Сауда және интеграция министрлігінің тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетінің хабарлауынша, биыл алғашқы алты айда мемлекеттік органдар өз құзыреті шеңберінде тұтынушылардың тарапынан түскен 21 100 өтінішті қараған. Бұл былтырмен салыстырғанда 5 061-ге аз. Шағымдардың басым бөлігі бөлшек сауда тауарларына тиесілі. Сауда жүргізушілердің көбі сапасыз тауарларды сату барысында ақшаны қайтарудан бас тартқан. Электронды сауда бөлігінде өтініштер саны 3,6 есе артқан.
«Талдауға сәйкес, тұтынушылардың құқықтары көбінесе медициналық қызметтер саласында бұзылады, онда шағымдардың саны 72 пайызға артты. Азаматтардың наразылығы дәріханалардағы дәрі-дәрмек бағасының өсуіне, жедел медициналық жәрдемді ұзақ күтуге, емханадағы кезектерге, медицина мамандарының біліктілігінің төмендігіне байланысты. Бұдан басқа, денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган өнімнің қауіпсіздігіне мониторинг жүргізді, оның барысында тамақ өнімдерінің 12 117 үлгісі зерттелді, оның 1 376-сы белгіленген талаптарға жауап бермеді. Сондай-ақ халықтан қаржы, көлік қызметтері, байланыс, ТКШ сапаларына қатысты көптеген шағымдар келіп түсті», делінеді министрлік хабарламасында.
Мәселен, қаржы секторы бойынша негізінен екінші деңгейлі банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың, микроқаржы, сақтандыру ұйымдарының қызметіндегі мәселелер бойынша шағымдар болған.
Ал көлік қызметтері саласында өтініштер саны 6 есе төмендеген. Бұл бірінші кезекте пандемиядағы жолсапардың азаюына байланысты. Байланыс саласында да өтініштер статистикасы төмендепті. Шағымдардың негізгі себептері – интернеттің әлсіз сапасы, тарифті өзгертудің қиындығы, ақшаны негізсіз алу.
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы саласындағы шағымдар жылумен, энергиямен жабдықтау бойынша сапасыз сервиске, тарифтердің шамадан тыс мөлшеріне және коммуналдық қызметтерге ақы төлеу бойынша негізсіз есептеулерге, электр энергиясын есепке алу аспаптарын заңсыз тексеруге және ауыстыруға, электр энергиясын өшіруге және басқа да көптеген проблемаларға байланысты екен. 2020 жылы тұтынушылардың құқықтарын қорғау мәселелері бойынша әлеуметтік сауалдама жүргізілді, оның нәтижелері азаматтардың денсаулық сақтау жұмысына ең көп наразылығын анықтады дейді министрлік.
«Респонденттердің 45,9 пайызы медициналық қызмет көрсету сапасын теріс бағалады. Бұл қызметтерге Алматы қаласының тұрғындары – 65,5 пайыз, Алматы облысы – 61,1 пайыз және Шығыс Қазақстан облысы 60,0 пайыз қанағаттанбайды. Екінші орында теміржол көлігі болды, онда респонденттердің қанағаттанбау пайызы 43,2 пайызды құрайды. Теміржол қызметтерінің сапасына қанағаттанбағандардың басым бөлігі Шымкентте – (51,4 пайыз), Алматыда – (50,3 пайыз), Алматы облысында (48,8 пайыз) тұрады. 42 пайыз теріс жауап алған қалааралық және автомобиль көлігіне де қатысты. Тұтынушылар сотқа жүгінбестен бұрын үш сатылы тетіктің алғашқы екі кезеңінен дәйекті түрде өтуге міндетті. Бірінші кезең – сатушы және тұтынушылық дауларды сотқа дейін реттеу субъектісі. Екінші кезең – мемлекеттік орган. 2021 жылдың 5 айында тұтынушылық даулар бойынша соттарға 916 талап арыз түсті. Оның ішінде: 339 немесе 37 пайызы сотқа дейінгі реттеуге бірінші кезеңге қайтарылды, 235 немесе 26 пайызы уәкілетті органға жүгіну қажеттілігіне сілтеме жасай отырып қайтарылды» деп хабарлады ведомство.
