Клинингтік қызмет – табысты бизнес

Клинингтік қызмет көрсету – жеке үйлер мен кеңселерді тазалау. Әрине, оны өзіңіз де атқара аласыз. Алайда жеке тұлғалар да, заңды тұлғалар да бұл шаруаны көп жағдайда кәсіби мамандардың қолына табыстағанды жөн санай бастады. Енді ғана өріс алып келе жатқан бизнес болғандықтан, бұл қызметтің деңгейі қандай, елімізде қанша клинингтік компания бар, олардың жылдық табысы мен шығыны қандай деген секілді сұрақтарға жауап табу қиын. Интернеттен іздегенімізде айналасы он шақты компанияның тізімі шықты. Біздің назарымызға ілінбей қалған тағы бірер компания болуы ықтимал. Қарабайыр есептеу тәсіліне салып, бұл қызметтің өңірлерде де ептеп жолға қойылғанын ескеріп, күллі Қазақстанда 20-30 компания бар деп топ­шылауға болатын сияқты.

Adal Works компаниясы­ның басшысы Әсет Бегалиевтің айтуынша, осыдан үш жыл бұрын ғана адамдар көпқабатты тұрғын үйлерге көрсетілетін клининг қызметін түсі­не бермейтін.

– 2020 жылдан бастап елімізде мүлік иелері бірлестігі құрыла бастаған соң, тұр­ғындардың аз бөлігі болса да тұрғын үйдің ішкі жұмыстарына араласып, түсіне бастаған сияқты. Бұл саланың басқалардан айырмашылығы, қызмет үшін төленетін ақы мен қойылатын талаптар екі түрлі. Мәселен, кіреберістерді тазартудың жұмыс кестесі деген ұғым бар. Кесте бойынша аптасына 3 рет еден жуу керек делік. Алайда көптеген адамдар едендердің күн сайын жуылғанын қалайды. Осы ерекшеліктерді, азаматтардың қалауын ескере отырып, саланың дамуына үлес қосу жолындамыз, – дейді Әсет.

Қазір оның компаниясы Нұр-Сұлтан қаласындағы 50-ден астам көпқабатты тұрғын үйге қызмет көрсетеді. 200-ден астам жұмысшы бар. Өзімізді толыққанды бизнес ретінде қалыптастыра алдық дейді.

Пандемия бұл салаға да кері әсерін тигізді. Дегенмен де көпқабатты тұрғын үйлерді тазалау мүлде тоқтамаған.

– Пандемия кезінде клининг салалары­ның ішінде ойын-сауық кешендері, офис, сауда үйлері клининг саласындағы жұмыс­тар тоқтап қалды. Біздің саламыз, яғни көпқабатты тұрғын үйге қыз­мет көр­се­ту жұмыстары тоқтаған жоқ, керісін­ше жұ­мыс қыза түсті. Әрине, үлкен тәуекел мен шығындарға да тап болдық. Мыса­лы, қо­ғамдық көліктер тоқ­таған соң, жұмыс­шы­ларды объектілерге жеткізу үшін авто­­бус­­­тарды жалдауға фирма­мыз біраз шығын­далды. Жұ­мыс­­шы­ларымыздың індетті жұқ­тырып алу қаупі жоғарылап кетті, – дейді компания басшысы.

Тағы бір айтарлық жағдай, жергілікті атқарушы билік пандемия кезінде көпқа­батты үйлерге қызмет көрсетушілерді дәліз­дерді күнделікті бірнеше мәрте дезинфекциялау жұмыстарын жүр­гізуге міндеттеген. Бірақ бұл міндет олардың келісімшартында қарастырылмаған. Әлеуметтік желіде де қызу талқыға түске­ніне қарамастан, мем­лекеттік басқару органдарынан немесе сол уақытта құрылған жедел штаб тарапынан біздің қызметкерлерге ешқандай қосымша ақы қарас­тырылмады дейді. Ал дезинфекциялау зат­тары­ның нарықтағы құны 5 есе қым­баттап кеткен.

Mclean компаниясының басшысы Бағлан Ермекбаева да соң­ғы үш жылда клинингтік қыз­меттің ерекше қарқын ала бас­тағанын айтады.

– Соңғы үш жылмен салыс­тырғанда елде клинингтік қыз­мет көрсету қарқыны жылдам өсіп жатыр. Пандемияға қара­мастан, сұраныс деңгейі де өсуін тоқтатқан жоқ. Клиенттер арасында заңды тұлғалар да баршылық. Қазір «Әбу-Даби Плаза» тұрғын үй кешенін тазалап жатырмыз. Соңғы уақытта «Саламатты Астана» емханасымен де бірге жұмыс істеп келеміз. «Астана Операға» да қаржылық ұсыныс жолдап қойдық. Олармен де жұмыс істеуге ниеттіміз, – дейді Бағлан Ермекбаева.

Оның сөзінше, қазіргі қыз­меткерлер саны орта есеппен 15-20 адам. Ұзақ мерзімге ауқымды тапсырыс алған кезде келісімшарт негізінде 30-40 адамға (жұмысшылар) дейін қабылдайды. 

– Толыққанды бизнес ретінде қалып­тастық деп айту қиын шығар. Бірақ қазіргі уақытта алдымызға қойған міндеттердің 50-60 пайызын орындадық деп сенім­мен айта аламын. Бұл биз­несті дамыту бойынша көптеген жоспарымыз бар, – дейді компания жетекшісі.

Пандемия қыспаққа алған мезетте сұра­ныстың күрт төмендеп, табыстың азайғанын «Моем Окна» компаниясының басшысы Артур Гусейнов те айтады. «Клининг бизнесін енді ғана қолға алып, жақында ғана қымбат құрылғылар сатып алған компаниялар оларды тезірек сатып, қарыздарын жабуға тырысып жатыр. Ал біз нарықта 2009 жылдан бері келе жатқандықтан, саланың қыр-сырын біршама меңгердік, несиелерден құтылдық. Былтыр тұрғындардың төлем қабілеті төмендеп, нәтижесінде біздің айналым 80 пайызға құлдырап кетті. Тек мамыр айының ортасынан бастап қана іске кірістік», дейді.

Сондай-ақ ұзақ уақыт бойы жұмыс істе­меген сауда ойын-сауық орталықтары сапалы клинингтік компанияларға емес, бағасы қолайлы компанияларға басымдық бере бастаған.

– Жеке тұлғалар да клинер­лер қызметін  тұтынуды азайта бас­тады. Үлкен үйі бар тұрақты клиент­­теріміздің өзі жөндеу, таза­лау жұ­мыс­тарын күзге ше­геріп тастады. Пан­демия кезін­де жұмыс тәсілдерімізді қай­та қарастырдық. Енді біздің қыз­меттің құны бөлме санына байланысты болмақ. Мәселен, бір бөлмелі пәтерді тазалау 5 мың теңгеге бағаланады. Бұрын ол 7-8 мың теңге шамасында еді. Бастан-аяқ тазалау жұмыстарын жүргізу құны өзгеріссіз қалды – шаршы метріне 490 теңгеден, – дейді Гусейнов.

Компания басшылары биыл да болуы мүмкін қатаң карантин шектеулеріне қазірден дайындалып, көп мөлшерде дезинфекциялау заттары мен жеке қорғаныс құралдарын сатып ал­ғанын, сондай-ақ вакциналау маңыздылығын жұмысшыларына түсіндіріп жатқандарын айтты.

Әсет Бегалиев өз бизнесімізді баға­лау ту­ралы әлі ойланып көр­медік, ең басты мақса­тымыз – бе­рік биз­нес құру деген ойын жет­кізді.

– Жылдық тауар айналымымыз шамамен 400 млн теңгені құрайды. Рентабельділік 10-20 пайыз аралығында. Дегенмен біз әлі өсу сатысындамыз және барлық бос қаражатты дамуға қайта инвестициялап жатырмыз. Қазір кез келген бизнес күшті IT компонентіне ие болуға ұмтылу керек. Бұл мәселеде де шетте қалмауға тырысамыз. Бірақ тап қазір IT мәселесін дамытуға артық қаржымыз жоқ, – дейді Adal Works компаниясының басшысы.

2020 жылы басталған коро­надағдарыс осы бизнесті құру­шыларға қай бағытқа қа­рай ойысу керегін, өз саясаттарын қа­лай икем­деу керегін түсін­діріп бергендей. Қатаң локдаун­дар болмаса да биыл да шектеу­­лер жалғасып жатыр. Біраз мекеме он­лайн қызмет көр­­сетуде. Соған сай табыс та төмен. Яғни жыл соңына дейін корпо­ративті клининг нарығы әлі біршама құлды­рауы мүм­кін. Тиісінше, осыған дейін тек ойын-сауық орталықтары, сауда үйлері, банк бөлімшелері және жоғары оқу орындарымен жұмыс істеп келген клинингтік компаниялар нарықтан ығысуы да ықтимал. Осылайша, біршама компанияның табыстан қағылуы өзге ойыншылардың тың әдіс, өзгеше тәсілмен нарыққа кіруіне де жол ашуы ғажап емес.