Қалалық архивтегі құжаттарды зерттеу барысында мынандай қызықты деректерге жолықтық. Целиноград қалалық мәдениет бөлімінің есебінде: «Мемлекет тарапынан соңғы уақытта ежелгі халықтық мерекелер мен дәстүрлерді жандандыруға көп көңіл бөлінуде. Бөлімнің шығармашылық қызметкерлері 19 наурызда қаламызға алғаш рет атап өтілген «Наурыз» халықтық мерекесін ұйымдастыруға белсене атсалысты.
... үлкендер жағы бұл мерекенің қайта жандана түскеніне өте қуанышты. Ұлттық мәдени дәстүрлерімен әлі де бейтаныс жастар барынша белсене қатысып жатыр. Ұзақ үзілістен кейін ортамызға оралған айшықты мереке келер жылы бұдан да үлкен көлемде аталып өтеді деген ойдамыз» делінген. Оған қоса атқарылған іс-шаралардың жоспары жазылған.
Астанадағы алғашқы наурыз мерекесін балабақшадан бастап жоғары оқу орындары да тойлаған. Кітапханалардағы сөрелерге қазақ жазушыларының кітаптары көптеп қойылып, кітапханашылар ұлттық нақышта киінген. Тіпті қала саябағында үлкен мерекелік жиын да өткен. Неміс, шешен, корей, поляк этностары ұлттық киімдерін киіп, қазақтармен қатар ән айтып, би билеген. Бұл туралы нақты мәліметтер мұрағаттарда менмұндалап тұр.
Көпке аян Наурыз мейрамының тарихы мен тағдыры күрделі. 1926 жылдан 1988 жылға дейін Кеңес өкіметінің киеңкі заңына сәйкес Ұлыстың ұлы күнін атап өтуге тыйым салынды. 62 жылдан кейін бұғауда жатқан барша түркінің байырғы мерекесі қайта жанданды. Күн мен түннің теңелген сәтін күллі түркі халқы жаңа жылдық мереке ретінде тойлауды дәстүрге айналдырды. Целиноград қаласы Ақмолаға қайта ауысқаннан кейін Ұлыстың ұлы күнін тойлауға қаз-қаз басқан сәбиден кеудесі кеніш қарияға дейін қатысып, баба дәстүрін жаңғыртты.
Естеріңізде болса, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев 1991 жылы 15 наурызда «Көктемнің халықтық мерекесі – Наурыз мейрамы» деп жариялады. Соған сәйкес 22 наурыз айтулы датаға айналды. 2001 жылы наурыз мейрамы мемлекеттік мерекелер қатарына қосылды. 2009 жылдан бастап қазақ халқы төл мейрамын үш күн қатарынан атап өтетін болды. Ал бір жылдан кейін БҰҰ Бас Ассамблеясының 64-ші сессиясында 21 наурызды «Халықаралық Наурыз күні» деп жариялаған болатын.
– Наурыз мерекесінің қазақ халқының ұлттық мәдениеті мен дәстүрлерін дәріптеуде орны зор. Оған қоса ел тарихына деген сүйіспеншілікке тәрбиелейді. Елбасының «Мәңгілік ел» ұлттық идеясымен астасып жатыр. Біздің мұрағаттағы құжаттар осыны айғақтайды. Елорда тұрғындары наурыз мейрамын ерекше тойлаған. Тәуелсіздікке қол жеткізген сәттен бастап Ұлыстың ұлы күнін атап өтуде мемлекет тарапынан үлкен бастамалар көтеріліп, жаңа жобалар жүзеге асып жатыр, – дейді қалалық архив директоры Мейрам Бектембаев.
Иә, даналыққа ұмсынған ұлтымыздың болмысына нұр сепкен әз Наурызды өңір-өңірде тойлау, ұрпаққа насихаттау бұрыннан келе жатқан тәлім. Еліміз егемендікке қазық қаққалы бұл дәстүр жылда жалғасын тауып, жанданып келеді.
