлтан Назарбаев өзінің Қазақстан халқына арнаған Үндеуінде әлем бір орын­да тұрмайды, жаңа сын-қатерлер мен жаңа мүмкіндіктер пайда болатындығын атап өтті: «Мен және менің замандастарым еліміз үшін қолдан келгеннің бәрін жасадық. Оның нәтижелері өздеріңізге белгілі. Әлем өзгеріп, жаңа буын келеді. Бұл – табиғи процесс. Олар өз заманының проблемаларын шешетін болады. Сондай-ақ, елімізді одан әрі өркендету үшін бар күш-жігерін жұмылдыруға тиіс».

Сонымен қатар Елбасы Нұрсұлтан На­зарбаев өз міндетіне адал бола отырып, Қазақстанның одан әрі сәтті дамуы таңдалған бағыттың сабақтастығын қам­тамасыз ету жағдайында ғана мүм­кін болатындығын баса айтты: «Қа­зақ­стандағы билік сабақтастығы кон­сти­туциялық тұрғыдан реттелген. Пре­зи­дент­тің өкілеттігі мерзімінен бұрын тоқ­­татылған жағдайда оның өкілеттігі қал­­ған мерзімі аяқталғанға дейін Сенат төр­ағасына беріледі. Содан кейін жаңа пре­зидент сайлауы болады». Қазақстан Рес­публикасы Парламенті Сенатының Төр­ағасы Қасым-Жомарт Тоқаев туралы айта отырып, Н.Ә. Назарбаев: «Қасым-Жомарт Кемелұлы Қазақстанды басқаруға нағыз лайықты азамат деп сенемін», деді.

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Мем­лекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақ­стан Республикасы Президентінің ке­зектен тыс сайлауында кандидатурасын қол­дай отырып, қазақстандықтардың назарын Қ.Тоқаевтың кәсіби даярлығының жоғары деңгейіне және оның адамгершілік қасиеттеріне аударды.

Мемлекет басшысы Қасым-Жо­март Тоқаев өзінің сайлауалды бағдар­лама­сын­да еліміздің табысты болуы мен әлем­­дегі беделді мемлекетке айналуына ықпал еткен Тұңғыш Президент – Елба­сы Нұрсұлтан Назарбаевтың ұстанған ба­ғыты сақталатынын, сабақтастық одан әрі жалғасатынын атап өтті. Осы арқы­лы Президент Қазақстанның Тұңғыш Пре­зи­дентінің орасан зор мұрасын еселей отырып, оның саяси еркін орындауға, Қазақ­станды одан әрі өркендетуге, елдегі тұ­рақтылық пен орнықты дамуды қамта­масыз етуге деген ұмтылысын көреміз.

Қазақстанның Тұңғыш Президенті – Ел­басы Н.Ә.Назарбаев интеллектуал­ды инновацияны дәстүрмен, беделмен, өмірлік даналықпен және салауатты праг­матизммен ұштастыратын саяси көш­басшы. Сондықтан оның саяси және эко­но­микалық жобалары сәтті жүзеге асты.

Нұрсұлтан Назарбаев – елді дағда­рыс­тан шығарудың, оның дамуы үшін тиімді жұ­мыс істейтін жүйені қалыптастырып, жаңа мемлекет құрды және басқаруды көш­басшылардың жаңа буынына берудің оңтайлы жолын тапқан халықаралық дең­гейдегі саясаткер.

Зарема ШӘУКЕНОВА,

Президент жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтының директоры