Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2020

Ережені білмеген – бүлдіреді

405 рет
көрсетілді
6 мин
оқу үшін

Ақтөбе облыстық Полиция департаменті Анықтау басқармасы басшысының орынбасары, полиция подполковнигі Эльмира Суликанова – жол-көлік оқиғаларын зерттеудің нағыз кәсіби маманы. Жиырма жылдан бері осы салада үзіліссіз қызмет атқарып келе жатқан Эльмира көлік апаттарын тергеу ісі кәдімгі поли­цейлердің жұмысынан өзгешелеу дейді. Себебі, жол-көлік оқиға­ларының себебін анықтауға математикалық өлшемдер, нақты­лық пен дәлдік керек.

Ережені білмеген – бүлдіреді

Мазасыз жұмыс пен отбасын қатар ұстап ке­ле жатқан Эльмира өз ма­ман­дығына ерекше берілген қыз­меткер. Күндіз-түні үй көрмеу, беймезгіл уақытта апат болған жерге – қала сыртына шығып ке­туге, сенбі мен жексенбінің жұ­мыс күндеріне айналуына кез келген бала-шағалы әйел шыдай бермейді. Соған қарамастан төрт баласының жағдайын ойлап, жұмысын өзгерту осы күнге дейін еш ойына келмеген. Мұның себебін жұмыссыз отыра алмайтын тынымсыз мі­незі мен мамандығына құ­лай берілуінен көреді. Оның үстіне, ері де полиция қызметкері болғандықтан, Эльмираның жұмы­сы­ның қиындығын жақсы тү­сінеді. «20 жасымда полиция қызметінің есі­гін қағып, Атырау облы­сында ішкі істер қыз­метінде жұмысымды бас­тағанмын.1999 жылы Ақтө­бенің жігітіне тұр­мысқа шығып, осы жаққа ауыс­тым. 23 жасымда Ақтөбе қала­сындағы Зауыт полиция бөліміне тергеушінің көмекшісі болып қа­был­дандым. Содан бастап жол-көлік апаттарын тергеу ісіне мамандандым», дейді ол.

Жол-көлік оқиға­лары­ның алдын алу мақсатында қабылданған шараларға қарамастан бүгінде апат азаймай тұр. Мәселен, биыл­ғы жылдың 9 қазаны мен 20 қара­шасы аралығында Ақтөбе облысында жол-көлік оқиғасынан 16 адам көз жұмған. Мұның бас­ты себеп­терін тәжірибелі маман бы­лай деп саралайды: «Бүгінде бәрі асығыс. Осы асығыстықтың ке­сірінен адам өмірі қиылып жатады. Екінші жағынан, көпшілік жүргізушілер жол ережелерін сақ­тамайды. Сақтамайтын себебі – біл­мейді. Жолда жүру – ерекше жауапкершілікті қажет етеді. Жастар көлік жүргізіп келе жатып, смартфон шұқылап отырады. Мен қала ішіндегі жол-көлік оқи­ғаларының негізгі себептерін осыдан көремін. Ал үлкен жол­дарда жүргізушілер жыл­дамдықты шектен тыс асы­руға шебер. Бір мысал. Қала ішіндегі белгілі бір учас­кеде рұқсат етілген кө­лік жылдамдығы 40 км/сағ деп көрсетілген белгіге мән бере­тіндер аз. Бұл жер­де көлік жүр­гізушілері жыл­дамдықты 50-60 км/сағ дейін арттырады. Ал қала сыртындағы үлкен автокөлік жол­дарындағы қозғалыстың орташа жылдамдығы 50-60 км/сағ деп көрсетілгеніне қарамастан, 80 км/сағ жыл­дамдыққа салады. Осын­дай өрескел заң бұзу­­шы­­­лық­­ты азаматтары­мыз қалыпты жағ­­дай деп тү­сінеді. Үшіншіден, жауап­­сыздықтың бір ұшы жаяу жүргіншілерге ке­ліп тіреледі. Адам­дар бағ­даршам тұрған жерден, не жаяу жүргіншілерге ар­налған жолдан өтуді қиын­сынып, көлік жолын кесіп өтеміз деп апатқа тікелей себепші болып жатады. Тәртіпке бағынбасақ, бә­рі бекер. Бұл жағынан жол­да жүру ережелерін қа­таң сақ­тайтын жұрттан үй­ренеріміз көп. Мәселен, Бе­­лоруссияда қала ішіндегі көлік жылдамдығы 40 км/сағ деген белгі тұрса, осы ере­же бұлжытпай орындалады. Жүр­гізуші 40-тан сәл асырса бірден айыппұл төлейді. Өкінішке қарай, біздің заңымызда мұндай қатаң шектеулер жоқ бол­­ғандықтан, қоз­ғалыс жыл­дамдығы 40 км/сағ деп көрсетілген учаскелерде жүр­­гізуші жылдамдықты 50-60 км/сағ дейін арттырса да, қалыпты жағдай деп қа­былданады», дейді полиция под­полковнигі.

Адамдар, әсіресе, қыс мезгілін­де жолда абай бо­луы керек. Көк­тайғақ, қа­лың тұман, боран, не қар жауғанда жолдағы кө­ріну қа­шықтығы төмен бол­ғандықтан, қарсы беттен келіп қалған көлікті байқау өте қиын. Сол себепті қыс­та жоғары жылдамдықпен кө­л­ік жүр­гізгенді ұмытқан дұрыс. Қыс мез­гілінде, көк­тайғақта үлкен жол­дарда жеңіл көліктер мен ауыр жүк көліктерінің соқтығысуының жиілеу себептері де осында. Әдетте жеңіл көлік жүргізушісі алдында жүріп келе жатқан ауыр жүк көлі­гін басып озамын деп, қарсы келе жатқан көлікті байқамайды. Не кеш байқағандықтан да, көлік тізгінін басқара алмай қалады. Жүргізуші үлкен жолда жағдайды дұрыс бағдарлай алмауынан, қарсы бетке шығып кетеді. Дұрысы – оң жағына қарай тежеліп, ал қарсы келе жатқан көлік тоқтауы керек. Осы кезде апаттың алдын алуға болады.

Эльмира полиция қыз­метінде жүріп, бала­ларының да ержетіп қал­ғанын бай­қамай қалғанын айтады. Қазір үлкен қызы 20-да, ең кенжесі балабақшада. Ересектері ата-анасының жолын қуып, полиция болуға ықыластанып отыр­ған жоқ дейді. Себе­бін сұрағанда, «ба­ла­­ларымыздың біз сияқты әке-ше­шесін көрмей өскенін қаламай­мыз» деп жауап берген. «Жолдасым екеуміз бала тәрбие­сінде сөзіміз бір жерден шығады. Балалар ерке емес, артық ештеңе сұ­ра­майды. Тек олар біздің жандарында жиі болуымызды қалайтын. Біз үйге балалар ұйықтап жатқанда, көбінесе түнде ораламыз. Сенбі мен жексенбіде де ата-анасын көре бермейді. Дегенмен, мұндай жұмыс тәртібінің пайдасы – балалар жауапкершілікті мойындарына алады. Сабақтарын өздері оқиды, ересектер кіш­кентайларын бағады, үйдің бар шаруасын да өздері атқарады», дейді Эльмира.

Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында есейген жас осылайша Отанға адал қызмет атқарып, тәрбиелі ұр­пақ өсіріп, жақсы жар, үлгілі келін болып отыр. Қызметтестері де Эль­ми­раны қарапайымдылығы мен ақ­жар­қын мінезі үшін құрметтейді, жауап­кер­ші­лігі жоғары маман деп баға­лайды.

 

Ақтөбе облысы