Содан бері қазақ өнеріне деген салқын көзқарас, көзге ілмеушілік Петропавлдың жергілікті билігінде Тәуелсіздік жылдарына дейін жалғасып келді. Облыстық филармонияның жанынан құрылған қазақ тобына да қолдау білдірілмей, ақыры өнерпаздары да тарап кеткен. Кейбір ауданда болмаса, қаланың өзінде басқа бірде-бір қазақ өнерінің ұжымы болған жоқ. Айтулы салтанатты шараларда, облыс деңгейіндегі үлкен концерттерде қазақша 1-2 нөмір қосып, көзді алдайтын. Соның ішінде домбыраға деген кекірттік те қалыптасқан. Оны сахнаға шығарудан «ұялып» қалатын көзқамандар кездесті...
Тек 2000 жылы, жазушы Сәбит Мұқановтың 100 жылдығына орай қаламгердің аты берілген қазақ сазды-драма театры көрермендерге есігін ашқан еді. Басқа мүмкіндік болмаған шығар, оған Энергетиктер сарайының ескі ғимараты берілген. 200 орындық шағын ғимарат көрермендердің де, өнерпаздардың да талғамына сай болмаса да халық соған ырза болып, 20 жыл бойы барып жүрді.
2018 жылы Солтүстік Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық даму жоспары бекітіліп, өмірдің барлық саласына қаржы құйылғанда өнерге де көңіл бөлініп, 2019 жылдың басында 500 орындық жаңа қазақ театрын салу қолға алынған. Қызылжарда саны да, сапасы да артқан қазақ қауымы бұған қатты қуанған еді. Қаланың «Жас өркен» атты жаңа шағын ауданынан бой көтерген құрылысқа шу дегенде 2,9 млрд теңге қаражат бөлінді деп жарияланды. Тіпті ішіне қойылатын жабдықтар еуропалық елдерден алынатын болды деген сөздер айтылған. Алып құрылыстың аумағы да атшаптырым, 13 мың шаршы метрден асқан. Ашылу салтанатына өнер жұлдыздары келетіні де айтылды. Құрылыс жұмыстары қауырт басталып, қабырғасы аз уақытта тұрғызылған еді. Бірақ... 2019 жылдың соңына қарай беріледі деген сол құрылыс бірте-бірте саябырсып, ақыры тоқтап тынды.
Мәселе 2019 жылдың жазында басталған. Сол кезде облыс әкімі Құмар Ақсақалов театр құрылысының екінші кезеңі басталғанын, алайда мердігер ұсынған ішкі дизайн жобасы қанағаттандырмайтынын айтқан болатын.
– Театрға кірген адам өнер ғажайыбының ортасына түскендей болуы керек. Мұндағы атмосфера адамды бірден баурап алып, күнделікті тірліктің күйбеңінен биіктете білсе ғана өзінің мақсатына жетеді. Ал біз мына жерден кәдімгі қарапайым құрылыстардың бірін ғана көріп тұрмыз, – деген еді әкім алғашқы кезеңнің нәтижесін қабылдау комиссиясын бастап келгенде. Сонымен қатар әкім адамзат тарихында тұңғыш рет жылқының осы өңірде ауыздықталғаны облыстың әлемдік ерекшелігі екендігін, сондықтан театрдың кең дәлізінде бұл оқиға бейнеленгенін қалайтынын айтқан. Бұл талаптардың бәрін де жобалаушылар ескермеген екен. Сөйтіп, театр құрылысының екінші кезеңі жоғарыда айтқанымыздай тоқтап, жобасы Алматының «Акцепт СК» ЖШС-іне жетілдірілуге жіберілді. Жобаны жетілдіру дегеніміз ақшаға келіп тірелетіні белгілі. Егер жобалық-сметалық құны құрылыстың 10 пайызынан асса, онда бәрін де қайтадан қарауға тура келеді. Сондықтан оның жетілдірілген сызбасы ғана емес, іске асыратын ақшасы да қайта қарастырылған. Оның үстіне бұл кезде құрылыс материалдары да қымбаттап кетті. Міне, осы кедергілердің бәрін еңсеріп, қайтадан сараптамадан өткізу оңай болған жоқ. Оған бір жылға жуық уақыт кетті. Бұл екі арада біраз дау-дамай да болды. Тапсырыс беруші жақ мердігер компаниядан бас тартуға да талаптанды. Алайда басқа компания оңай табылмай, іс келісіммен шешілген.
Жуырда жетілдірілген жоба аяқталып, бұрынғы астаналық DBK Engeneering ЖШС театр құрылысын қайтадан жүргізе бастады. Құрылыс учаскесінің бастығы Ерлан Өмірхановтың айтуына қарағанда, қазір 14 адам жұмыс істеп жатыр. Алайда дүрілдеген техника, жарқ-жұрқ еткен дәнекерлеу жұмыстары, шаң-шұң еткен құрылысшылар дауыстары естілмейді. Ол осы аптада тағы 35-40 адамның жұмысқа тартылатынын айтты. Сол кезде жұмыс қызатынына сендірді. Құрылыс жұмыстарының аяқталуы 2022 жылдың қараша айына белгіленген. Демек, алғашқы үміттен кейін үш жылдан соң ғана солтүстікқазақстандықтар тамаша театрдың есігін ашпақ.
Жалпы, Солтүстік Қазақстан облысында әлеуметтік-экономикалық дамудың екінші кешенді жоспары бойынша 2025 жылға дейін 2,3 млн шаршы метр тұрғын үй салынбақ. Облыс әкімінің орынбасары Сәтжан Аблалиевтің айтуына қарағанда, аталған құрылысқа жыл сайын 12 млрд теңге қаражат бөлінеді.
Солтүстік Қазақстан облысы
