Оған бүкіл ел болып бірігіп, тойтарыс бердік. Контртеррористік операцияның негізгі фазасы аяқталуға жақындады, соңғы мәліметтер бойынша еліміздің барлық өңірінде ахуал тұрақты. Бұл ретте Мемлекет басшысы ҰҚШҰ-ның бітімгерлік күштерінің көмегі туралы Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымының кезектен тыс сессиясында сөйлеген сөзінде толықтай айтып кетті. Ал Мәжіліс отырысында Қасым-Жомарт Тоқаев ҰҚШҰ бітімгерлік күштерінің негізгі миссиясының сәтті аяқталғанын мәлімдеп, екі күннен кейін ҰҚШҰ-ның бірлескен бітімгерлік контингентін Қазақстаннан кезең-кезеңімен шығару басталатынын атап көрсетті.
Сондай-ақ кеше Президенттің ұсынысымен Премьер-Министр лауазымына Әлихан Смайыловтың кандидатурасы Мәжіліс депутаттарының бірауыздан қолдауымен бекітілді. Премьер-Министр кандидатурасын таңдауда мемлекетіміздің алдында тұрған мемлекеттік қаржы мен экономиканы қайта жаңғырту бойынша ауқымды міндеттерді жүзеге асыру мәселелері де үлкен рөл атқарды.
Жалпы, Президент Үкімет басшысы мен құрамы алдында қойған маңызды міндеттерді бірнеше блокқа бөлуге болады. Ең алдымен, еліміздің әскери, құқық қорғау және қарулы күштер саласын реформалау мәселесі. Және ол өте заңды, әрі соңғы жағдайлар көрсеткендей – уақыт кешіктірмейтін міндет. «Еліміздің қауіпсіздігін нығайту және қауіп-қатердің алдын алу үшін шұғыл іс-шараларды жүзеге асыру қажет. Мемлекеттік шекараны нығайтуымыз керек», деді Президент. Ол үшін әскери-көлік авиациясы паркін толықтыру ісін, ішкі істердің арнайы отрядтарын нығайту, армияның дайындығын күшейту, Ұлттық ұланның сандық әрі сапалық мазмұнын кеңейту шараларын, ішкі көші-қон саласын, шекара қызметін қолға алу керек екені анық. Сондай-ақ мамандардың және сарапшылардың пікірінше, бұл құрылымдар арасындағы өзара іс-әрекетті, бірыңғай әрекет алгоритмдерін жолға қою мәселесі де өте маңызды.
Бұл ретте діни экстремизм, радикалды топтардың проблемасы да өзектене түсуде, бұл жағдайға арнайы көңіл бөліп, талдау мен нақты шешімдер тетіктерін ойластырған жөн.
Екінші – экономикалық блок. Қазіргі таңда теңсіздік мәселесі, мүліктік жіктелу байқала бастады, сонымен бірге халықтың әлеуметтік проблемалары толық шешілмей жатқаны да баршаға белгілі. Мемлекет басшысы осы проблемаларды ашық көрсетіп, Үкіметті көпшіліктің көкейінде жүрген «Самұрық-Қазына» қоры және басқа да ұлттық компаниялардың сатып алуларының ашықтығына қатысты мәселелерді, жекешелендіруге қатысты шешімдерінің толық, ашық әрі айқын болуы, экономикадағы олигаполия, бизнесті қолдауға арналған мемлекеттік шаралардың кемшіліктері, жемқорлық секілді мемлекеттің дамуын тежейтін проблемаларды шешуге шақырды.
Үшіншіден, мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару жүйесіне арналған блок. Осы уақытқа дейін де мемлекеттік қызметкерлердің тиімділігі туралы айтылып келе жатыр. Мемлекеттік қызметкерлер саны 15 пайызға дейін қысқартылды. Осымен Мемлекет басшысы қысқартуды тоқтатуға ұсынды. Алайда бұл саладағы сапалық, мазмұндық жұмысқа аса назар бөлу қажеттілігі алға қойылды. Меритократия қағидатын дұрыс түсініп, оны тиімді әрі ақылмен іске асыруға шақырды.
Төртіншіден, әлеуметтік саланың сапалық тұрғыда жаңаруы. Ол әлбетте, халықтың әл-ауқатын, табысын көтеру, медициналық, білім беру, әлеуметтік игіліктерін кедергісіз, толық мөлшерде пайдалану, олардың қолжетімді болуымен байланысты. Осы ретте Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Әлеуметтік кодексте осының барлығы соңғы ахуалды, пандемияның салдарын ескере отырып, көрініс табу керектігіне аса мән берді.
Мемлекет басшысының айтуынша, мемлекеттік бюджеттің 50 пайызынан көбі әлеуметтік салаға жұмсалады, дегенмен ол әлі де жеткіліксіз. Бұл орайда, денсаулық, балаларды қорғау, білім беру секілді салаларды қолдау мақсатында Қоғамдық қор тетігін пайдалану туралы Президенттің ұсынысы, менің ойымша, өте орынды әрі халықаралық тәжірибеге сай.
Мемлекетті әрі қарай дамытудағы осы ауқымды міндеттерді ашып көрсеткен Президент Қ.Тоқаевтың халықтың жағдайын жіті түсініп, әлеуметтік-экономикалық салаларда белең алып жатқан кемшіліктер мен қиындықтарды еңсеруге бар күшін салатынына бүкіл қоғам сенім артады.
Зарема ШӘУКЕНОВА,
Қазақстан Республикасының Президенті жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтының директоры
