Сапар барысында алдымен «Ақкөл-Горкомхоз» коммуналдық кәсіпорнына қарасты жаңадан салынған «Восточный» бу қазандығымен таныстық. Кәсіпорын директорының міндетін атқарушы Мұратбек Әлімбаевтың айтуына қарағанда, мұнда Щучинскідегі зауытта жасалған «КВТС-3,5» маркалы 4 қазандық орнатылыпты. Қуаты мол қазандық 22 көпқабатты тұрғын үй, 535 тұтынушы және бірқатар әлеуметтік нысанды өткен қыста жылумен қамтамасыз еткен. Жұмыстың барлығы автоматтандырылған.
Кеңес ауылдық округіне қарасты Домбыралы ауылында тауарлы сүт фермасының құрылысы жүргізілуде. «Ақкөл АГРО» серіктестігінің бас директоры Мәди Есқараев 300 бас сауын сиырға арналған нысан биылғы төртінші тоқсанда іске қосылады деп сендіруде.
– Бурабай ауданындағы жеке кәсіпкер Әбдірахмановтан 40 бас симменталь тұқымды ірі қара сатып алдық. Қазір Германиядан асыл тұқымды сауын сиыр мен қондырғылар жеткізу қолға алынып отыр. Мемлекет тарапынан субсидия және жеңілдетілген салық арқылы қолдау күшті. Толық іске қосылған кезімізде жылына 500 тонна табиғи сүт өндіріп, Нұр-Сұлтан, Көкшетау, Павлодар қалаларының сүт зауыттарына өткізуге мүмкіндік туады. Бүгінгі күні 20 жұмыс орны ашылып отыр, дейді бас директор.
Домбыралы ауылындағы дәрігерлік амбулатория төңіректегі 5 елді мекенде тұратын 1576 адамға қызмет көрсетеді. Жедел жәрдем көлігі келісім бойынша жалға алыныпты. Амбулатория қажетті медициналық құрал-жабдықтармен, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етілген.
Целиноград ауданындағы «Сивка-Бурка» шаруа қожалығы – ісі нәтижелі ұжымның бірі. 2016 жылы «Құлан» бағдарламасы аясында несие алып, үйірлі жылқы сатып алыпты. Қожалық басшысы Игілік Талкенов кейін «Сыбаға» бағдарламасы арқылы 138 бас сауын сиыр, герефорд тұқымдас 6 бұқа сатып алған. Малсақ қауым берекелі еңбек етуінің нәтижесінде түлік төлінен өсіп, 400 басқа жеткен.
– Жергілікті малды сіңіре будандастырып, тұқымын асылдандырып жатырмыз. Былтыр қасапхана салдық, келешекте ет өңдеу жұмысын жолға қоймақпыз. Мал азығын өзіміз дайындасақ, табыс та молая түсер еді. Алдағы жылы мал азығы дақылдарын егуді ұйымдастырмақшымыз. Жайылым, шабындық жеткілікті. Сондықтан малды өз төлі есебінен көбейтуге мүмкіндік әбден бар. Қожалықтағы қара малдың басын 1 мыңға жеткізгіміз келеді. Осы арада ауылда тұрып, игілікті көбейтемін дегендерге мемлекет тарапынан көп көмек көрсетіліп отырғанын айта кетуге тиістіміз. Ауылда қазір жұмыс емес, жұмысшы жетіспейді, – дейді қожалық басшысы.
Шаруасы оңынан оңғарылған елді мекенде желкілдеп өсіп келе жатқан жас ұрпақтың жайы да айта кетерлік екен. Осындағы «Зерек бала» интеллектуалдық дамыту орталығының жұмысы кәдімгі қалалық жерлердегі мектепке дейінгі мекемелерден сынықсүйем кем емес.
– Орталықта 72 бала тәрбиеленуде. Әртүрлі пәндер бойынша терең білім нәрін сіңіруге тырысудамыз. Ағылшын тілі пәнінен шетел азаматы дәріс береді. Жаман тұмау жайлаған карантин кезінде онлайн режімінде жұмыс істедік, – дейді орталық директоры Ақбота Санжарова.
Елді мекенде дене шынықтыру-сауықтыру кешені салынуда. «Мейір-М» компаниясы кұрылыс участогының басшысы Сағынтай Кенжетаев өз сөзінде спорт нысаны «Ауыл – ел бесігі» мемлекеттік бағдарламасы аясында салынып жатқанын, оның құрылысы 840 млн теңгеге бағаланғанын айтты.
– Құрылыстың материалдары Новосібір қаласынан әкелінді. Бүгінгі күні сыртқы жұмыс аяқталып қалды. Ішкі әрлеу, абаттандыру және инженерлік жұмыстары қолға алынды. Қазір құрылыста 70 адам жұмыс істейді. Спорт кешенінде бассейн, екі жаттығу залы, дәмхана болады. Нысан биыл үшінші тоқсанда толық пайдалануға беріледі, – дейді учаске басшысы.
Ерейментау ауданында болып, бірқатар әлеуметтік-экономикалық нысанды аралап көрдік. Алдымен, Ерейментау қаласындағы екі 45 пәтерлік жалға берілетін коммуналдық тұрғын үй құрылысының алаңында болдық. Аудандық құрылыс бөлімінің басшысы Хамит Дәулеттің айтуына қарағанда, «Нұрлы жер» бағдарламасы бойынша үш тұрғын үйдің құрылысы жүргізіліп жатыр екен.
– Биыл құрылысы аяқталатын несиелік тұрғын үй кезекте тұрған отбасыларға беріледі. Екінші тұрғын үйдің құрылысы өткен жылы басталған. Шілде айында пайдалануға беріледі. Сондай-ақ 60 пәтерлік жалға берілетін тұрғын үйдің құрылысы басталды. 2025 жылға дейін 17 көпқабатты тұрғын үй салу жоспарланып отыр. Ауданда 700-ден астам адам пәтер кезегінде тұр. Құрылыс қарқыны осы деңгейде болса, бірер жылдың ішінде кезекте тұрғандарды толық қамтамасыз етуге мүмкіндік бар, – дейді бөлім басшысы.
Өткен жылы «Жұмыспен қамтудың жол картасы-2020» бағдарламасы аясында облыстық бюджеттен 734 млн теңге қаржы бөлініп, Ерейментау қаласында орналасқан №5 бу қазандығын және жылу құбыры жүйесін қалпына келтіру жұмысы басталған болатын. Биыл «Көкшетау Хлебстрой» серіктестігі бұл жұмыстың екінші кезеңін жүргізуде. Бүгінгі күні барлық жұмыстың 80 пайызы атқарылыпты. Нысанды қалпына келтіру жұмысы 1 шілдеде толық аяқталады.
Қуаты 30 МВт Golden Energy Corp жел электр стансасының септігі мол.
– Бұл нысанның құрылысы 2019 жылы басталды. Жобаның құны 7,2 млрд теңгені құрайды. Қаржының 30 пайызы жекеменшіктікі. Өткен жылы жобаның бірінші кезеңін, биылғы жылдың бірінші тоқсанында 30 МВт жел паркін іске қостық, – дейді кәсіпорынның бас энергетигі Виктор Зулин. – Қазір барлық турбина жұмыс істейді, 17 жел генераторы орнатылды. Оның әрқайсысы – 1,8 МВт. Мәселен, жел паркінің қуаты Ерейментау ауданының тұрғындарын электр энергиясымен қамтамасыз етуге жетеді. Қазір өндірілген электр қуаты бірыңғай республикалық жүйеге беріледі. Компания қала бюджетіне салық төлейді, жаңа жұмыс орындарын ашуда. Торғай ауылы маңында жел паркі салынады деп жоспарлануда. Бүгінде 3 жел генераторы сатып алынды, – дейді бас энергетик.
Жол Торғай ауылына жетеледі. Шоқ жұлдыздай шағын ауылда да игіліктің ізі бар. Жеке кәсіпкер Александр Шевченко қатты ірімшік қайнататын цех ашыпты.
– Алғашында сыныптасым екеуміз жұмыс істедік. Үш жылдан бері алты адам жұмыс істейміз. Қатты ірімшіктің 12 түрін шығарып, Нұр-Сұлтан қаласындағы сауда сөрелеріне жеткіземіз. Тұрақты тұтынушылар қалыптасты. Тәулігіне 450 литр сүтті өңдеп, 40 кило қатты ірімшік дайындаймыз, – дейді кәсіпкер.
Новомарковка ауылының маңында орналасқан «Жаңа береке» серіктестігіне қарасты «Айдар» шаруа қожалығының жұмысы ауыл шаруашылығы дақылдарының шығымдылығын арттыруға бағытталған. Бұрын олар 400 гектар алқапты суаратын. Биыл суармалы жердің көлемі 600 гектарға ұлғайтылған. Қазір көктемгі егіс жұмысы жүргізілуде. Қожалық биыл 300 гектар алқапқа жүгері, 150 гектар жерге судан шөбін, 150 гектарға жоңышқа еккен. Су шашатын қондырғы сатып алыныпты. Мал азығы «Жаңа береке» серіктестігінің мал бордақылау алаңында тұрған 3 мың бас ірі қара малы үшін дайындалады. Ауылда «Новомарковка Агро фирмасы-2010» серіктестігі жұмыс істейді. Серіктестік директоры Серік Ізбасаров биыл 12 мың гектар алқапқа дәнді дақылдар тұқымын сіңірген.
– Көктемгі егіс жұмысында 30 адам жұмыс істеуде. Қазір тұқым қырмандағы ашық алаңда кептіріліп, залалсыздандырылуда. Дала жұмыстары үшін 5 К-700, 2 трактор, тұқымсепкіштер, жүк автокөлігі тәрізді қажетті техникалардың барлығы бар. Былтыр дәнді дақылдарды тазалайтын және кептіретін қондырғылар орнаттық. Қырманға асфальт төседік. Астық қоймаларын жөндедік. Мемлекет субсидия түрінде қолдау көрсетеді, – деді серіктестік директоры.
Ауыл ауылды аралап, тұрғындармен тілдескенде еңбекке деген ынтаның өскенін, қолынан іс келетін адамдардың тырмыса тіршілік етіп жатқанын айқын аңғардық. Ауылдық жерде жұмысқа ынтасы, кәсіпке ниеті бар адамның айналысатын ісі аз емес екен. Мемлекет тарапынан да мол қамқорлық көрсетілуде. Қалғаны шаруаның өзіне байланысты. Ісі оңынан оңғарылса, туған жерінің төсін түлетіп, берекесін кіргізуге әбден болады. Ал береке байланған босаға бақыт құшағында болады емес пе?!
Ақмола облысы
