Сенаторлар нотариат қызметтерінің сапасын арттыру және олардың қызметін алудың ыңғайлы болуын қамтамасыз ету мақсатында бірқатар жаңа өзгерісті мақұлдады. Бұл жаңашылдықтар Парламент депутаттарының бастамасымен әзірленген «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне нотариат мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасында жазылған. «Заманауи нотариат қызметін одан әрі нормативтік реттеу үшін қажеттілік туындап отыр. Осы орайда, негізгі мақсат – нотариат саласында азаматтардың заңды мүдделерін қорғаудың құқықтық жүйесін жетілдіруді қамтамасыз ететін тиімді мемлекеттік саясатты жүргізу.
Жобада «нотариаттық акт» ұғымын енгізу, нотариаттық құпияны регламенттеу, басқару органдарының өкілеттіктерін нақтылау, жаңа нотариаттық іс-әрекеттерді енгізу, электронды нотариат қалыптастыру және басқа маңызды мәселе бар. Әсіресе нотариаттық қызметті одан әрі цифрландыру өте маңызды. Нотариаттық құжаттардың электронды нысанда сақталуын, есепке алынуы мен пайдаланылуын қамтамасыз ететін электронды жүйе (репозитарий) құру көзделіп отыр», деді заң жобасын таныстырған депутат Ләззат Сүлеймен.
Сенатордың айтуынша, нотариаттық құжатқа QR код беріліп, осы негізде сақталады, түпнұсқалығы расталады. Бұл репозитарий 2022 жылғы 1 қаңтарынан бастап жүзеге аспақ. Бірыңғай нотариаттық ақпараттық жүйеге мәліметтерді енгізу, қол жеткізу, пайдалану, қорғау тәртібін уәкілетті органдар нақты регламенттеп, айқындауға тиіс. «Заң жобасына сәйкес нотариустар нотариаттық әрекеттер жасауға тікелей байланысты емес құқықтық сипаттағы ауызша және жазбаша консультациялар жүргізе алады. Сонымен қатар мәмілелер жобаларын, өтініштер мен басқа да құжатты жасау нысанында өтеулі негізде заң көмегін көрсету құқығы беріліп отыр. Осылайша, нотариаттық қызмет түрлері кеңейеді және халықтың құқықтық сауаттылығының артуына біршама ықпал етеді», деді депутат.
Сенатордың айтуынша, нотариустардың қызметтеріне шағымдарды қарайтын Тәртіптік комиссия құрылады. Бұл тәуелсіз орган Республикалық нотариаттық палатаның съезінде сайланып, есеп береді. Комиссияны қалыптастыру, жазалау шаралары, шешімдер қабылдау тәртібі заң жобасында нақты көрсетілген. «Қабылданған заң елімізде нотариат институтын одан әрі жетілдіруді көздейді. Қазіргі таңда Қазақстанда бұл салада жұмыс істейтін төрт мыңнан астам нотариус бар. Осы заң халыққа нотариаттық қызмет көрсету кезінде цифрлы технологиялардың қолдану аясын кеңейтуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ нотариаттық қызметке қойылатын талаптарды күшейтуге құқықтық негіздер қалыптастырады», деді аталған құжатқа қатысты пікір білдірген Сенат Төрағасы Мәулен Әшімбаев.
Палата басшысы сонымен қатар нотариат қызметі кезінде адамдар мен бизнестің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау деңгейін одан әрі арттыру заң жобасының негізгі мақсаты екенін атап өтті.
Депутаттар «Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Білім, ғылым және мәдениет мәселелері жөніндегі Біріккен Ұлттар Ұйымы (ЮНЕСКО) арасындағы ЮНЕСКО аясында Мәдениеттерді жақындастыру халықаралық орталығын (2-санат) құру туралы келiсiмді ратификациялау туралы» заң жобасын қабылдады. Осы құжатқа сәйкес еліміз ЮНЕСКО-ның мәдениет аралық диалог саласындағы саясатын әзірлеуге қатысуға мүмкіндік алады. Ал қазіргі «Мәдениеттерді жақындастыру орталығы» республикалық музейінің негізінде ЮНЕСКО аясында Мәдениеттерді жақындастырудың халықаралық орталығы құрылады. «Орталық этностардың, мәдениеттер мен діндердің шығу тегі саласындағы іргелі және қолданбалы зерттеулер жүргізуге, мәдениетаралық қоғамдардың және олардың бірегейлігінің қалыптасуына, бейбітшілік пен тұрақты даму мүддесінде мәдениетаралық диалог құндылықтарын таратуға бағытталған халықаралық ынтымақтастыққа арналған бірегей платформаға айналады. Мәдениеттерді жақындастыру орталығына ЮНЕСКО-ның 2-санаты мәртебесін беру еліміздің ұлттық мүдделеріне жауап береді. Қазақстан үшін саяси және әлеуметтік тұрғыда пайдалы, ЮНЕСКО жүйесінде бастамаларымызды іске асыруға ықпал етеді.
ЮНЕСКО-мен жасалған келісімге сәйкес Қазақстан Үкіметі 2018 жылдан бастап жыл сайын Орталыққа оның бағдарламалары мен іс-шараларын іске асыру үшін қажетті 200 000 долларға тең мөлшерде қаражат бөледі», деді заң жобасы жөнінде баяндама жасаған Мәдениет және спорт министрі Ақтоты Райымқұлова.
Сондай-ақ сенаторлар Қазақстанның Еуразиялық экономикалық одаққа қатысуына байланысты халықаралық құжаттарды да ратификациялады. «2017 жылғы 11 сәуірдегі Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексі туралы шартқа өзгерістер енгізу туралы хаттаманы ратификациялау туралы» Ұлттық экономика министрі Әсет Ерғалиев баяндама жасады. «Түзетулер лауазымды тұлғалар тізбесі бойынша кедендік жете тексеруге қатысты. Бұл лауазымды тұлғалар атауларының заңнамалық өзгерістеріне байланысты.
Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің төрағасы Серік Жұманғарин «2014 жылғы 12 қарашадағы Еуразиялық экономикалық комиссияның бәсекелестіктің бірыңғай қағидаларының сақталуын бақылау жөніндегі өкілеттіктерді жүзеге асыруы кезінде құпия ақпаратты қорғау тәртібі және оны жария еткені үшін жауаптылық туралы келісімге Армения Республикасының қосылуы туралы хаттаманы ратификациялау туралы» заң жобасын депутаттарға таныстырды. «Армения Республикасының осы келісімге қосылуы оның Еуразиялық экономикалық одаққа мүше-мемлекеттердің субъектілеріне қатысты трансшекаралық нарықтардағы бәсекелестіктің жалпы қағидаларының сақталуын бақылау жөніндегі Еуразиялық экономикалық комиссияның өкілеттігін іске асыруға толық құқықты қатысуын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді», деді министр.
Сауда және интеграция министрі Бақыт Сұлтанов «Бір тараптан Еуразиялық экономикалық одақ пен оған мүше мемлекеттер және екінші тараптан Сербия Республикасы арасындағы еркін сауда туралы келісімді ратификациялау туралы» заң жобасын таныстырды. «Осы Келісімді іске асыру Еуразиялық экономикалық одаққа мүше-мемлекеттерде өндірілетін тауарларды өткізу нарығын кеңейтуге мүмкіндік береді. Атап айтқанда, қазақстандық тауарлардың Сербияға экспортын ұлғайту әлеуеті 250 млн долларды құрайды. Олар: химия және мұнай-химия, машина жасау және металлургия, тамақ өнеркәсібі салаларының тауарлары және құрылыс материалдары», деді министр.
Сондай-ақ Бақыт Сұлтанов Парламент Мәжілісі мақұлдаған «2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа өзгерістер енгізу туралы хаттаманы ратификациялау туралы» заң жобасы жөнінде де баяндама жасады. Министрдің айтуынша, құжат үш бағытты қамтиды. Атап айтқанда, бәсекелестік саласындағы өзгерістер, Еуразиялық экономикалық комиссияға энергетика, техникалық реттеу, макроэкономика, бәсекелестік және ветеринария салаларында қосымша өкілеттіктер беру және техникалық түзетулер.
Сенаторлар отырыста депутаттық сауалдарды да жария етті. Нариман Төреғалиевтің сауалында Батыс Қазақстан облысындағы бірқатар аудандарды сумен жабдықтау мәселелері баяндалған. Сенатор Ольга Перепечина білім беру жүйесіндегі, оның ішінде «Күнделік» порталының жұмысындағы қиындықтар туралы айтты. Сенаторлар Сағындық Лұқпанов пен Сергей Ершов темір жол саласындағы бірқатар өзекті мәселелерді көтерді. Ал депутат Андрей Лукинломбардтардың қызметіндегі құқық бұзушылықтар мен оларға және микроқаржы ұйымдарына бақылауды күшейту қажеттігіне назар аударды.
