Еуропа міндетті вакциналауға бет бұрды

COVID-19 жұқтырғандар саны қайта көбейіп, вакциналау барысы бәсеңдеген сайын Еуропа елдері міндетті вакциналау туралы айта бастады. Осыған дейін Италия нау­рыз айынан бастап аймақтағы медицина қызметкерлерін екпе алуға міндеттеген жалғыз ел болып келген еді. Алайда вирустың тез тарайтын дельта штамы келгелі Еуропа мемлекеттері өз шешімдерін қайта қарай бастады.

Осы аптада Франция мен Грекия барлық медицина қызмет­ке­ріне екпе алуды міндетті етті. Екі ел де күнделікті кейбір қыз­мет­­тер үшін вакцинаның болуын талап етіп отыр. Десе де Фран­цияда теріс ПТР-тест нәти­же­сін не­месе иммунитеттің барын дә­лел­­дейтін анықтама да қа­был­да­нады. Франция президенті Э.Макрон ел үкіметі тіпті барлық фран­цуз­ға вакциналауды міндетті ету­ді қарастырғанын айтқан-ды. «Жағ­дай­дың қалай өзгеретініне байланысты, біз барлық французды міндетті вакциналау керек пе деген мәселені қарастыруымыз керек», деді ол халыққа үндеуінде.

Дегенмен бұл пікірді Еуропа ел­дері басшыларының бәрі бір­дей қолдамайды. Мәселен, ке­лесі күні Германия канцлері Ангела Меркель халықты екпе алуға мін­дет­теуге қарсы екенін жет­кіз­ді. Ол өз сөзімізге қарсы шығып мін­­­деттейтін болсақ, тұр­ғын­дар­дың сеніміне ие болмайтынымыз анық деген пікір білдірді. Мер­кель­дің айтуынша, керісінше вак­­цинаның пайдасын халыққа тү­­сіндіру арқылы сенімге кіруге бо­­лады.

Жоғарыда айтқанымыздай, Еуропада медицина қызмет­кер­ле­рін екпе алуға міндеттеген елдердің ал­ғаш­қысы Италия болды. Ал бас тартқандар жыл соңына дейін еш төлемсіз жұмыстан шығарылуы мүмкін. Дүйсенбідегі телевизия арқылы халыққа үндеу жасаған Франция президенті Эммануэль Макрон барлық француз медицина қызметкерлеріне және халықтың осал топтарымен байланыста болатын жұмыскерлерге 15 қыркүйекке дейін екпе алуды тапсырды. Сондай-ақ Грекияның премьер-ми­нистрі Кириакос Мицотакис ел­де­гі медицина қызметкерлері қыр­күйектен бастап вакцина алу­дан бас тартса, жұмыстан шы­ға­рылатынын мәлімдеді. Ұлы­бри­танияда Денсаулық сақтау ми­нис­трі Мэтт Ханкок өткен айда қарттар үйінің қызметкерлері қазан айы­нан бастап вакциналануы керек деді. Өзге елдер де осы секілді шара­ларды қолға ала бастады. Соның ішінде Польша тамыз айы­нан бастап індет жұқтыру қаупі жо­ғары топтарды вакциналауды мін­деттеуді қарастырып жатыр.

ДДҰ қазіргі «міндетті вакциналау» тікелей немесе жанама жолмен орындалмаған жағдайда шек­теулер болатынын ескерту арқылы жүргізіліп жатқанын айт­ты. Еуропада да тура осы жағ­дай. Вакцина алғанын немесе вирус жұқтырмағанын дәлелдейтін құ­жат­сыз қоғамдық орындарға кір­­гіз­беу секілді тәсілдер қол­да­ны­лады.

ДДҰ вакциналаудың бұл түрі біраз этикалық мәселе тудыратынын мәлімдеген. Батыс қоғамы мұндай әрекеттерді сынға алатыны сөзсіз. Дегенмен Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы мін­дет­те­ген жағдайдың өзінде мұндай шешімдерді түсіндіру арқылы же­ңіл жолмен енгізу керек деп есеп­тейді. Өткен аптада вакцина ере­ж­е­леріне қарсы болған Сло­ва­кия тұрғындары Парламент алдында наразылыққа шығып, кіреберісті жауып тастаған.

Ел үкіметтері вакцина алғаны туралы құжатты талап еткен са­йын жалған анықтама сатып алғысы ке­летіндер көбейген секілді. Мұн­дай мәселе Италияда туындап отыр. Италия полициясы ЕО-ның жалған туристерге арналған сертификаттарын, сондай-ақ вакцинаны онлайн сатқан алаяқтардың ұсталғанын мәлімдеді. Пандемия ке­зінде саяхаттауға мүмкіндік бе­ре­­тін төлқұжаттар мен вакцина Еу­ропада ғана емес, Швейцария, Ұлыбритания, АҚШ сияқты басқа елдерде де қолжетімді болған. Құқық қорғау органдары мұндай заңсыз әрекетті Жаңа Зеландия мен алыс елдерден де анықтаған. Ондай құжаттың бағасы ұсынысқа байланысты 100-ден 150 еуроға дейін өзгеріп отырған.

Telegram каналға 250 мың қолданушы тіркелген, солардың ішінде жүз адам сатушылармен байланысуға тырысқан. Сатып алушылар ЕО-дан тыс елдерден де болған. Еурополдың айтуынша, қылмыскерлер пандемия кезінде жалған COVID-19 сынақ сертификаттарын да жасаған. ЕО құқық қорғау агенттігі құрлық­та­ғы өзге құқық қорғау органдарына індетпен байланысты қыл­мыстарды, соның ішінде кибер­қылмыстың жолын кесуде қол­дау көрсетіп келеді. Еуропол тех­но­логиялық құралдар көбейген сайын принтерлер мен әртүрлі бағ­дарламалар арқылы алаяқтар жоғары сапалы жалған құжаттар жасай алатынын ескертті. Ел үкі­мет­тері індетпен күресті қанша кү­шейтіп жатса да, алдап соғуға да­йын тұратын алаяқтар табылып жатыр.