Ғылым-білімге жүктелген жауапкершілік жоғары

Елордадағы Орталық ком­­муникация қызметінде бас­­пасөз брифингі ұйым­дас­ты­рылып, оған Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің ректоры Ер­лан Сыдықов,  «Еуразия» гуманитарлық зерттеу орта­лы­ғының директоры Зия­бек Қабылдинов, ЕҰУ Ин­но­­ва­циялық парк дирек­то­ры Владимир Ким қаты­сып,  Елбасының «Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Жолдауынан туындаған мәселелер талқыға салынды. Жолдаудағы ғалымдарды қуант­қан үлкен жаңалық – Елба­сының ішкі жалпы өнімнің 3 пайызын ғылымға бөлінетін қар­жыға жеткізу керектігі жөнінде айтқаны болып отыр. Бүгінге дейін ғылымға 0,16 пайыз бөлініп келсе, енді 20 есеге көбейеді. Яғни бұл дегеніңіз, отандық ғы­лымға ғаламат серпін беретін фактор. Мемлекет басшысының алға қойып отырған басты талап­тары­ның бірі – өркениеттің көшін­де бәсекелестікке қол жеткізу үшін білім мен ғылымды өнді­ріс­пен ұштастыру, отандық инно­вация жүйесін қалыптастыру. ЕҰУ Инно­вациялық парк пен Қызылорда облысы әкімдігі арасында өзара ынтымақтастық жөніндегі келісімге қол қойылған. Қазіргі күні сол құжаттың шең­берінде бірнеше ғылыми жоба­лар жүзеге асуда. Ал Шығыс Қазақстан облысында карбид кремний өндіретін зауыт жобасын салу­дан бөлек, Бесқарағай ауда­­нында ағаш қалдықтарын кәдеге жарататын шағын зауыт­тың қанатқақты жобасы қол­ға алынған. Сонымен қатар, Көк­шетауда «Шучье-Бурабай-Зе­ренді» демалыс аймағының энер­гетикалық инфрақұрылымын «жа­сыл технологияларға» көшіру жұмыстары жүргізіліп жатыр екен. Бұл, ғалымдарымыздың ғылым жолындағы ізденістері мен қайнар бастаулары ғана. Соңғы 2013 жылы универси­теттің ғылыми-зерттеу жоба­ла­рының көлемі өсіп, оған 1,6 млрд. теңге қаражат бөлініп, негізгі 5 бағыт бойынша жүзеге  асырылып жатқан 200  ғылыми жоба  қаржыландырылыпты. Олар энергетика, өнім мен ши­кізатты тереңдетіп қай­та өң­деу, ақпараттық және теле­ком­муникациялық технология, өмір, әлемнің ғылыми  интел­лектуалды әлеуеті.  Оған ЕҰУ-дың 660 ғалымы тартылған. Университетте «Start-up» жо­басын іске қосу бас­талып, жас ғалымдарға кон­курс жарияланған. Олардың жа­ңалықтарынан 15 жобаны таңдап, қаржыландыруды оқу орны өз мойнына алып, бұл мақсатқа 1 миллион АҚШ доллар қаржы жұмсалу көзделуде. – Елбасы Жолдауында рес­пуб­ликамыздың маңдайалды университеттерін академиялық және басқарушылық автоно­мияға біртіндеп көшіру жайы айтылды.  Бұл өте дұрыс мәселе. Білім, ғылым, қаржы, халықаралық және басқа қызметті жүзеге асыруда жоға­ры оқу орнына ер­кіндік беріледі. Жоғары оқу орындарының ака­де­мия­лық, қаржылық және бас­­қару қызметінде дербестік ұста­нымдары іске асырылады. Не­гізіне сү­йенсек, елімізде 2015 жылдан бас­тап ұлттық ғылыми-зерт­теу уни­­верситеттеріне, 2016 жылы ұлт­­тық жоғары оқу орын­дарына, 2018 жылдан бас­тап мемлекеттік жоғары оқу орындарына дербестік берілу жоспарланған. Жоғары оқу орындары автономиясының же­тілдірілген қағидалары Назар­баев Университеті моделіне негіз­­делген: білім беру, ғылым, қар­жы, халықаралық және өзге салалар да дербестікке ие. Демек, Қа­зақстанның білім беру мен ғы­лым жүйесі халықаралық деңгейге жеткізіледі. Еуразия ұлттық уни­вер­ситеті автономияға алғаш­қылардың бірі болып көшеді. Өйткені, уни­вер­ситеттің білім беру кеңіс­тігін­де алатын орны бар және ин­те­ллектуалдық, құ­қықтық, мате­риал­дық-тех­никалық базасы талапқа сай келеді. Оқу орны Пре­зиденттің «Алтын сапа» сый­лығының иегері. Жалпы, ЕҰУ үшін өткен жыл табысты болды: тарих факультеті, этникааралық және дінаралық толеранттық бойынша ЮНЕСКО кафедрасы, Қазақстан халқы Ассамблеясы кафедрасы ашылды, дей келіп университ ректоры Ерлан Сыдықов оқу ор­нындағы басқа да жетістіктерді атап өтті. Берік САДЫР, «Егемен Қазақстан».