Жақында Ranking мониторинг порталы қызық деректі жария етті. Онда қарыз бен несиенің қазақстандықтар үшін қорқынышты емес екені айтылып, 10 тұрғынның 9-ы ешқашан төлем проблемасына тап болған емес дейді. Дәл бұлай өмір сүріп жатпағанымызды ішіміз сезсе де, әрі қарай оқи түселік.
Пандемияға қарамастан ел тұрғындарының қаржылық табысы төмендеген жоқ деп жазады Ranking. Екінші тоқсанда жан басына шаққандағы табыс көрсеткіші 205,5 мың теңге болған. Бір жылда – 12,6 пайыз өсім. Аталған кезеңде жылдық инфляцияның 7,5 пайыз деңгейінде болғанын ескерсек, аталған сома ел тұрғындары төлем қабілетінің артқанын аңғартады. Ал табыстың тұтынуға кеткен бөлігі жан басына шаққанда 202 мың теңгені құраған. Бұл бойынша 17,9 пайыз өсім бар.
«Осылайша, биыл табыс та, оның ізін ала қаржылық мүмкіндіктер де, тұтынушылық тәбет те артты. Бұған қатаң карантин шектеулері кезіндегі кейінге қалдырылған сұраныс та өз әсерін тигізді», делінеді зерттеуде.
Ұлттық статистика бюросының зерттеуінше, ұзаққа созылған «коронадағдарысқа» қарамастан ел тұрғындары өздерінің қаржылық жағдайына риза. 56,3 пайыз тұрғын ішінара қанағаттанса, 0,6 пайыз респондент өз қаржылық жағдайына разы еместігін айтқан, тағы 2,9 пайызы жауап беруге қиналған. 60,5 пайыз қазақстандық биыл әл-ауқатының өзгеріссіз қалғанын айтса, 33 пайызы «жағдайым жақсарды» деп жауап берген, 6,5 пайыз қатысушы әлеуметтік ахуалының төмендегенін жеткізген.
«Тұрғындар табысының 93 пайызын – 183,2 мың теңгесін тұтынушылық шығындарға жұмсаған. Оның 105,6 мыңы азық-түлік тауарларына, 45,2 мыңы азық-түлік емес тауарларға және 32,4 мыңы ақылы қызметтерге кеткен. Ең аз шығын несие мен қарыздарды өтеу сегментінде байқалған – 10,2 мың теңге. Былтырмен салыстырғанда 14,5 пайызға өсу бар. Бұл – ең аз өсім. Өйткені салық және өзге де төлемдер бір жылда 47,5 пайызға, ал материалдық көмек және алимент 25,3 пайызға көбейген. Жалпы алғанда, қарыздар мен несиелер қазақстандықтарға айтарлықтай қысым жасап отырған жоқ. Сауалдамаға қатысушылардың үштен екісі (62,8 пайыз) соңғы он екі айда несие төлеу қиындығына ұшырамаған. 26,9 пайыз адам үшін несие мәселесі өзекті болмаса, 6,9 пайызы несие төлей алмай қалу жағдайымен бір мәрте ғана бетпе-бет келген» деп жазады Ranking.
Ұлттық статистика бюросы ұсынған деректі Ұлттық банк те растайды. Азаматтардың займдар құрылымын қарастыру кезінде ондағы тұтынушылық несие үлесі 58,9 пайыз болған. Ал құрылыс немесе баспаналы болу үшін алынған ипотекалық займдар үлесі – 31,8 пайыз, өзге де бөлшек несиелер үлесі 9,4 пайызды құрайды.
Бөлшек несиелеудің өсуі портфель сапасы барлық бағыт бойынша жақсара түскен. Қыркүйек айында жеке тұлғаларға берілген займдардың жалпы көлемінде кешіктірілген төлемдер 3,3 пайызды ғана құраған.
