Азаматтық қорғау жүйесін жетілдіру маңызды

Депутат келтірген деректерге сүйен­сек, кейінгі 4 жылда (2018-2021 жылдары) рес­публика аумағында 56 783 төтенше жағдай мен табиғи және техногендік сипаттағы оқиға тіркелген. Соның сал­дарынан 9 047 адам зардап шекті, оның ішінде 2 875 адам қаза тапты. Ма­териалдық залал 19,4 млрд теңгені құрады. «Аталған жағдайларда азамат­тарымыз өз қайғы-қасіретімен жалғыз қал­ған жоқ. Мемлекет зардап шеккен халыққа қолдау көрсету және төтен­ше жағдайлардың салдарын жою мәсе­лелеріне ерекше көңіл бөледі. Бұл үшін Үкімет пен жергілікті атқарушы ор­ган­дардың резервтерінде жыл сайын қаржылай қаражат көзделіп, мемлекеттік материалдық резервтің ресурстары пайдаланылады. Жалпы, төтенше жағдайларды болғызбау мүмкін емес, бірақ алдын алу шараларын қолданып, олардың санын, ауқымын едәуір азайтып, салдарын жұмсарта аламыз», деді Б.Кесебаева.

Осы орайда, Мәжіліс Төрағасының орынбасары төтенше жағдайлардың алдын алу және олардың салдарын жою жөніндегі тиімді қызметті қиындататын бірқатар мәселеге тоқталды. «Елдің сейсмикалық қауіпті аудандарында өнеркәсіптік әлеуеттің 40 пайыздан астамы шоғырланған, ел халқының жартысына жуығы тұрады. Бұл ретте сейсмикалық қауіпті аудандардағы өнеркәсіптік және азаматтық ғимараттардың, инже­нерлік құрылыстардың едәуір бөлігі сейсмикалық тұрақтылық талаптарына сай келмейді. Республикада су тас­қы­нының әсеріне ұшырауы ықтимал 925 қауіпті учаске бар, оның ішінде 189 елді мекенге еріген қар суы қауіп төндіреді. Аймақтарда қажетті алдын алу инженерлік іс-шараларын жүргізу бойынша мақсатты жұмыстардың болмауы су ба­судан келетін залалды азайтуға кедергі келтіреді. Осының салдарынан шұғыл шаралар қабылдауға және су тасқыны мен су басудың салдарын жоюға, зардап шеккен халыққа келтірілген материалдық залалды өтеуге олардың алдын алуға қарағанда әлдеқайда көп қаражат жұмсалады. Рес­публика аумағында сел, шөгу және көш­кін қаупі бар учаскелер саны артып отыр», деді Б.Кесебаева.

Сондай-ақ аса қауіпті инфекциялардың табиғи ошақтары ауданының ауқымды болуы айтарлықтай проблема болып отыр. Жыл сайын көктемгі-жазғы кезеңде эпидемиялық ахуал шиеленісе түседі. Бұдан бөлек, ел экономикасындағы өнеркәсіптік қауіпсіздіктің жай-күйі едәуір алаңдаушылық туғызып отыр. Өнер­кәсіптің неғұрлым қауіпті сала­ларын­дағы және көліктегі апаттық дең­гей жоғары. Техногендік төтенше жағ­дай­лар кө­бінесе жабдықтардың пайдалану мерзімі­нің асып кетуіне,  қызмет көрсету мен жөн­деудің сапасыз жүргізілуіне немесе уақ­тылы жүргізілмеуіне байланысты бола­тыны анық. Б.Кесебаеваның айтуын­ша, гидротехникалық құрылыс жайлар­­дың қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жағдайы күрделі күйінде қалып отыр.

Бұдан кейін Төтенше жағдайлар ми­нистрі Юрий Ильин Қазақстан Респуб­ликасының азаматтық қорғау органдарын дамыту мәселелері бойынша баяндама жасады.

Ведомство басшысының айтуынша, зіл­залалар қаупін азайту, адам шығы­нын барынша азайту үшін министрлік мау­сымдық және ықтимал қауіп-қатерлерге уақтылы ден қою бойынша мақсатты шараларды тұрақты негізде қабылдайды. Осыған байланысты, климаттың өзгеруіне және оның салдарына қарсы күрес бо­йынша шұғыл шаралар қабылдауды талап ететін орнықты дамуға қол жеткізу үшін 2015-2030 жылдарға арналған зіл­залалар қаупін азайту жөніндегі Сендай не­гіздемелік бағдарламасына сәйкес зілзалалар қаупін азайтудың ұлттық стратегиясын іске асыру жүргізілуде.

Сонымен қатар цифрландыру аясында алдағы перспективада министрлік аналогтық байланыс құралдарынан цифр­лық байланыс құралдарына біртіндеп көшуді және спутниктік терминалдармен жарақтандыруды көздеп отыр. Осы орайда, халықты хабардар ету және құлақтандыру ету үшін SMS-таратудың балама шешімі шеңберінде төтенше жағдай туралы жедел ақпаратты қамтитын «Дәрмен» мобильді қосымшасы пайдаланылады.

Министрдің айтуынша, қабылданған шараларға және соңғы жылдары олардың төмендеу үрдісіне қарамастан, өрттердің саны әлі де елеулі болып қалуда. Төтенше жағдайдар мен оқиғалардың басым көпшілігі – адамдардың өміріне және ел экономикасының дамуына қауіп төнд­і­ретін және болып жатқан барлық ТЖ-ның 89%-ын құрайтын өрттер (тұр­мыстық, өндірістік, орман-дала). Өрттің негізгі себептері: қарапайым талаптар мен өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету шараларын сақтамау, ақаулы электр аспаптарын пайдалану, қауіпсіз жүріс-тұрыс дағдыларының болмауы. Өрт қауіпті кезеңде жағдайдың үздіксіз мониторингі және орман-дала өрттерін болжау ұйымдастырылады. Бұл мақсатта барлық өңірде ғарыштық мониторинг қызметтері пайдаланылып жатыр және арнайы геопорталдар әзірленген.

Үкімет сағаты барысында депутаттар әскери бөлімдер мен жақын елді мекендердегі қауіпсіздікті қамтамасыз етуге, алдын алу шаралары және білім деңгейін арттыруға, өнеркәсіптік қауіп­сіздікке, азаматтық қорғау орган­дары қызметкерлерін әлеуметтік қамсыз­дан­дыруға қатысты мәселелерді көтеріп, жауапты мемлекеттік орган басшысы­на сұрақтар қойып, пікір алмасты. Тал­қы­лау қорытындысы бойынша тиісті ұсы­ным­дар қабылданады.