Экономика • 29 Қараша, 2021

Ауылға салынған инвестиция қысқарды

200 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Ауыл шаруашылығы саласындағы кәсіпке бұрынғыдай аста-төк инвестиция құю қазір азайған. Биыл 9 айдағы көрсеткішті зерделер болсақ осыған көз жеткіземіз. Қаңтардан қыркүйекке дейінгі аралықта ауылдық жерлердегі негізгі капиталға 3,9 трлн теңге инвестиция салыныпты. Бұл бір жыл бұрынғы деректен 12,4 пайызға төмен.

Ауылға салынған инвестиция қысқарды

Өңірлік бөлініс бойынша инвес­тицияның басым бөлігі Атырау облысына (40,1 пайыз) тиесілі екен. Аталған өңірге 1,6 трлн теңге көле­мінде инвестиция құйылған. Осының өзі былтырғы көрсеткіштен 28,5 пайызға аз деп хабарлайды Finprom. Үздік үштікке Ақтөбе (311,7 млрд теңге – бір жылда 26,1 па­йызға көп) және Алматы (277,1 млрд теңге – бір жылда 1,8 пайызға көп) облыстары да кіреді. Ең төменгі көр­сеткіш Павлодар облысында – 96,3 млрд теңге. Бір жыл бұрынғы дерек­тен 33,5 пайызға азайып кеткен.

Ал бөлінген инвестицияны жан басына шағар болсақ, әр ауыл тұр­ғынына 506,5 мың теңгеден келеді екен. Бұл жағынан да Атырау облысы көш бастайды. Адам басына 5,2 млн теңгеден. ТОП-3-ке Ақтөбе (1,2 млн теңге) және Батыс Қазақстан облыстары (598 мың теңге) енген. Ең төменгі көрсеткіш Түркістан облысында – жан басына шаққанда 100,8 мың теңгеден тиесілі.

«Ауылдық жерлердегі капитал­дық инвестицияның 80,8 пайызы кәсіпорындардың жеке қаражаты есебінен қамтамасыз етілген – 3,2 трлн теңге. Жылдық қысқару 14,1 пайызға жеткен. Тағы 367,6 млрд теңгені банктік емес ұйымдар ұсынған. Республикалық бюджеттен 142,9 млрд теңге бөлінді (-19,5 пайыз бір жылда). Жергілікті бюджеттен 172,3 млрд теңге (-20 пайыз бір жылда) бөлінді. Тағы 71 млрд теңге банктік несиелер есебінен құралды. Бұл тұрғыдан бір жылда 40 пайызға өсім бар. Салымның негізгі бөлігі биыл құрылыс және нысандарды күрделі жөндеуден өткізуге жұмсалды. Оның мөлшері 1,9 трлн теңгені құрайды. 877,2 млрд теңгеге машина, құрылғы және транспорттық құралдар сатып алынды» деп жазады Finprom.

Үкіметтің ресми сайтының хабарлауынша, ауылдық елді мекендер­ді дамыту мақсатында елде тұрғын үйді қайта жаңарту және оның құрылы­сы, агроөнеркәсіптік кешенді дамыту, шағын және орта кәсіпкерлікті қол­дау, инфрақұрылымға инвести­­ция салу бойынша шаралар атқары­лып жатыр. 2019-2020 жылдары қазіргі бағ­дарламалар аясында 618 млрд тең­геге 12 мыңнан астам жоба жүзе­ге асырылған. Алдағы 4 жылда «Ауыл – ел бесігі» жобасын қаржы­лан­ды­ру көлемі 800 млрд теңгеге де­йін ұл­ғай­тылмақ. Сондай-ақ бар­лық қар­жы­ландыру көздерін есеп­ке ала отырып ауылдарды жаңғыртуға 1,3 трлн теңге қаржы бөлу жоспарланған.

Қазір бізде бағаның шарықтап тұрғаны белгілі. Осы орайда ауыл шаруашылығы ел экономикасының драйверіне айналып, жетекші позицияда жүруі керек еді. Алайда бұл сектордың даму қарқыны да, берер өнімі де көңіл көншітпейді. Бұл тұрғыда ел басшылығы Қазақ­станның ауыл шаруашылық әлеуетін дұрыс пайдалана алмай отыр. Сала­дағы жалақының төмендігі де жұмыс сапасына теріс әсер ететіні бел­гілі. Азық-түлік қауіпсіздігін тіке­лей қамтамасыз етуге қабілетті агро­өнеркәсіп кешені қазір елдегі ең аз жалақы төленетін сала қата­рын­да. Ауыл, орман және балық шаруа­шылығы саласындағы орташа ай­лық жалақы көлемі – 167,5 мың тең­ге. Өсімдік, мал өсіру, аңшылық сала­сындағы жалақы бұдан да төмен – 167,1 мың теңге. Сектордағы сатып алу қабілеті 7,7 пайызға өскен. Ал балық аулау және аквамәдениет са­ла­сында жұмыс істейтіндердің ор­т­аша айлық жалақысы 85,7 мың теңге екен.