Қазақстан • 18 Қазан, 2021

Руханиятқа жасалған үлкен қолдау

873 рет
көрсетілді
9 мин
оқу үшін

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың биылғы «Халық бірлігі және жүйелі реформалар – ел өркендеуінің берік негізі»  Жолдауында жас­тар саясатына, білім беру жүйесі мен ғылыми әлеуетті арттыру мәселесіне қатысты айтқан сөздері мен берген тапсырмаларын қуанышпен қабылдадық.  

Руханиятқа жасалған үлкен қолдау

Халқымыздың әрбір аза­матының көкейінде жүрген мәсе­лелерді шешуге арналған Жолдауда бірқатар тың бас­тамалар көтерілді. Әсіресе, қарапайым адамдардың тұр­мы­сына тікелей әсер ететін ең төменгі жалақының мөл­шері, 2022-2025 жылдары мәде­ниет қызметкерлерінің, мұрағатшы­лардың, кітапханашылардың, техникалық қызметкерлердің, қорықшылардың, көлік жүргізу­шілерінің жалақыларын жыл сайын 20 пайызға арттыру оларды қуантып тастағаны сөзсіз.

Бүгінде жаһанданумен бет­пе-бет келген қоғамның ру­хания­­ты, әлеуметтік-мәдени өмірін­­­дегі өзгерістер айрықша назар аударуды қажет етеді. Мәде­ниет­ті алып қарасақ, оның ішін­­де­гі ең маңыздысы – кітап­хана. Кітапхана – ұлттық сана­ның бастауы, ұлттық рухани құнды­лықтардың қазынасы. Адамзат қоғамын кітапсыз, кітапханасыз көзге елестету қиын.Ұлы жазу­шы­лардың шығармалары халық­тың ұлттық өмірінің энциклопедиясы, үлгісі іспеттес.

Ұлттық қоғамдық сенім ке­ңесі­нің төртінші отырысында Президентіміз ел руханиятының бесігі болып саналатын кітап­ханаларға ерекше назар аударып, қазіргі әлемде кітаптар мен кітапханаларсыз адамның да­муы мүмкін емес екенін атап өтті. Бүкіл әлемдегі кітапханалар бі­лім мен мәдениет орталығы бо­лып табылады. Ақпараттық тех­нологиялардың қарқынды да­муына қарамастан, дәстүрлі кітапхананың білім берудегі рөлі ешқашан өз маңызын жоғалт­пайды.

Мәдениет саласының қыз­мет­керлері ретінде біз Мемлекет басшысына мәдени саясатты қолдағанына, кітап және көр­кем әдебиет оқу арқылы бола­шақ ұрпақты тәрбиелеуге көңіл бөл­геніне ризамыз. Прези­денті­міз айтқандай, «Оқуға деген қы­зығу­шылық, кітап арқылы қор­шаған әлемді білуге деген қы­зығушылық балалардың бойында мектеп қабырғасынан бастап қалыптасуы керек. Кітапхана осы қызығушылықтың орталы­ғы, кітаптардың қызықты әлемі­не жетелейтін орын болуы керек». Алғаш рет жоғары мінбер­ден еліміздің мыңдаған кітапхана­шыларының өз мамандығына деген мақтаныш сезімін тудыратын кітаптың маңыздылығы, кітапханалардың тәрбиелік рөлі туралы сөздер айтылды.

Өскелең ұрпақпен диалог құру үшін кітапханалар заманауи трендтерді басшылыққа алады және коммуникацияның жаңа құралдарын қолданады. Барлық байланыс арналарының ішінде оқу, әсіресе, кітап оқу өте маңызды. Бұл – ұлттық мәде­ниеттің өзегін, ана тілі­нің байлығын сақтау мен көбейту­дің, сөйлеу мәдениетін қа­лып­тас­­тырудың ең қуатты ме­ханизмі. Сондықтан өскелең ұр­пақты кітап оқуға баулудың маңызы зор.

Мемлекет басшысы өткен жылғы «Жаңа жағдайдағы Қазақстан: іс-қимыл кезеңі» Жолдауының «Ұлттың жаңа болмысы» бөлімінде халқы­мыздың жаңа болмысын қалып­тастыру, тұтас ұлт сапасын арттыру, адамды және қоғамды уақыт талабына сай жетілдіру қажеттігін баса айтқан болатын. Президент ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлының: «Білімді болуға оқу керек. Бай болуға кәсіп керек. Күшті болуға бірлік керек. Осы керектердің жолында жұмыс істеу керек» деген ғибратты сөзін еске салып: «Мен халқымыздың әлем үлгі тұтар­лық жақсы қасиеттерінің көбі­рек болғанын қалаймын. Ұлты­мыз жаңа сапаға көшуі үшін біздің күнделікті өмірлік ұста­нымдарымыз да өзгеруі керек. Қазақ қоғамында жаңа қағи­д­аттар және жаңа бағдарлар салтанат құруға тиіс», деген болатын.

Президентіміздің мәде­ниетке, руханиятқа деген қол­дауы осы салада еңбек етіп жүр­ген біздерге күш-жігер бере­ді. Мемлекет басшысының өз Жолдауларында қадап айтқан сапалы ұлт қалыптастыру үшін рухани орда – кітапхананың орны ерекше деп ойлаймын. Ұлтымыздың саналы да сапалы болуы үшін азаматтардың білікті маман болып қалыптасуымен қатар, рухани бай адам болуы үшін кітаптың және оны қоғамға насихаттап отырған кітап­ханалардың атқарар жұмы­сы орасан. Кітап оқыған ұлт қана нағыз білікті һәм білімді, заман талабына сай сапалы ұлт бола алады.

Тұңғыш Президентіміз – Ел­басы Нұрсұлтан Назар­баев іргетасын қалаған елорда­­мыз­дағы Ұлттық академиялық кітапхана – қоғамға жан азығын сыйлайтын рухани орда. Жаңа үлгідегі мультимедиалық кітап­хана электронды ақпаратпен жұмыс істейді, сан алуан электронды сервистерді ұсынады, жаңа компьютерлік технологияларды енгізіп отырады. Электронды ақпарат – кітап­хананың негізгі ресурсы, басты бағытымыз – қағазсыз технологияны дамыту. Оқырмандар қазіргі заманғы каталог залын, ресурстар залын, ақпарат­тық-библиографиялық сервис қызметін, мұнай-газ саласына арналған электронды оқу залын, әлем әдебиеті бөлімін, ғы­лыми оқу залы мен мүмкіндігі шектеулі азаматтарға арналған заманауи технологиялы залды пайдаланады. 

Кітапханада жалпы саны 500 орынға есептелінген 17 бөлім жұмыс істейді. Мұнда 2,5 млн дана кітапты сақтайтын қойма бар, сондай-ақ электронды ақ­паратты терабайттық көлемде сақтауға мүмкіндік беретін серверлер кешені де қызмет етеді. Қорда барлығы 600 мыңнан астам кітап сақтаулы. Сондай-ақ 900-ден астам отандық және шетелдік мерзімді баспасөз өнімі жиналып жатыр.

Ұлттық академиялық кітап­ханада әлемнің 120 тілін­дегі отандық және шетелдік құжат­тардың бірегей жинағы бар, кітап қорының көлемі екі миллион данаға жуық.

Кітап қоры басылымдар санатына бөлінген және тиісті оқу залдарында қолжетімді. Бұдан басқа, 70 мыңнан астам құжат цифрланған және  Қазақстан­дық ұлттық электронды кітапхана құ­ра­мына кіреді.

Ұлттық академиялық кітап­хананың күш-жігері мемлекет пен азаматтардың ғылыми және тарихи мүдделеріне қызмет ете­тін, кәсіби қоғамдастыққа бел­сенді көмек көрсететін, бе­йін­ді ғылыми қызметтің дамуы­на жәр­дем­десетін классика­лық функ­цияларды жетілдіруге бағытталған.

Ұлттық академиялық кітап­хана ұлттық жобалардың белсенді қатысушысы ретінде бірегей ақпаратты сақтауға және оны оңай қолжетімді етуге, кітапханаларды жаңғырту­ға және ақпаратқа қол жеткізу­дің жаңа нүктелерін құруға көмектеседі.

Кітапханамыз биыл Қазақ­стан Тәуелсіздігінің 30 жыл­ды­ғын атап өту аясында қазақ әде­биетіне, ұлт­тық мәдениеттің дамуы­на елеу­лі үлес қосқан жазу­шылар, ақын­дар, драматург­тер, ғылым қай­рат­керлері­нің шығар­ма­шылы­ғын ілгері­ле­туге арналған «Рухты қалам қайраткерлері» іс-шаралар циклін өткізді. 

Кітап оқу мәртебесін, оқыр­мандық белсенділікті арттыру, оқудың жоғары мәдениетін қалыптастыру, балалар мен жастардың оқу сауаттылығын дамыту мақсатында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2021 жылды «Балалар әдебиеті жылы» деп жариялады.

Балаларды ерте жастан оқу­ға баулу – болашақта саналы ұлт болудың кепілі. Сон­дық­тан Президенттің балалар кітапханаларын дамыту жөнін­дегі тапсырмасын қолдай оты­рып, Ұлттық академиялық кітап­хана балалар кітабын насихаттау бойынша ауқымды жұмыс жүргізу үстінде.

Осы жылдың ең маңызды іс-шарасы Ресейдің Ұлттық мемлекеттік кітапханасымен, шетел әдебиеті кітапханасымен ы­н­­тымақтастық аясында ұйым­­дастырылған «Еске алу және бейбітшілік жолдары» халық­аралық экспедиция­сы болды. Оның барысында ынты­мақ­тастық туралы меморандум­дар жасалды, ресейлік оқыр­мандар үшін қазақстандық жазушы­лардың кітаптарының таныс­тырылымы өткізілді. Омбы об­лыс­тық кітапханасында қазақ­стандық мәдениет пен әдебиет орталығы ашылды.

Мемлекет кітапханашылар мәртебесін арттыру және қо­ғамға кітап арқылы адами құн­дылықтарды насихаттау, өскелең ұрпаққа тағылымды тәрбие беру  үшін қолдан келгеннің бәрін жасап жатыр. Бұл кітапханашы мамандығының қадірі артып, сапасының өсуіне әсер етті. Қазақ­стандық кітапханалар халық­­аралық деңгейде өз сала­сының білікті мамандарымен тәжірибе алмасып, бірлескен іс-шаралар ұйымдастырып жүр.

Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың салиқалы саясаты жылдар бойы жинақталған мәсе­лелердің шешілуіне әкел­ді. Бүгінде білім беру және мә­дениет салаларында жақ­сы өз­герістер болып жатыр, мұға­лім­дердің мәртебесі көтеріл­ді,  кітапханалар мен кітап­хана­шыларға да тиісінше көңіл бөлініп отыр, мектептер, ауыл­дық кітапханалар, мектепке дейінгі мекемелер, спорт мек­тептері салынуда.

Бүгінде кітапханашылар алдында үлкен міндеттер тұр. Қазіргі талғамы жоғары оқыр­манды кітапханаға тарту үшін алдымен кітап­хана­шылардың өзі жаңа технологияны меңгерген болуға тиіс. Мәселен, олар оқыр­мандарға кітап берумен қатар, сол кітап туралы әлеумет­тік желілерді пайдалана отырып, видео немесе слайдты ұсынса, көпшілік талабынан шығар еді деп ойлаймын.

Қазақстан азаматы ретінде біздің әрқайсымыз қай салада болсын Президентіміз алға қойған маңызды міндеттерді жүзеге асыруға аянбай атсалысып, еліміздің көркейе түсуіне өз үлесімізді қосуға тиіспіз.

 

Үмітхан МҰҢАЛБАЕВА,

Ұлттық академиялық кітапханасының басшысы, педагогика ғылымдарының докторы, профессор

 

Соңғы жаңалықтар

Су үнемдейтін қондырғы

Технология • Кеше