Сонау бір жылдары Целиноград аталған қалада, бүгінгі елордада ырымға бір-ақ қазақ мектебі қалған күндер де болған. Естуге ерсі, айтуға ауыз бармайтын-ақ тіршілік еді-ау, бұл. Шүкір! Тәуелсіздік таңы атып, Қазақ елінің астанасында бірқатар қазақ мектептері ашылды. Солардың бірі болып, Көктал-2 кентінде болашақ өскелең талапқа сай №68 орта мектеп ғимараты бой көтерді. Айтпай кетуге болмас, іргемізде салына бастаған құрылыс бірер жыл тұрып та қалған еді. Мердігерлер жиі ауысып, біраз қиыншылықтарды басынан кешірді. Абырой болғанда, «сабақты ине сәтімен» дегендей, 2011 жылдың қыркүйегінде мектептің білім қақпасы айқара ашылып, алғашқы қоңырауы қағылды.
Бүгінде аталмыш білім ошағына келсеңіз, дәліздердің жинақылығы, безендірулердің жоғары эстетикалық талғам деңгейі көзіңізге бірден түседі. Анау маңдайшадағы Хакім Абайдың «Талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым ойлап қой» деген даналық сөздері көп жайдың бетін ашып тұрғаны ақиқат. Немесе, тарихымызды қайтадан таразылап жатқан осынау кезде Елбасының «Қасиетті қазақ жері – ата-бабаларымыздың даңқты тарихын атының тұяғымен жазып кеткен жер» деген сөздері бекерден-бекер орналастырылмаса керек.
Мектептегі игі істермен тереңірек танысудың да сәті түсті. Қолымда «Мектеп хабаршысы» журналы. Аяғын енді тәй-тәй баса бастаған жас ұжым – білім ұясы ашамай ерді місе тұтпай, бірден тұлпардың жалына жармасқанға ұқсайды. Мектеп директоры Шәріпхан Жакенбай бас болып, ұжым қосшы болып, осы әдемі шаруаны бірден-ақ қолға алған. Мектеп шежіресі жазыла бастаған. Журналда жарияланған мақалалардың әрқайсысы жеке-жеке басылымдарға сұранып тұрған дүниелер.
«Адамға ең бірінші білім емес, тәрбие берілуі керек, тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың қас жауы, ол келешекте оның барлық өміріне апат әкеледі», деген ұлы ғұлама ғалым, бабамыз Әл-Фарабидің сөзін білім ұясы өзіне басты бағдар етіп алғанға ұқсайды. Неге дейсіз ғой? Мектепте бір өзі мәдениет сарайына бергісіз акт залы бар. Бұл зәулім сарайдың (иә, сарайдың) сахнасына кімдер келіп, кімдер кетпеген. Әне, оқушылар сахнаны күмбірлеткен «Ақ жауын» камералық оркестрінің өнерін тамашалауда. Оркестр арнайы шақырумен келген. Шеберлігімен, нәзіктігімен ерекшеленетін Секен Тұрысбек басқаратын оркестр сол кеште небір күйлерді күмбірлетті. Осынау күмбірлеген күйге Көктал-2 кентінің біраз тұрғындары тамсаныс білдіріп, қол соқты.
Қазақ теледидарының шежіресін сомдаған қоғам қайраткері Сұлтан Оразалин ағамыз да мектепке кездесуге келіпті. Жай келмепті: қос Ғабеңді «ерте келіпті». Кезінде қазақ әдебиетінің алыптары Ғабит Мүсірепов пен Ғабиден Мұстафин туралы фильм түсіргені белгілі. Осы кинофильмді оқушылар мен мұғалімдер тамашалады. Әрі ғалым ағаларының салиқалы әңгімесін тыңдады.
Білім ошағының шежіресі одан әрі жалғасуда. Міне, мектеп ұжымы тағы бір кездесуге жиналып жатыр. Қазақ философия ғылымының көрнекті өкілі бұрынғы Сенат депутаты Ғарифолла Есім мен Халық Қаһарманы, Ауған соғысының батыры, Мәжіліс депутаты Бақытжан Ертаев ағалары да ғибраты мол әңгімелердің тиегін ағытса керек. Манағы, «ашамай ерді місе тұтпай, бірден тұлпардың жалына жармасты» деуімнің сыры да осында еді. Бұл пікірімді ашылғанынан үшінші ғана оқу жылын басынан өткеріп жатқан жас ұжымның сан қырлы іс-әрекеттері дәлелдей түседі.
Мектеп жұмысының басты көрсеткіші білім сапасы десек, оны көтеруге атсалысып жүрген ұстаздардың бір шоғыры өз шеберліктерімен кеңінен танымал болған. Былтырғы оқу жылында «Атамекен» орталығында үздік сабақ өткізген тарих пәнінің мұғалімі Нағашыберген Карбоз бірінші орынды иеленіп, 100000 теңге сыйақы алса, биылғы оқу жылында сол байқауға осы мектептің бес ұстазы қатысып, марапатқа ие болыпты. Өткен оқу жылында республикалық ғылыми-әдістемелік журналдарда, халықаралық, республикалық, қалалық ғылыми-практикалық конференциялар мен семинарлар жинақтарында он сегіз мұғалімнің 38 мақаласы жарық көрген. Ал ғылыми жобада, былтырғы оқу жылында «Ғарыштық зерттеулер арқылы ғылым әлемін ашамыз» атты ІХ Халықаралық байқауда жүлдегер атанған 11-сынып оқушысы Ерлік Әбдікамаловтың есімін ерекше атаған жөн.
Мектеп мұғалімдерінің озық тәжірибесін білім басқармасы орынды бағалап отырғанын байқадық. Биылғы оқу жылында тәжірибелі ұстаздар Жазыбек Ештанаев /қазақ тілі мен әдебиеті/, Нағашыберген Карбоз /Қазақстан тарихы/, Жадыра Дайрабай /математика/, Гүлназира Әбділдина /бастауыш сынып/ Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің бұйрығымен жаңа оқулықтарға сараптама жасауға қатысуда. Сөз арасында айта кеткен жөн шығар, оқу жылы бойы мониторинг жүргізіліп, оқу-тәрбие жұмысының әлсіз жақтары да есепке алынып отырады екен. Бұл – құптарлық жайт.
Биылғы оқу жылының басында Халықаралық «Л.Н.Толстой және Қазақстан» атты конкурсқа қатысқан №68 орта мектебінің оқушылары Әсия Ергешбек пен Айжан Жалғасбаева ұлы жазушының Ясная полянадағы музей-усадьбасының директоры Е.Толстая қол қойған алғыс хатпен марапатталды.
Мектеп оқушыларының табыстары ауыз толтырып айтуға әбден лайық. 3 «А» сыныбының оқушысы Мақсұт Нұрай тотықұс құпиясын зерттеп, республикалық «Зерде» зерттеу жұмыстарының жүлдегері атанып, 3-дәрежелі дипломмен марапатталды. Өткен күзде, киелі Абай жерінде өткен республикалық Абай оқуларында Астананың намысын қорғаған 9-сынып оқушысы Рауан Әдетхан 3-орыннан көрінсе, мектеп ашылғаннан бері қыздар волейбол командасы қала бойынша күміс жүлдегер. Ал команда мүшесі Аида Есілбай «Үздік шабуылшы» атанды. Қуанарлық еңбек. Дзюдо күресінен Астана қаласының ашық біріншілігіне қатысқан мектептің 7-сынып оқушылары Алтай Талас, Аслан Қапсаттар және Батырхан Сәкенов Астана қаласының чемпиондары атанды. Ұлттық бірыңғай тестілеу бойынша өткен оқу жылында орташа балл 85,3-ті құрап, бір оқушы мектепті үздік аттестатқа бітірді.
Алаш арыстарының жүріп өткен «соқтықпалы-соқпақты» жолы бүгінгі ұрпаққа әркез үлгі болуы керек. Елім деп еңіреген ерлердің тағдыр-талайы сан қилы болды. Терең біліммен, ғылыммен қаруланған осынау парасатты да абзал жандар қазақ халқының басына түсіп отырған ауыр жағдайларға қатты алаңдады. Саяси партия құрды, үкімет жариялады. Алашорда үкіметін бесігінде тұншықтырды. Бірақ Алаш арыстарының асқақ армандары аманат болып бүгінге жетіп отыр.
Осы мектепте биылғы оқу жылында «Алаш жолы» тәжірибелік алаңы өмірге жол тартты. Мақсат-мүддесі құптарлық. 2017 жылы «Алашорда» үкіметінің құрылғанына 100 жыл толады. Мақсат – мектеп оқушыларын Алаш арыстарының жолымен алып өту, әрі осы тақырыпта мұражай ашу. Іске сәт!
«Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын» дегендей, мектеп директоры Шәріпхан Қажытайұлының басшылығымен ұжым атқарып жатқан игі істер осындай.
Тілеубек ЫСҚАҚОВ,
зейнеткер ұстаз, Қазақстанның білім беру
ісінің озық қызметкері.
АСТАНА.
Суретте: мектеп ғимараты.
Бүгінде аталмыш білім ошағына келсеңіз, дәліздердің жинақылығы, безендірулердің жоғары эстетикалық талғам деңгейі көзіңізге бірден түседі. Анау маңдайшадағы Хакім Абайдың «Талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым ойлап қой» деген даналық сөздері көп жайдың бетін ашып тұрғаны ақиқат. Немесе, тарихымызды қайтадан таразылап жатқан осынау кезде Елбасының «Қасиетті қазақ жері – ата-бабаларымыздың даңқты тарихын атының тұяғымен жазып кеткен жер» деген сөздері бекерден-бекер орналастырылмаса керек.
Мектептегі игі істермен тереңірек танысудың да сәті түсті. Қолымда «Мектеп хабаршысы» журналы. Аяғын енді тәй-тәй баса бастаған жас ұжым – білім ұясы ашамай ерді місе тұтпай, бірден тұлпардың жалына жармасқанға ұқсайды. Мектеп директоры Шәріпхан Жакенбай бас болып, ұжым қосшы болып, осы әдемі шаруаны бірден-ақ қолға алған. Мектеп шежіресі жазыла бастаған. Журналда жарияланған мақалалардың әрқайсысы жеке-жеке басылымдарға сұранып тұрған дүниелер.
«Адамға ең бірінші білім емес, тәрбие берілуі керек, тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың қас жауы, ол келешекте оның барлық өміріне апат әкеледі», деген ұлы ғұлама ғалым, бабамыз Әл-Фарабидің сөзін білім ұясы өзіне басты бағдар етіп алғанға ұқсайды. Неге дейсіз ғой? Мектепте бір өзі мәдениет сарайына бергісіз акт залы бар. Бұл зәулім сарайдың (иә, сарайдың) сахнасына кімдер келіп, кімдер кетпеген. Әне, оқушылар сахнаны күмбірлеткен «Ақ жауын» камералық оркестрінің өнерін тамашалауда. Оркестр арнайы шақырумен келген. Шеберлігімен, нәзіктігімен ерекшеленетін Секен Тұрысбек басқаратын оркестр сол кеште небір күйлерді күмбірлетті. Осынау күмбірлеген күйге Көктал-2 кентінің біраз тұрғындары тамсаныс білдіріп, қол соқты.
Қазақ теледидарының шежіресін сомдаған қоғам қайраткері Сұлтан Оразалин ағамыз да мектепке кездесуге келіпті. Жай келмепті: қос Ғабеңді «ерте келіпті». Кезінде қазақ әдебиетінің алыптары Ғабит Мүсірепов пен Ғабиден Мұстафин туралы фильм түсіргені белгілі. Осы кинофильмді оқушылар мен мұғалімдер тамашалады. Әрі ғалым ағаларының салиқалы әңгімесін тыңдады.
Білім ошағының шежіресі одан әрі жалғасуда. Міне, мектеп ұжымы тағы бір кездесуге жиналып жатыр. Қазақ философия ғылымының көрнекті өкілі бұрынғы Сенат депутаты Ғарифолла Есім мен Халық Қаһарманы, Ауған соғысының батыры, Мәжіліс депутаты Бақытжан Ертаев ағалары да ғибраты мол әңгімелердің тиегін ағытса керек. Манағы, «ашамай ерді місе тұтпай, бірден тұлпардың жалына жармасты» деуімнің сыры да осында еді. Бұл пікірімді ашылғанынан үшінші ғана оқу жылын басынан өткеріп жатқан жас ұжымның сан қырлы іс-әрекеттері дәлелдей түседі.
Мектеп жұмысының басты көрсеткіші білім сапасы десек, оны көтеруге атсалысып жүрген ұстаздардың бір шоғыры өз шеберліктерімен кеңінен танымал болған. Былтырғы оқу жылында «Атамекен» орталығында үздік сабақ өткізген тарих пәнінің мұғалімі Нағашыберген Карбоз бірінші орынды иеленіп, 100000 теңге сыйақы алса, биылғы оқу жылында сол байқауға осы мектептің бес ұстазы қатысып, марапатқа ие болыпты. Өткен оқу жылында республикалық ғылыми-әдістемелік журналдарда, халықаралық, республикалық, қалалық ғылыми-практикалық конференциялар мен семинарлар жинақтарында он сегіз мұғалімнің 38 мақаласы жарық көрген. Ал ғылыми жобада, былтырғы оқу жылында «Ғарыштық зерттеулер арқылы ғылым әлемін ашамыз» атты ІХ Халықаралық байқауда жүлдегер атанған 11-сынып оқушысы Ерлік Әбдікамаловтың есімін ерекше атаған жөн.
Мектеп мұғалімдерінің озық тәжірибесін білім басқармасы орынды бағалап отырғанын байқадық. Биылғы оқу жылында тәжірибелі ұстаздар Жазыбек Ештанаев /қазақ тілі мен әдебиеті/, Нағашыберген Карбоз /Қазақстан тарихы/, Жадыра Дайрабай /математика/, Гүлназира Әбділдина /бастауыш сынып/ Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің бұйрығымен жаңа оқулықтарға сараптама жасауға қатысуда. Сөз арасында айта кеткен жөн шығар, оқу жылы бойы мониторинг жүргізіліп, оқу-тәрбие жұмысының әлсіз жақтары да есепке алынып отырады екен. Бұл – құптарлық жайт.
Биылғы оқу жылының басында Халықаралық «Л.Н.Толстой және Қазақстан» атты конкурсқа қатысқан №68 орта мектебінің оқушылары Әсия Ергешбек пен Айжан Жалғасбаева ұлы жазушының Ясная полянадағы музей-усадьбасының директоры Е.Толстая қол қойған алғыс хатпен марапатталды.
Мектеп оқушыларының табыстары ауыз толтырып айтуға әбден лайық. 3 «А» сыныбының оқушысы Мақсұт Нұрай тотықұс құпиясын зерттеп, республикалық «Зерде» зерттеу жұмыстарының жүлдегері атанып, 3-дәрежелі дипломмен марапатталды. Өткен күзде, киелі Абай жерінде өткен республикалық Абай оқуларында Астананың намысын қорғаған 9-сынып оқушысы Рауан Әдетхан 3-орыннан көрінсе, мектеп ашылғаннан бері қыздар волейбол командасы қала бойынша күміс жүлдегер. Ал команда мүшесі Аида Есілбай «Үздік шабуылшы» атанды. Қуанарлық еңбек. Дзюдо күресінен Астана қаласының ашық біріншілігіне қатысқан мектептің 7-сынып оқушылары Алтай Талас, Аслан Қапсаттар және Батырхан Сәкенов Астана қаласының чемпиондары атанды. Ұлттық бірыңғай тестілеу бойынша өткен оқу жылында орташа балл 85,3-ті құрап, бір оқушы мектепті үздік аттестатқа бітірді.
Алаш арыстарының жүріп өткен «соқтықпалы-соқпақты» жолы бүгінгі ұрпаққа әркез үлгі болуы керек. Елім деп еңіреген ерлердің тағдыр-талайы сан қилы болды. Терең біліммен, ғылыммен қаруланған осынау парасатты да абзал жандар қазақ халқының басына түсіп отырған ауыр жағдайларға қатты алаңдады. Саяси партия құрды, үкімет жариялады. Алашорда үкіметін бесігінде тұншықтырды. Бірақ Алаш арыстарының асқақ армандары аманат болып бүгінге жетіп отыр.
Осы мектепте биылғы оқу жылында «Алаш жолы» тәжірибелік алаңы өмірге жол тартты. Мақсат-мүддесі құптарлық. 2017 жылы «Алашорда» үкіметінің құрылғанына 100 жыл толады. Мақсат – мектеп оқушыларын Алаш арыстарының жолымен алып өту, әрі осы тақырыпта мұражай ашу. Іске сәт!
«Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын» дегендей, мектеп директоры Шәріпхан Қажытайұлының басшылығымен ұжым атқарып жатқан игі істер осындай.
Тілеубек ЫСҚАҚОВ,
зейнеткер ұстаз, Қазақстанның білім беру
ісінің озық қызметкері.
АСТАНА.
Суретте: мектеп ғимараты.
